Con bạn là lãnh đạo hay nhân viên?

“Ngay từ nhỏ, con mình đã luôn nắm thế chủ động trong nhóm bạn của nó. Nhiều lần con chỉ nói một câu hoặc có hành động gì đó là các bạn khác sẽ thích thú làm theo. Con còn được mọi người trong lớp bầu làm lớp trưởng nữa. Có lẽ con có những phẩm chất lãnh đạo, mặc dù con mới 10 tuổi thôi”, chị Trần Diệu Trúc Thanh tự hào chia sẻ về con gái hiện học lớp 3 của mình.

Lãnh đạo: thiên phú và rèn luyện

Qua quan sát có thể thấy, nhiều đứa trẻ ngay từ rất nhỏ đã có uy tín với các bạn cùng lứa. “Nhưng vị thế của mỗi đứa trẻ sẽ thay đổi”, Tiến sĩ Thomas Berndt, Đại học Purdue cho biết. Một đứa trẻ là “thủ lĩnh” ngoài sân chơi có thể rất thụ động trong lớp học, phụ thuộc vào môi trường và thành viên trong nhóm.

GS.TS Ritch Savin Williams, ĐH Cornell nhận định: Những đứa trẻ dẫn đầu ở cấp tiểu học thường là những cậu bé, cô bé sở hữu kỹ năng xã hội tốt, thường nảy ra nhiều ý tưởng vui nhộn, thu hút sự chú ý của người khác và tổ chức, lôi kéo bạn bè vào những hoạt động. Ở thời điểm này, kỹ năng mềm đóng vai trò cực kỳ quan trọng.

Ở độ tuổi lớn hơn, những thế mạnh và tài năng lại trở thành nhân tố quyết định ai sẽ là người thống lĩnh lớp học hoặc sân chơi. Bé Trần Gia Hân, 9 tuổi, Q. 5 nhận ra “người gây ảnh hưởng nhất trong lớp là các bạn nữ học giỏi và hát hay”.

Hơn bao giờ hết, ở độ tuổi 9 – 12, trẻ em nhận thức rõ rệt về những bạn giữ vai trò thủ lĩnh trong các hoạt động thể thao, học thuật và ngoại khóa. “Học sinh giỏi sẽ được khen ngợi và chúc mừng. Các em có thể dễ dàng chỉ ra ai là người dẫn đầu lớp học”, TS Jeffrey Parker, giáo sư ngành tâm lý Trường ĐH Pennsylvania ghi chép quan sát các học sinh lớp 6 tại Mỹ.

Trong quan hệ xã hội, không phải tất cả “lãnh đạo nhí” đều nổi tiếng và được bạn bè yêu thích. “Trẻ em có thể tôn trọng khả năng cũng như kiến thức của trưởng nhóm nhưng không muốn kết bạn với bạn ấy. Nhưng nếu chúng muốn ai đó nói chuyện hoặc làm việc với giáo viên, chúng sẽ giao phó trách nhiệm cho người uy tín và có khả năng làm được việc nhất”, TS Parker ghi nhận.

Có thể thấy khả năng lãnh đạo ở lứa tuổi 9 – 15 không chỉ phụ thuộc vào tính cách, thiên hướng tự nhiên mà còn gắn bó sâu sắc đến quá trình rèn luyện và trưởng thành của các em.

Dạy trẻ kỹ năng lãnh đạo

Jack Zenger, CEO của Zenger và Folkman nhận định: “Chúng ta có thể dạy phát triển kỹ năng lãnh đạo ở bất kỳ độ tuổi nào - và vì thế, nhiều công ty đã chờ rất lâu để đào tạo kỹ năng lãnh đạo cho nhân viên. Chúng ta bắt đầu quá muộn. Nếu bạn bắt đầu sớm hơn, mọi chuyện sẽ dễ dàng hơn”.

Xây dựng phẩm chất lãnh đạo cần bắt đầu từ “nền móng” như tư duy phản biện, kỹ năng giao tiếp, làm chủ ngôn ngữ đến những “viên gạch” như kỹ năng quản lý thời gian, học hành, quản lý căng thẳng… Điều quan trọng là sự tự tin, khả năng giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định.

Lòng tự tin không chỉ được bồi đắp qua lời khen, sự ủng hộ khích lệ từ phía gia đình, bạn bè xung quanh mà còn được phát triển qua những trải nghiệm bản thân của con. Khi con thực hiện một dự án nào đó (bài thuyết trình, nghiên cứu trong lớp học hay các hoạt động ngoại khóa…), con có cơ hội nhận ra điểm mạnh cá nhân, niềm đam mê của mình và trưởng thành hơn về nhận thức.

Nếu như trong năm học, con quá bận rộn với bài vở ở trường lớp thì mùa hè này chính là khoảng thời gian lý tưởng để con phát triển những kỹ năng mềm và có sự thay đổi tích cực. Khóa anh văn hè IvyPrep 2017 – “Chuyến thám hiểm của những thủ lĩnh tiếng Anh” là gợi ý tốt nhất để con có một mùa hè hào hứng khó quên với các hoạt động thám hiểm khám phá, phát triển kỹ năng lãnh đạo song hành kỹ năng tiếng Anh du học.

Đối với khả năng làm chủ ngôn ngữ, các con học ở IvyPrep được luyện kỹ năng nói (Cool Speaking) như những nhà lãnh đạo toàn cầu, không dừng ở giao tiếp đơn thuần mà đào sâu vào kỹ năng nói trước đám đông, thuyết trình và làm việc nhóm. Các con có khả năng lên ý tưởng, sáng tạo ngôn ngữ qua lớp Viết sáng tạo (Creative Writing) để nâng cao tư duy phân tích, giải quyết vấn đề và thuyết phục người khác.

Các hoạt động bên ngoài (outing) được thiết kế như những hành trình thám hiểm của thế giới 4.0, với những khám phá về tự nhiên, văn hóa, xã hội và môi trường quốc tế. Những hoạt động này tập trung rèn luyện kỹ năng mềm cũng như các kỹ năng lãnh đạo nền tảng.

Không thể nói một lãnh đạo độc tài và một nhân viên thụ động, ai tốt hơn ai. Điều quan trọng không phải là vị thế lãnh đạo - nhân viên mà điều quan trọng là các con được trưởng thành với một thái độ sống tích cực, chủ động, hạnh phúc và thành công với ước mơ của mình.

A.D