World Bank: Việt Nam còn nhiều khoản nợ tiềm ẩn chưa được thống kê đầy đủ
Theo World Bank, các khoản nợ tiềm ẩn này có quy mô khá lớn, tính rủi ro cao và có thể đe dọa tới ổn định tài khóa.
Báo cáo “Điểm lại cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam” được Ngân hàng Thế giới (World Bank) công bố sáng 20/7 cho biết: Sau khi đạt mức 6% trong năm 2014, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) 6 tháng đầu năm 2015 ước đạt 6,28% - tốc độ tăng trưởng 6 tháng đầu năm cao nhất trong vòng 5 năm qua.
Trong khi đó, cân đối ngân sách của Việt Nam vẫn là mối quan ngại. Nợ công tăng nhanh trong những năm gần đây, và chi phí trả nợ có thể là gánh nặng ngày càng tăng cho ngân sách.
Tính đến cuối năm 2014, tổng dư nợ công của Việt Nam (nợ của chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương) ước tính 2.347 nghìn tỷ đồng (khoảng 110 tỷ USD). Tỷ trọng nợ công so với GDP tăng nhanh từ 50% năm 2011 lên 59,6% năm 2014.
Trong đó, 79,6% con số này là nợ chính phủ, 19% là nợ được chính phủ bảo lãnh và khoảng 1,4% là nợ của chính quyền địa phương.
“Năm nay, mặc dù có một số điều chỉnh, nợ công tiếp tục theo hướng tăng lên, nhưng sẽ ở mức 75% GDP”, ông Sebastian Eckarult, chuyên gia kinh tế cấp cao của World Bank, cho biết.
Do nhu cầu tài trợ ngân sách tăng nhanh hơn tốc độ tăng trưởng huy động vốn vay ưu đãi bên ngoài. Chính phủ chủ yếu dựa vào nợ trong nước để đáp ứng nhu cầu huy động vốn. Phần lớn huy động vón dựa trên phát hành trái phiếu chính phủ với lãi suất bình quân gia quyền 7,9%/năm trong năm 2013 và 6,6% năm 2014 với thời gian đáo hạn tương đối ngắn: 3,1 năm (2013) và 4,8 năm (2014).
Điều này có thể phát sinh rủi ro quay vòng nợ không khớp với kỳ hạn, đặc biệt trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư cơ sở hạ tầng được tài trợ bằng nợ vay.
"Kết quả ngân sách nhà nước tiếp tục cho thấy áp lực tài khóa dai dẳng trong những tháng đầu năm 2015" - báo cáo cập nhật của World Bank cho biết.
World Bank cũng nhận định: Chi phí thanh toán nợ có thể tạo thêm gánh nặng lên ngân sách. Nghĩa vụ thanh toán nợ công (tổng thanh toán nợ chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương) đã tăng từ 22% năm 2010 lên gần 26% tổng thu ngân sách năm 2014.
“Chi trả lãi vay hiện chiếm gần 7,2% chi ngân sách, lấn át các khoản chi tiêu khác”, báo cáo của World Bank cho biết.
Ngoài ra, World Bank cũng cảnh báo nghĩa vụ nợ tiềm tàng từ doanh nghiệp nhà nước và khu vực ngân hàng cũng trở thành mối nguy cơ rủi ro tới tính bền vững của nợ công.
“Ngoài các khoản nợ do chính phủ bảo lãnh nói trên, vẫn còn nhiều các khoản nợ tiềm ẩn chưa được thống kê một cách đầy đủ. Các khoản nợ này có quy mô khá lớn, tính rủi ro cao và có thể đe dọa tới ổn định tài khóa”.
“Mặc dù Chính phủ nhận ra những rủi ro này nhưng vẫn chủ trương không sử dụng các nguồn lực ngân sách nhà nước để tái cấp vốn các ngân hàng hay tái cơ cấu nợ của doanh nghiệp nhà nước”, báo cáo của World Bank cho biết.
