Vương Phạm: Mỗi ngày trong email của tôi có không biết bao nhiêu bạn "Anh ơi cứu em với, em nợ nần, em vay nóng,..."

Nhân dịp về Việt Nam, triệu phú Vương Phạm (tên đầy đủ là Phạm Đình Quốc Vương, SN 1991) đã có buổi gặp gỡ và chia sẻ với các sinh viên trường Cao đẳng FPT Polytechnic (Hà Nội) cách đây không lâu.

Trong buổi trò chuyện, ngoài những kinh nghiệm, tâm sự của Vương Phạm, đáng chú ý nhất phải kể đến phần đích thân triệu phú giải đáp thắc mắc của sinh viên. Tại đây, các bạn trẻ đã đặt ra những câu hỏi xoay quanh chuyện khởi nghiệp công nghệ, về kinh nghiệm kinh doanh online - tìm đối tác và các quan điểm cá nhân.

Cùng đưa ra những lời khuyên với Vương Phạm còn có thầy Vũ Chí Thành - Hiệu trưởng trường Cao đẳng FPT Polytechnic (Hà Nội).

Bạn Quỳnh Anh: Anh nghĩ sao về thất bại?

Vương đã trải qua nhiều thất bại, quan trọng nhất là mình đừng để bị lừa. Ra làm ăn kinh doanh mình sẽ gặp rất nhiều đối tác, gặp người này người kia và có nhiều lời mời mọc nhưng đừng vay vốn để kinh doanh. Trên đường mình đi thể nào cũng vấp ngã nhưng mình phải làm sao để ngã nhẹ thôi, đừng có nặng đến mức không đứng lên được.

Mỗi ngày trong email của Vương có không biết bao nhiêu bạn là "Anh ơi cứu em với, em nợ nần chỗ này chỗ kia, em vay nóng vay nguội,...". Đó là những cú ngã. Vương hi vọng rằng mọi người đừng vay vốn, đừng làm cái gì đó quá lớn khi chưa có kinh nghiệm. Mình cứ làm từ nhỏ làm lên thôi. Vương từ 5 đô "gối đầu" thì các bạn cứ tinh thần như thế mà làm, đừng mạo hiểm. Thất bại là tất nhiên, kinh doanh không ai không thất bại cả. Thất bại thì các bạn sẽ học được bài học, đừng có để thất bại dìm mình chết, thất bại nhẹ thôi để còn đứng lên.

Bạn Thịnh: Những yêu cầu đặt ra khi muốn apply vào công ty của công ty của Vương?

Nói thật là văn phòng hết chỗ rồi các bạn ơi! Vương có 5 chi nhánh ở TP.HCM và tất cả các chỗ đều không nhét thêm người vô được. Đến nỗi đi họp là phải ra sau hè để ngồi vì lấy phòng họp làm phòng làm việc luôn rồi.

Sắp tới Vương sẽ phát triển văn phòng thêm chút nữa rồi mới tuyển người, cả nhân sự IT và nhân sự hỗ trợ khách hàng. Tuy nhiên vì khách hàng ở Mỹ nên mọi người sẽ phải thức đêm để làm việc theo giờ bên đó, khoảng 10h đêm vô làm đến 5 -6h sáng.

Yêu cầu của Vương đơn giản lắm, không cần bằng cấp. Bằng cấp có là tốt nhưng quan trọng là tinh thần làm việc. Mình phải hết mình với công việc, hết mình với những người xung quanh thì người chủ sẽ thấy thôi. Vương thường đánh giá trong quá trình làm việc chứ không phải hồ sơ ban đầu.

Thịnh tiếp tục: Khó khăn/ rắc rối lớn nhất khi anh làm lĩnh vực công nghệ là gì?

Theo Vương thấy vấn đề nhân sự là khó nhất. Tìm người để làm rất khó.

Vương tuyển cả người có nhiều kinh nghiệm lẫn các bạn sinh viên mới ra trường. Nhưng Vương thích các bạn mới ra trường hơn vì các bạn như trang giấy trắng, dễ hướng dẫn hơn. Nhưng dù các bạn thế nào thì vô công ty cũng có xuất phát điểm như nhau hết.

Bạn Nguyễn Văn Linh: Hiện tại em có số tiền tiết kiệm 50 triệu thì có nên đầu tư không? Và nên đầu tư vào cái gì để có cơ hội phát triển trong tương lai?

Vương Phạm: Nhiều quá! Vương cầm số tiền này cũng không biết nên làm gì luôn. *cười* Thật ra Vương đã đến giai đoạn hơi mất đi tinh thần khởi nghiệp rồi, bây giờ chỉ thích ở vùng an toàn thôi. Suy nghĩ của Vương lúc này cũng đã khác so với các bạn. Ngày xưa tinh thần là liều, liều ăn nhiều và cứ làm còn bây giờ Vương thấy làm ra tiền đã khó và giữ được tiền còn khó hơn. Thế nên Vương trả lời thẳng luôn là không theo được các bạn trẻ rồi, các bạn ráng nghiên cứu đi, chứ mình U40 rồi không biết trả lời câu hỏi thế nào.

Thầy Vũ Chí Thành: Thời gian Covid-19 vừa rồi đã xuất hiện hiệu ứng đầu tư, tức là khi nhàn rỗi mình hay nghĩ sẽ đầu tư chỗ này chỗ kia. Và ở đâu có nhu cầu thì ở đó có rất nhiều người thầy, khuyên thế này thế kia. Có 50 triệu đúng không? Thì tốt nhất là em không để nó nằm im. Em có thể thử làm cái gì em thích thú, am hiểu và nếu em mất tiền thì cũng chấp nhận. Vì thành công giúp cho ta mạnh mẽ, thất bại giúp cho ta mạnh mẽ hơn nên thầy tin chắc là bất kỳ cái gì diễn ra trong cuộc sống cũng đều đem đến những bài học giúp chúng ta sống tốt hơn. Nếu 50 triệu mà cứ chia ra 5 đô của Vương thì được rất nhiều thứ nên chúng ta hãy thử, giống vừa ném đá vừa dò đường thôi.

Bạn Vũ: Thách thức mà anh phải đối mặt khi ở vị trí người quản lý marketing là gì?

Nó thay đổi quá nhanh và mình già cỗi đi, không theo kịp. Vương thấy nó liên tục, liên tục thay đổi nên thách thức là phải tìm được cái mới và bắt kịp xu thế.

Bạn Vương: Là người đi trước và có nhiều cơ hội cũng như kinh nghiệm tiếp xúc với người thành công, theo anh Vương thì người trẻ cần tố chất thế nào để có thể thành đạt và vững bước trước tương lai?

Thứ nhất là mình nên bắt đầu từ những cái nhỏ nhất, những mối quan hệ xung quanh mình như gia đình, người thân, đồng nghiệp, cấp trên cấp dưới,... Mình phải học cách đối nhân xử thế thế nào, sống ra sao cho tốt để lúc nào cũng có người giúp đỡ mình. Còn muốn sống sao cho tốt thì Vương có 2 cuốn "cửu âm chân kinh" là Đắc Nhân Tâm và Quẳng Gánh Lo Đi. Mình không phải đọc xong 1 mạch rồi quẳng đi mà cứ đọc từng chương và tự hỏi đã làm được chưa hoặc lâu lâu gặp vấn đề trong cuộc sống thì mở ra coi. Mình sống trọn vẹn cho ngày hôm nay, cho giây phút này thôi.

Thứ 2 là sức chịu đựng. Như Vương đã nói các bạn chỉ cần làm được 70.000 đô/ năm là các bạn đã sống hạnh phúc lắm rồi. Không phải Vương nói là các bạn đừng phấn đấu, các bạn cứ phấn đấu đi nhưng đến mức đó thôi, để tối con mình không phải hỏi "Daddy đâu rồi?", để mình có thời gian bên cạnh gia đình, người thân, bạn bè,... Còn nếu các bạn muốn làm hơn nữa thì phải có sức chịu đựng.

Bạn Sơn: Anh có thể so sánh thương mại điện tử trên thế giới với những cái tên như Amazon, Etsy,... với TMĐT ở Việt Nam với Shopee, Lazada, Tiki,... không? Và tại sao Amazon có thể thành công đến hiện này được không ạ?

Ở Việt Nam ra sao Vương không rõ lắm nên mình bỏ qua câu so sánh.

Về Amazon, như Vương có nói, khi nhu cầu lười biếng của con người được giải quyết sẽ thành công và Amazon giải quyết được. Ví dụ người ta đi siêu thị thì phải ra xách hàng hóa lại còn tốn xăng, bây giờ chỉ cần ngồi nhà, nhấn nút, freeship và thậm chí như thẻ của Vương còn được hoàn tiền 5% nữa. Amazon bây giờ đầu tư rất mạnh vào kho hàng, vào tự động hóa,... nói chung làm sao để chuyển hàng hóa từ người bán đến người mua một cách nhanh nhất. Nhiều khi là 2 tiếng đã đến nơi và chậm lắm là 1 ngày.

Bạn Đạt: Hiện tại em đang làm 1 trang web để bán hàng ở Mỹ, bắt đầu khởi nghiệp thôi. Anh có thể chia sẻ cho em 1 số kinh nghiệm để lấy nguồn hàng ở Trung Quốc một cách tốt nhất và những lời khuyên về marketing không ạ?

Vương nghĩ các bạn nên thử sang Trung Quốc đi. Vương sống ở Mỹ rồi sang Trung Quốc thôi nhưng cảm thấy như từ nhà quê lên thành phố vậy. Trung Quốc rất phát triển. Vương không rõ ở vùng quê ra sao nhưng tất cả các thành phố kinh tế lớn của Trung Quốc như Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến,... đều rất phát triển. Vương cũng làm việc với nhiều người Trung Quốc và thích phong cách làm việc của họ, học hỏi được rất nhiều. Khi làm việc họ rất thật thà, rất cố gắng. Ngay cả khi ở Trung Quốc là 1 - 2h sáng, nếu cần họ vẫn có mặt. Đa số đối tác của Vương là như vậy, lâu năm và đàng hoàng.

Tuy nhiên khi mới làm việc, các bạn có thể gặp những người ất ơ này nọ nên Vương khuyên các bạn nên chọn phương thức thanh toán qua bên thứ 3 để đảm bảo, an toàn. Ví dụ khi đối tác không làm đúng cam kết, không đảm bảo chất lượng thì mình còn có đơn vị giải quyết.

Minh Đức: Em có được xem 1 video của anh Vương và anh có bảo đã xây nhà rất to và rộng nhưng thấy khó gắn kết với mọi người trong gia đình vì mỗi người ở 1 phòng riêng. Điều đó khiến anh rất buồn. Câu hỏi của em là mình phát triển sự nghiệp trước rồi mới có vợ con hay ngược lại?

Giả sử bạn quen một cô rất giàu nhưng người ta lại bảo "Tôi thích con nhà giàu, nghèo quá không đủ" thì bạn phấn đấu lên để có được thành công nhất định và quay lại hỏi: "Tui giàu rồi, tui đại gia rồi đó! Cô đã chịu cưới tôi chưa?". Đó là 1 tình huống.

Còn 1 tình huống là như Vương chia sẻ về bà xã. Vương đã quen vài người trước khi gặp được bà xã thì Vương chỉ muốn khuyên các bạn một cái thế này thôi, những người chân thành luôn ở cạnh lúc chúng ta khó khăn nhất và trong cuộc sống bạn cần những người như vậy. Đừng tìm người mà hở tí khó khăn là họ bỏ đi, những người đó đến với bạn thế nào thì cũng sẽ bỏ đi như vậy. Cho dù bạn là người mạnh mẽ thế nào thì cũng có lúc bạn cần 1 bờ vai để tựa vào nên hãy tìm người ở với bạn những lúc đó. Thật ra vợ chồng có ông trời sắp đặt cả rồi nên mọi thứ sẽ tự đến thôi. Ví dụ như vợ Vương tự nhiên vô thuê nhà dì Vương đó chứ có quen biết gì đâu.

Thế nên Vương trả lời câu hỏi là bạn làm thế nào cũng đúng cả, quan trọng là chọn đúng người.

Lương Đức Hiệp: Khi tìm kiếm đối tác, mình nên cân nhắc những yếu tố nào?

Nên chọn người thật thà, thẳng thắn trong công việc dù nhiều khi họ có thể nói những lời khó nghe. Cũng có nhiều lúc mình gặp những người không thật thà nhưng cây kim trong bọc rồi cũng sẽ lòi ra thôi.

Đức: Em đã tích lũy được 1 số vốn nho nhỏ và có ý định kinh doanh qua sàn thương mại điện tử eBay. Tình cờ hôm nay nghe được anh Vương đã có kinh nghiệm ở mảng này rồi nên em muốn xin anh lời khuyên ạ?

Kinh nghiệm của Vương ở lĩnh vực này cũng hơi lỗi thời vì Vương đã ngừng bán online khoảng 10 năm rồi. Nhưng Vương nghĩ có 1 thứ bất di bất dịch là bạn làm gì cũng phải giữ uy tín, giữ phản hồi tốt. Có thể bạn bán chậm nhưng phản hồi của khách hàng càng ngày càng tốt thì không chỉ eBay mà bất cứ sàn nào cũng sẽ đều tăng uy tín của bạn lên và giúp bạn bán được nhiều hàng hơn.

Có 1 thứ mà Vương luôn thực hiện khi bán hàng là nếu khách hàng không hài lòng, Vương cho họ trả lại miễn phí. Họ trả lại hàng còn Vương trả lại tiền, thậm chí còn chịu cả tiền ship luôn. Bây giờ khi làm phần mềm, Vương luôn nói với khách hàng rằng "Anh chị mua phần mềm của Vương, xài 90 ngày nếu thấy không hài lòng Vương cho trả tiền lại". Cái đó khó làm chứ không dễ nhưng vượt được qua khó khăn thì uy tín của bạn tăng lên

theo HUYỀN TRANG/ ẢNH: AN ĐÔNG/ DESIGN: THỦY TIÊN