Tâm lý học: Phải nghe Donald Trump nói dối suốt 5 năm, tại sao dân Mỹ vẫn tin sái cổ?
Donald Trump đã vận dụng thành công "source amnesia", liên tục nhắc lại lời nói dối về nơi sinh của Tổng thống Obama, khiến hơn 1/3 cử tri Hoa Kỳ tin rằng Obama được sinh ra ngoài nước Mỹ.
Lâu nay, ứng cử viên Tổng thống Mỹ - Donald Trump vẫn luôn theo đuổi lập trường: Tổng thống Mỹ đương thời - Barack Obama được sinh ra bên ngoài nước Mỹ (có nghĩa việc trở thành Tổng thống là không hợp pháp).
Chỉ mới đây thôi, ông Donald Trump mới thừa nhận: "Obama sinh ở Mỹ, chấm hết".
Điều này đồng nghĩa, ngài ứng cử viên Tổng thống đã nói dối người dân Mỹ suốt 5 năm qua. Vậy câu hỏi đặt ra: tại sao người ta vẫn tin sái cổ những lời nói dối trắng trợn của Donald Trump?
Để trả lời cho câu hỏi này, thời báo New York Times đã đưa ra giả thuyết, ông Trump là người giỏi nắm bắt tâm lý con người, đến nỗi các phương tiện thông tin đại chúng gần như không có cơ hội để lật tẩy những lời nói dối của ông.
Trên thực tế, rất nhiều bằng chứng khoa học đã ủng hộ giả thuyết này.
Theo lời Sam Wang, một giáo sư tại Đại học Princeton và nhà tâm lý học Sandra Aamodt, kỹ năng được ông Donald Trump sử dụng rất điêu luyện là "source amnesia" (hội chứng quên nguồn - hiện tượng không thể nhớ nổi khi nào, bằng cách nào các thông tin trước đây được hình thành, khi nhớ lại các thông tin đó).
Về cơ bản, khi chúng ta tiếp xúc một thông tin lần đầu tiên, nó được lưu giữ ở một bộ phận trong não gọi là đồi hải mã. Mỗi khi chúng ta nhớ về thông tin đó, bộ não lại được nhắc nhở và ghi nhớ lâu hơn.
Sau một thời gian, thông tin này được chuyển qua khu vực lưu trữ dài hạn của não, tức vỏ não. Nhưng nguồn thông tin, hay hoàn cảnh mà chúng ta có được thông tin đó thường không dễ nhớ lại chút nào.
Đó là lý do tại sao bạn không thể nhớ được mình biết Hải vương tinh là hành tinh thứ 8 trong Hệ mặt trời là từ báo chí hay TV, hoặc ai là người đầu tiên cho bạn biết thủ đô của Trung Quốc là Bắc Kinh.
Trong đó, vấn đề với hội chứng quên nguồn là nếu một phát ngôn sai, hoặc một "dữ kiện" có nguồn gốc không rõ ràng, hay đi kèm với lời chối bỏ, được nhắc lại nhiều lần, thông tin sai lệch này sẽ được lưu giữ, mà không còn đi kèm với tâm lý đề phòng nữa.
Tức là càng được nhắc đến nhiều, thông tin đó càng "đúng".
Minh chứng là ông Donald Trump đã vận dụng thành công "source amnesia", liên tục nhắc lại lời nói dối về nơi sinh của Tổng thống Obama, khiến hơn 1/3 cử tri Hoa Kỳ tin rằng Obama được sinh ra ngoài nước Mỹ.
Bên cạnh đó, một thói quen nhận thức khác cũng có thể lý giải tại sao những người ủng hộ đảng Dân chủ lại tin rằng Obama được sinh ra ở Hoa Kỳ nhiều hơn so với những người ủng hộ đảng Cộng hòa.
Về cơ bản, bộ não của chúng ta không phải là những bộ máy thu thập thông tin khách quan. Chúng ta ưu tiên thông tin dựa trên mức độ phù hợp với thế giới quan của mỗi người.
Những gì phù hợp với nhận thức chúng ta đã có sẽ đọng lại. Trái lại sẽ bị loại bỏ.
Những người ủng hộ Đảng Cộng hòa luôn phản đối các chính sách của Obama, vì thế sẵn sàng tin vào những thông tin làm sói mòn quyền lực của Tổng thống Mỹ đương nhiệm.
Nói cách khác, họ cũng dễ dàng tin rằng người da đen thì lười biếng, hung dữ và dễ phạm tội hơn người da trắng.
Đó là lý do tại sao những người đòi hỏi phải lật tẩy được sự dối trá của Donald Trump trong quá trình tranh cử có thể sẽ thất vọng về kết quả thu được. Như Wang và Aamodt đã viết: "Vì liên tục nhắc lại một tin đồn thất thiệt, họ vô tình khiến nó trở nên mạnh mẽ hơn".
