Điều gì đã tạo nên phong cách độc đáo tại các khu đô thị Việt Nam?
Tính cộng đồng, mối liên kết chặt chẽ giữa người với người sau lũy tre làng đã tạo nên văn hóa sống của người Việt từ hàng ngàn năm qua. Trong thời đại công nghiệp 4.0, trước sự phát triển nhanh chóng của quá trình đô thị hóa, việc tạo dựng được một cộng đồng dân cư bền vững, từ đó khởi tạo nên những nét văn hóa riêng biệt
Bản sắc dân tộc được hình thành ở lưu vực sông Hồng đã tạo nên nền văn minh lúa nước mang đậm màu sắc nông nghiệp. Từ nền văn minh Đông Sơn, Sa Huỳnh, Óc Eo trải dài trên cả 3 miền đã cho thấy nét độc đáo trong lịch sử hình thành dân tộc. Khi bàn về giá trị văn hóa chủ yếu của người Việt, các nhà nghiên cứu đều thống nhất quan điểm rằng chính tính cộng đồng, tinh thần cộng đồng dân tộc đã tạo nên những đức tính cao đẹp, mang ý nghĩa nhân văn cho người Việt.
Quả thực, tính cộng đồng tại khu vực nông thôn, các vùng sâu vùng xa đến nay vẫn luôn được đề cao. Mỗi cá nhân đều có sự liên kết, gắn bó chặt chẽ với cộng đồng nơi mình đang sinh sống trên một nền tảng văn hóa chung. Tuy nhiên, không giống như khu vực này, tại những đô thị lớn tính cộng đồng và bản sắc văn hóa mang tính cộng đồng đang đi theo hướng ngược lại
Cuộc sống với những bộn bề lo toan, những áp lực thường trực khiến con người buộc phải sống nhanh, sống gấp. Khi thời gian dành cho công việc đã chiếm phần lớn thì cũng đồng nghĩa với việc thời gian dành cho gia đình và bạn bè cũng ít hơn trước. Bị cuốn theo guồng quay bất tận của những vấn đề cơm áo gạo tiền, dường như mối liên kết giữa những thành viên trong gia đình chỉ dừng lại ở một cuộc chuyện trò ngắn ngủi. Để rồi khi ánh bình mình chiếu sáng đánh thức những cơn mơ, con người lại tiếp tục phải đối mặt với áp lực trong cuộc sống.
Rõ ràng khi quá trình đô thị hóa diễn ra ngày càng nhanh thì cảng ảnh hưởng sâu sắc đến từng cá nhân, từng gia đình. Con người muốn dành thời gian để chăm sóc gia đình và được thư giãn, tự chăm sóc bản thân… cũng phải lên kế hoạch. Một cuộc sống hối hả, không có thời gian chia sẻ, tất cả còn lại chỉ là áp lực và thách thức - liệu có phải là điều mà con người mong muốn?
Một môi trường sống tốt thực tế đang là ước mơ của rất nhiều người dân nơi đô thị. Tuy nhiên, để đi tìm một chốn an cư như vậy cũng không hề dễ dàng. Trước nhu cầu về nhà ở ngày càng cao của thị trường, nhiều dự án địa ốc với áp lực lợi nhuận chỉ cung cấp đơn thuần về chốn ở mà chưa quan tâm được đến vấn đề chăm sóc tinh thần của cư dân.
Nhu cầu được giao lưu, được nghỉ ngơi, được thư giãn bên gia đình và người thân hẳn ai cũng có. Nhưng khi lựa chọn an cư tại một dự án thiếu dịch vụ, tiện ích, thiếu không gian xanh… thì có lẽ ngoài việc thở dài quẩn quanh giữa bốn bức tường, con người sẽ lại quay về với một thế giới ảo trên internet, mà tạm quên đi thực tại. Rõ ràng, để tạo dựng được một không gian sống xanh và đầy đủ, một dự án nhà ở hiện đại cần phải dành diện tích rộng lớn cho các hoạt động cộng đồng cũng như cho hệ thống hạ tầng và những dịch vụ tiện ích thiết yếu phục vụ con người. Chỉ khi tạo dựng được dự án có quy hoạch đáp ứng đầy đủ nhu cầu sống hàng ngày của cư dân thì nơi ở mới thực sự là chốn an cư trong tâm trí mỗi người.
Khi nhắc đến những dự án nhà ở đã tạo dựng được môi trường sống tốt và những nét văn hóa đặc trưng của cộng đồng dân cư tại các đô thị lớn, hẳn không mấy ai không biết đến những khu đô thị nổi danh như Ecopark, Phú Mỹ Hưng, các khu đô thị quy mô vừa của Nam Long Group… Ecopark gây ấn tượng với không gian xanh, Phú Mỹ Hưng xây dựng được cộng đồng dân cư quốc tế nhân văn, các khu đô thị của Nam Long như Nam Long- Tân Thuận Đông, Nam Long - Fuji, Nam Long - Kikyo, Nam Long- Dalia... nổi bật với cộng đồng dân cư thân thiện.
Xuất phát từ tầm nhìn của các chủ đầu tư, các khu đô thị trên không đơn thuần chỉ cung cấp cho cư dân một nơi ở, mà hơn cả là một môi trường sống rất cần thiết cho từng thành viên trong gia đình. Khi tạo dựng được môi trường sống tốt cũng chính là tiền đề xây dựng một cộng đồng dân cư bền vững, từ đó tạo nên những nét văn hóa đặc trưng mà chỉ cần nhắc đến người ta đã có thể "chỉ mặt đặt tên" cho cả quần thể dự án
Ecopark được ví như một thành phố xanh có quy mô lớn nhất trên thị trường địa ốc Việt Nam tính đến thời điểm hiện nay. Là khu đô thị đặc biệt nằm trải dài bên bờ sông Bắc Hưng Hải, Ecopark tách biệt hoàn toàn với khói bụi đô thị. Tại đây, không gian cây xanh, mặt nước có diện tích lên tới 110ha, đạt tỷ lệ 125 cây/người.
Không giống như Ecopark, Phú Mỹ Hưng lại nổi danh bởi sở hữu một cộng đồng dân cư đặc biệt nhất trên thị trường. Hiện nay, khu đô thị này là một trong số ít khu vực tập trung số lượng cư dân quốc tế lớn nhất tại TP. HCM. Tại đây trung bình cứ 2 người thì có 1 người nước ngoài sinh sống.
Nhiều chuyên gia quy hoạch cho rằng, nền tảng hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ, tiện ích đô thị đa dạng và giá trị một đô thị xanh, sinh thái là điểm thuyết phục cộng đồng người nước ngoài chọn nơi đây là nơi an cư. Tại Phú Mỹ Hưng, điểm dễ nhận thấy là các không gian sống cao cấp, hiện đại, trong đó mỗi không gian đều đảm bảo tính riêng tư cho chủ nhân. Sự pha trộn hài hòa nhiều nét văn hóa của các châu lục về ẩm thực cũng như lối sống đã mang lại màu sắc rất đặc trưng cho khu đô thị này… Theo ước tính từ năm 2013 - 2015 lượng dân cư ngoại đến sinh sống, làm việc tại khu đô thị tăng lên gần 35% và đến nay chiếm khoảng 50% dân số của khu đô thị.
Không quá cao cấp như Ecopark hay Phú Mỹ Hưng, khi bước chân vào các khu đô thị của Nam Long cảm giác như nhìn thấy cả một xã hội Việt Nam thu nhỏ. Chỉ từ cơ cấu 70% sản phẩm có mức giá "vừa túi tiền" với người dân Việt, 30% sản phẩm cao cấp - đã hé lộ về một cộng đồng cư dân hiền hòa, thân thiện, giống hệt bản sắc truyền thống của người Việt Nam.
Trong các không gian sống, thay bằng việc xây dựng diện tích lớn Nam Long đã tối ưu hóa việc sử dụng các không gian chức năng để tạo ra các sản phẩm có diện tích vừa phải, mức giá vừa phải, mà theo ông Nguyễn Xuân Quang - chủ tịch của tập đoàn là "để phục vụ cho phần lớn nhất trong cơ cấu dân số của người Việt". Việc tạo ra những không gian trong nhà vừa phải không chỉ tạo nên cảm giác ấm cúng, gia tăng sự kết nối các thành viên trong gia đình như truyền thống vốn có của người Việt, mà hơn thế nữa là tạo nên sự hứng khởi muốn tham gia vào các hoạt động cộng đồng bên ngoài cánh cửa. Có thể dễ dàng bắt gặp cảnh các ông bố, bà mẹ vừa trò chuyện với nhau vừa theo dõi các hoạt động của con trong bể bơi, trong công viên. Cảnh bà cháu đang dạo bước trên những con đường nội khu, vừa chào hỏi những người bạn láng giềng… Sự thân thiện, gần gũi, gắn bó giữa các thành viên trong cộng đồng chính là đặc điểm dễ nhận thấy nhất tại các khu đô thị của Nam Long.
Cùng tạo dựng được cộng đồng dân cư bền vững, tạo dựng được phong cách sống riêng biệt nhưng con đường phát triển thương hiệu của các chủ đầu tư này lại khác nhau. Ecopark đến nay vẫn là dự án duy nhất được Vihajico khai thác, Phú Mỹ Hưng cũng vậy. Nam Long trước đây gắn liền với việc phát triển các dự án, cụm dự án có quy mô 10-20 hecta được đầu tư hạ tầng dịch vụ cũng đang bắt tay vào những dự án có quy mô lên đến hàng trăm hecta như Waterpoint để vươn tầm và khẳng định khả năng phát triển bất động sản của mình với những nhà đầu tư quốc tế.
Quả thực nếu so sánh số lượng các dự án dạng này với những dự án thông thường khác thì số liệu rất chênh lệch. Tuy nhiên trước những gì các chủ đầu tư dự án này đã thực hiện được trong nhiều năm qua, người ta hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng vào một tương lai được an cư tại môi trường sống tốt, được hòa mình vào những cộng đồng dân cư mang bản sắc riêng. Sự kết hợp giữa tính truyền thống và các yếu tố hiện đại ngay trong một cộng đồng dân cư, một môi trường sống sẽ khiến con người tìm được nhiều niềm vui hơn, để cuộc sống ngày càng ý nghĩa hơn.
