Financial Times: Mỹ đang nỗ lực phá vỡ hệ thống WTO
Brussels mới đây đã lên tiếng cáo buộc Washington đang cố gắng phá vỡ hệ thống WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới) khi bỏ phiếu phủ quyết đối với đề xuất kéo dài quyền hạn của quan tòa Hàn Quốc Chan Son Hva trong cơ quan tòa án của WTO.
Quyết định gây tranh cãi trên của Mỹ là do Washington tỏ ra không hài lòng với các quyết định của quan tòa Hàn Quốc đối với ít nhất ba vụ việc có liên quan đến các lợi ích của Mỹ. Phía Mỹ khẳng định rằng “các cơ quan bù nhìn của WTO” không nên vướng vào các “tranh cãi mang tính trừu tượng”.
Việc Mỹ bỏ phiếu phủ quyết đã khiến EU, Brazil và Nhật Bản hết sức tức giận. Quan điểm của các đối tác này là: bằng quyết định này, Washington đang đe dọa đến sự độc lập của hệ thống tòa án của WTO - hệ thống được coi là một trong những điểm mạnh nhất của tổ chức thương mại toàn cầu này.
“Đây là động thái chưa hề có tiền lệ và nó đe dọa nghiêm trọng sự độc lập của các thành viên cơ quan này”- một đại diện của EU đã tuyên bố như vậy trong một phiên họp của WTO.
Financial Times nhấn mạnh rằng, sự can thiệp của Mỹ vào công việc của hệ thống tòa án WTO xảy ra trong giai đoạn rất quan trọng đối với thể chế này: WTO sắp xem xét xem liệu nền kinh tế Trung Quốc có được trao quy chế là nền kinh tế thị trường hay không.
Nếu WTO đưa ra phán quyết mang tính chất tích cực (trao cho Trung Quốc quy chế nền kinh tế thị trường) thì điều này sẽ nâng cao khả năng chiến thắng của Trung Quốc trong các phiên kiện tụng về vấn đề bán phá giá - vấn đề thường xuyên phủ bóng lên quan hệ của Trung Quốc với các đối tác kinh tế khác.
Trong vấn đề này, Trung Quốc khẳng định rằng quy chế kinh tế thị trường cần được cấp một cách tự động. Tuy nhiên, Mỹ và một số đối tác của Mỹ tại châu Âu vẫn khẳng định rằng văn bản kết nạp Trung Quốc vào WTO không thống nhất và vấn đề này phải được giải quyết qua nhiều cấp của WTO.
Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, “vấn đề Trung Quốc” sẽ có những tác động đến toàn bộ nền kinh tế thế giới. Ngoài ra, nó còn có thể gây ra những tác động khác về chính trị.
“Hành động của Mỹ sẽ gây ra những tác động, ảnh hưởng đến toàn thế giới. Việc phá vỡ sự độc lập của các cơ quan trong WTO sẽ gây ra những tác động tiêu cực đối với việc giải quyết các tranh cãi thương mại quốc tế bằng luật pháp”- giáo sư kinh tế Mỹ Greg Saffer đánh giá.
