5 bài thuốc từ cây cúc tần

Cúc tần có tên khoa học là Pluchea indica, thuộc họ Cúc. Ngoài tên cúc tần, cây thảo dược này còn có nhiều tên gọi khác như cây từ bi hoặc lức ấn, băng phiến ngải, hoa mai não, đại ngải. Các bộ phận của cây cúc tần có thể dùng làm thuốc như rễ, cành và lá.

1. Tác dụng của cây cúc tần đối với sức khoẻ

Theo y học cổ truyền, cúc tần có vị đắng, cay, thơm, tính ấm. Công dụng tán phong hàn, lợi tiểu, tiêu độc, tiêu ứ, tiêu đờm, sát trùng, làm ăn ngon miệng, giúp tiêu hoá. Loại cây này thường được dùng chữa cảm sốt không ra mồ hôi, nhức đầu, thấp khớp, đau lưng, nhức xương, chấn thương,…

Theo y học hiện đại, một số nghiên cứu đã chỉ ra cây cúc tần có đặc tính chống viêm, chống ung thư, chống oxy hóa, chống vi khuẩn. Nhờ những đặc tính này, loại cây này có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị một số bệnh lý.

Dưới đây là một số tác dụng của cây cúc tần đối với sức khoẻ mà mọi người có thể tham khảo:

- Tác dụng chống viêm và giảm đau

Theo nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí NIH, cây cúc tần có đặc tính chống viêm, có thể giúp giảm đau và sưng tấy trong cơ thể. Loại cây này đã được sử dụng từ lâu để điều trị đau đầu, đau khớp và đau cơ.

- Tốt cho sức khoẻ hô hấp

Cây cúc tần có đặc tính long đờm giúp giảm tắc nghẽn và giúp đẩy chất nhầy thoát ra khỏi hệ hô hấp dễ dàng hơn. Người ta thường dùng loại cây này để làm dịu các triệu chứng như ho, cảm lạnh, viêm phế quản và hen suyễn.

Đặc tính chống viêm của loại cây này cũng có thể giúp giảm sưng tấy ở đường thở, giúp bạn dễ thở hơn.

- Tốt cho hệ tiêu hoá

Nếu bạn đang bị đầy hơi, khó tiêu hoặc đau dạ dày thì cây cúc tần sẽ có lợi cho bạn và giúp giảm triệu chứng.

Các hợp chất trong cúc tần giúp hệ tiêu hóa khoẻ mạnh bằng cách tăng sản xuất enzyme dạ dày và làm cho đường ruột hoạt động trơn tru hơn. Loại cây thảo dược này cũng có thể giúp giảm viêm ở đường tiêu hóa, giúp những người mắc bệnh đường ruột do viêm cảm thấy dễ chịu hơn.

Hơn nữa, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây cúc tần có tác dụng bảo vệ niêm mạc ruột và giảm nguy cơ bị loét dạ dày. Các hợp chất trong cây giúp ngăn chặn vi trùng gây loét phát triển và giúp vết loét mau lành hơn.

- Chống oxy hoá

Tình trạng oxy hoá hay sự tồn tại của các gốc tự do được coi là nguyên nhân gây ra nhiều loại bệnh và rối loạn sức khỏe như bệnh thoái hóa và tim mạch, ung thư, rối loạn chức năng não và hệ thống miễn dịch.

Một số nghiên cứu cho thấy trong cây cúc tần có chứa chất chống oxy hoá. Những chất này có thể bảo vệ cơ thể khỏi stress oxy hóa và tổn thương do các gốc tự do gây ra.

- Giảm căng thẳng và lo âu

Cây cúc tần có mùi thơm rất dễ chịu, có thể giúp xoa dịu tâm trí, giảm căng thẳng và khiến bạn cảm thấy thoải mái hơn. Mọi người có thể sử dụng tinh dầu của loại cây này để giúp tinh thần thư giãn.

- Có đặc tính chống dị ứng

Cây cúc tần đã được sử dụng từ lâu để giúp những người bị dị ứng cảm thấy dễ chịu hơn. Loại cây này có thể giúp giảm bớt các phản ứng dị ứng như hắt hơi, ngứa và nghẹt mũi vì nó có khả năng chống dị ứng.

Các hợp chất trong cây có thể ngăn chặn việc giải phóng histamine, một chất hóa học có liên quan đến phản ứng dị ứng. Điều này có thể giúp những người dễ bị dị ứng cảm thấy tốt hơn.

- Có tác dụng chống bệnh tiểu đường

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cây cúc tần có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu và làm cho insulin hoạt động tốt hơn. Các hợp chất trong thực vật giúp cơ thể sử dụng glucose hiệu quả hơn, tốt cho người mắc bệnh tiểu đường hoặc những người có nguy cơ mắc bệnh này. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu thêm để hiểu đầy đủ về cách thức hoạt động của nó.

- Giúp chữa lành vết thương

Cúc tần giúp các tế bào phát triển trở lại và đẩy nhanh quá trình làm lành. Mọi người có thể sử dụng loại cây này bôi lên vết cắt, vết thương và vết xước trên da để ngăn chặn bệnh tật và tăng tốc độ chữa lành. Đặc tính kháng khuẩn của nó cũng ngăn chặn vi khuẩn hoặc nấm phát triển trong vết thương.

- Tốt cho gan

Cây cúc tần có thể bảo vệ gan, làm sạch gan, tăng lượng men gan và bảo vệ gan khỏi bị hư hại cũng như giúp gan khỏe mạnh và hoạt động tốt hơn. Những người có các vấn đề về gan có thể tham khảo sử dụng loại cây này để tăng cường sức khoẻ của gan.

2. Tác dụng phụ của cây cúc tần

Mặc dù có nhiều công dụng đối với sức khoẻ nhưng cây cúc tần vẫn có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

- Dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng hoặc nhạy cảm với cây cúc tần và các loại cây khác thuộc họ Asteraceae. Các triệu chứng dị ứng có thể nhận biết như nổi mề đay, ngứa họng, tiêu chảy, buồn nôn, hoa mắt, chóng mặt,...

- Khiến da bị kích ứng: Một số người có thể bị kích ứng da khi chạm vào cây cúc tần. Do đó, khi tiếp xúc với loại cây này bạn nên đeo găng tay và quần áo bảo hộ khác.

3. Một số bài thuốc từ cây cúc tần

Cây cúc tần là một vị thuốc trong Đông y, được sử dụng trong nhiều bài thuốc. Dưới đây là một số bài thuốc từ cây cúc tần mà mọi người có thể tham khảo:

- Chữa cảm sốt không ra mồ hôi, nhức đầu: Sử dụng lá cúc tần tươi, lá sả và lá chanh theo tỉ lệ 2:1:1, tức là nếu sử dụng 2 nắm lá tần tươi thì sử dụng 1 nắm lá chanh và 1 nắm lá sả, đem sắc với nước, uống khi còn nóng. Cho thêm nước vào phần bã đun sôi, dùng để xông cho ra mồ hôi, có tác dụng giảm sốt, giải cảm.

- Chữa đau nhức xương hoặc thấp khớp: Sử dụng 15 đến 20g rễ cúc tần sắc thành nước uống. Ngoài ra, cũng có thể kết hợp với rễ trinh nữ 20g, rễ bưởi bung 20g, đinh lăng 10g, cam thảo dây 10g, sắc uống. Dùng 5-7 ngày.

- Chữa ho do viêm khí phế quản: Sử dụng 20g cúc tần già rửa sạch, băm nhỏ, đem nấu cháo với thịt lợn băm nhuyễn, cho thêm 3g gừng vào cháo để tăng hiệu quả. Ăn nóng khi đói, ngày 3 lần, ăn liên tục 3 ngày.

- Chữa đau đầu do căng thẳng: Sử dụng 50g cúc tần, hoa cúc trắng (xé nhỏ) cũng với 100g đu đủ vừa chín tới và óc lợn. Cho cúc tần, hoa cúc trắng, đu đủ vào nồi, thêm 1 lít nước đun sôi. Sau đó cho óc lợn vào đun thêm 20 phút cho nhừ là ăn được. Ăn nóng trước bữa cơm, 2 lần/ngày, ăn liền 1 tuần.

- Chữa chấn thương gây bầm tím: Lấy một nắm lá cúc tần rửa sạch, giã nát nhuyễn đắp vào chỗ bầm tím sẽ mau lành.

* Lưu ý khi áp dụng bài thuốc từ cây cúc tần:

- Các bài thuốc từ cây cúc tần chỉ mang tính hỗ trợ điều trị và không thay thế được các chỉ định của bác sĩ.

- Không tự ý sử dụng bài thuốc từ cây cúc tần để trị bệnh mà không có sự hướng dẫn từ bác sĩ, thầy thuốc.

Trên đây là tác dụng của cây cúc tần đối với sức khoẻ và những bài thuốc từ loại cây này. Đây là cây mọc hoang và không phải loại rau ăn hàng ngày. Do đó, bạn nên thận trọng khi sử dụng nếu không có sự am hiểu về loại thảo dược này.

Theo Vân Anh