Cựu Tổng thống Bill Clinton sẽ làm Ngoại trưởng... thay vợ?
Liệu có thể có một vị tân ngoại trưởng là cựu tổng thống hay không và liệu đó có thể là Bill Clinton không?
Khi Ngoại trưởng Mỹ Hillary Cliton cương quyết thoái vị mặc dù Barack Obama tái đắc cử, người ta bắt đầu đặt ra những suy đoán cho nội các của Tổng thống Mỹ. Liệu có thể có một vị tân ngoại trưởng là cựu tổng thống hay không và liệu đó có thể là Bill Clinton không?
Sau màn trình diễn và bài phát biểu được đánh giá rất cao của ông Bill Clinton tại Hội nghị toàn quốc của Đảng Dân chủ cùng với những cuộc vận động không mệt mỏi cho chiến dịch tranh cử tổng thống của đảng này và khi ông Obama tái đắc cử, người ta hiểu rằng ở vào thời điểm hiện tại, chính quyền mới không thể tìm đâu ra một Ngoại trưởng tốt hơn ông Bill Clinton được.
Nhưng liệu ông Clinton có quan tâm đến việc sẽ làm Ngoại trưởng Mỹ cho chính phủ của Obama hay không? Và nếu ông Clinton muốn, liệu ông có đủ điều kiện theo hiến pháp để trở lại Nhà Trắng với tư cách mới hay không?
Điều này có thể xảy ra. Theo Điều 22 của Hiến pháp sửa đổi nước Mỹ, ông Clinton không đủ điều kiện để tham gia một cuộc chạy đua bầu cử làm tổng thống nhiệm kỳ thứ 3, nhưng không có điều nào trong luật pháp Mỹ ngăn cản ông làm Ngoại trưởng Mỹ cả. Mặc dù một số ít học giả tin rằng tinh thần của Điều 22 Hiến pháp sửa đổi cấm ông Clinton phục vụ bất cứ vị trí nào trong các đời tổng thống tiếp theo, tuy nhiên không chắc rằng Tòa án Tối cao Mỹ sẽ bảo vệ điều này.
Nếu Tổng thống, Phó Tổng thống, Chủ tịch Hạ viện hay Chủ tịch Thượng viện đều rơi vào tình huống bất khả kháng không thể làm tổng thống, thì việc Bill Clinton có thể tham gia một nhiệm kỳ phục vụ trong Nhà Trắng ở vị trí đứng đầu hay không? Đây là một câu hỏi hóc búa hơn.
Các quy định của Điều 22 Hiến pháp Mỹ cấm “bầu cử” nhiệm kỳ thứ 3, và một số học giả về pháp lý tin rằng điều này chỉ nói về một nhiệm kỳ thứ 3 liên tiếp chứ không đề cập đến việc các nhiệm kỳ được tách rời nhau, vì thế, việc có thể xảy ra một cuộc bầu cử nhiệm kỳ thứ 3 không liên tiếp là hoàn toàn hợp với hiến pháp.
Mặt khác, điều luật kế nhiệm Tổng thống liên bang quy định các thành viên Chính phủ khi không đủ điều kiện để làm tổng thống thì sẽ được bỏ qua trong thứ tự kế nhiệm. Có thể Tòa án tối cao sẽ phán quyết về trường hợp Bill Clinton lên làm Ngoại trưởng tương tự như vậy.
Có ít tiền lệ hợp pháp cho vấn đề này vì rất ít tổng thống trở lại làm việc trong Chính phủ liên bang. William Howard Taft từng được bổ nhiệm vào Tòa án Tối cao Hoa Kỳ sau khi rời Nhà Trắng, Andrew Johnson phục vụ tại Thượng viện và John Quincy Adams gia nhập Hạ viện. Không có ai trong các quan chức của các cơ quan nói trên là những người thuộc trường hợp kế nhiệm theo pháp lý.
Theo Phan Sương
Infonet
