Vị tỷ phú 30 tuổi kỳ lạ: Cả tuần ngủ trên ghế beanbag, không ở nhà riêng, muốn dùng gần như toàn bộ tài sản 20 tỷ đô để làm từ thiện

Câu lạc bộ Kinh tế New York đã tiếp đón những vị vua, thủ tướng và tổng thống, cùng các tỷ phú như Jeff Bezos và Jamie Dimon của JPMorgan. Những nhận định của các giám đốc NHTW khi phát biểu tại tổ chức 115 năm tuổi này là điều thường khiến thị trường thay đổi. Sam Bankman-Fried – một tỷ phú tiền số 30 tuổi, có lẽ là người đầu tiên… chơi game khi thuyết trình.

Là khách mời nổi bật của CLB vào một buổi sáng tháng 2, Bankman-Fried trông vẫn mập mạp như thường lệ. Anh ngả lưng lên ghế chơi game trong chiếc quần đùi màu xanh và áo phông màu xám có logo của sàn giao dịch tiền số FTX. Anh khi đó đang trình bày qua Zoom từ văn phòng của mình Bahamas.

Sau ống kính máy quay, những "mảnh ghép" của một người thường sống tại nơi làm việc đều hiện lên trên bàn làm việc của Bankman-Fried: hóa đơn mua hàng đã nhàu nát từ Mỹ và Hong Kong, 9 thỏi son dưỡng môi, một que khử mùi, 1 gói muối và một gói cà ri đậu gà ăn liền đã mở. Gần đó là một chiếc ghế hạt đậu, "nơi" mà trợ lý của anh nói rằng Bankman-Fried gần như cả tuần đều ngủ trên đó.

Khi đặt câu hỏi về việc Mỹ nên điều chỉnh lĩnh vực tiền số như thế nào, Bankman-Fried đang chơi trò chơi nhập vai có tên Storybook Brawl với nhân vật "Peter Pants" và chuẩn bị cho một trận chiến với "Funky Kangaroo". Vị tỷ phú trẻ chia sẻ: "Chúng tôi dự đoán lĩnh vực này ở Mỹ sẽ phát triển mạnh mẽ."

Bankman-Fried là một người khá kỳ lạ khi anh để phóng viên của Bloomberg xem 6 chiếc màn hình khi đề cập đến nội dung thường được các giám đốc điều hành coi như "bí mật quốc gia". Anh có lần nhận được một tin nhắn cho biết MoneyGram đang được rao bán và chỉ mất vài giây để cân nhắc liệu đây có phải là một "món hời" hay không. Một trợ lý thông báo rằng ông chủ của một ngân hàng đầu tư đang ở Bahamas và anh muốn đến gặp gỡ chỉ trong 5 phút. Tối hôm đó, Bankman-Fried dự định bay đến Hội nghị An ninh Munich để gặp Thủ tướng Georgia.

Anh phát hiện ra Bitcoin là một loại tài sản đầy hấp dẫn. Bankman-Fried quyết định đây sẽ là con đường kiếm tiền đúng đắn. Giờ đây, Bankman-Fried là một trong những người giàu nhất thế giới với khối tài sản hơn 20 tỷ USD, theo Bloomberg Billionaires Index. Các nhà đầu tư mạo hiểm đã rót tổng cộng 40 tỷ USD vào FTX và chi nhánh tại Mỹ của công ty.

FTX hoạt động ra sao?

Năm 2017, thị trường tiền số đang ở trong giai đoạn đầu tiên của sự bùng nổ. Giá Bitcoin tăng gấp 10 lần trong năm đó và nhà đầu tư đã đổ 5 tỷ USD vào hàng trăm đợt ICO. Để mua Bitcoin, Litecoin hay Ether, người dùng phải gửi USD, yen hoặc euro đến một sàn giao dịch, giao dịch qua lại trong một thời gian sau đó mới rút tiền mặt. Bankman-Fried nhận thấy rằng, một số đồng tiền có thể bán lại được với giá cao hơn trên các sàn giao dịch khác. Đây là cơ hội kiếm tiền từ việc chênh lệch giá mà anh đã học hỏi được từ Jane Street.

Trong những giao dịch kể trên, một số có dữ liệu sai và một số lại không thể thực hiện. Các biện pháp kiểm soát vốn đã không cho phép trader gửi tiền về "nhà" từ Hàn Quốc, nơi Bitcoin được bán với giá cao hơn 30% ở Mỹ. Nhưng Nhật Bản lại không có các quy tắc đó, Bitcoin vẫn giao dịch với phí bảo hiểm 10%. Trên lý thuyết, một người có thể kiếm lời 10%/ngày bằng cách mua Bitcoin trên một sàn giao dịch của Mỹ và gửi lại cho sàn ở Nhật Bản để bán. Với đà này, trong vòng hơn 4 tháng, 10.000 USD sẽ biến thành 1 tỷ USD.

Bankman-Fried đã tuyển dụng một vài người bạn để giúp anh thực hiện dự án này, trong đó có Gary Wang – một người bạn học cùng anh tại MIT hiện đang làm dữ liệu chuyến bay cho Google; Caroline Ellisin – trader từ Jane Street và Nishad Singh – một người bạn khi đó là kỹ sư tại Facebook. Sau đó, họ cùng chuyển đến ngôi nhà 3 phòng ngủ ở Berkeley và nghiên cứu sâu về lĩnh vực kinh doanh chênh lệch giá.

Bankman-Fried đặt tên công ty là Alameda Research. Tuy nhiên, các ngân hàng tại Mỹ chưa đánh giá cao tiền số nên họ không cho phép anh mở tài khoản tại đây. Trong khi đó, các sàn giao dịch của Nhật Bản chỉ cho phép người Nhật rút tiền bằng đồng yen. Bởi vậy, anh đã mở một công ty con tại Nhật Bản và thuê một đại diện địa phương. Tuy nhiên, công việc kinh doanh lại không thuận lợi và các ngân hàng luôn đặt câu hỏi về các chuyển khoản ra nước ngoài của Bankman-Fried.

Mỗi khi tìm được ngân hàng ưng ý, Alameda lại như đang chạy đua. Nếu họ không chuyển tiền ra khỏi Nhật Bản trước khi các ngân hàng đóng cửa, họ sẽ bỏ lỡ lợi nhuận 10% của ngày hôm đó. Việc hoàn thành chu trình này đòi hỏi những "thủ thuật" chính xác. Một nhóm khác tại Mỹ dành 3 giờ/ngày để đảm bảo việc chuyển tiền diễn ra thuận lợi, còn một nhóm khác ở Nhật xếp hàng vài tiếng tại quầy giao dịch để nhận lại tiền. Ở thời kỳ đỉnh cao, Alameda đã gửi đi gửi lại 15 triệu USD/ngày và tạo ra lợi nhuận 1,5 triệu USD. Trong vòng vài tuần, họ kiếm được khoảng 20 triệu USD.

Năm 2019, công ty của Bankman-Fried đã chi hàng trăm nghìn USD lợi nhuận mỗi ngày để xây dựng sàn giao dịch tiền số. Nhóm của anh mất 4 tháng để viết code cho sàn này và mở cửa hoạt động vào tháng 5/2019. Đó là FTX – chuyên phục vụ các giao dịch lớn, cho phép người dùng đặt cược vào hàng chục đồng tiền số khác nhau, sử dụng đòn bảy, hợp đồng tương lai hay thậm chí đặt cược vào các cuộc bầu cử và giá cổ phiếu.

Khách hàng của FTX có thể vay tới 101 lần tài sản thế chấp (hiện đã cắt giảm xuống mức 20 lần vì bị chỉ trích). Quan trọng là, các trader có thể sử dụng tiền mặt để làm tài sản thế chấp để đầu tư bất kỳ đồng tiền số nào. FTX đã thành công vang dội vì có rất nhiều người muốn sử dụng sàn này để giao dịch Alameda. Khối lượng giao dịch hàng ngày đạt 300 triệu USD vào tháng 7 năm đó và trung bình là 1 tỷ USD vào năm 2020. Theo Bankman-Fried, doanh thu của sàn này năm ngoái là 1,1 tỷ USD và lợi nhuận là 350 triệu USD.

Vị tỷ phú 30 tuổi sống như... sinh viên đại học

Sở hữu khối tài sản vài chục tỷ USD, Bankman-Fried cho biết triết lý cốt lõi của anh vẫn không đổi. Anh chỉ giữ đủ tiền để duy trì một cuộc sống thoải mái, đó là 1% thu nhập hoặc tối thiểu 100.000 USD/năm. Ngoài ra, Bankman-Fried dự định sẽ sử dụng toàn bộ số tiền còn lại để làm từ thiện.

Cho đến nay, Bankman-Fried đã chi nhiều hơn cho một số hoạt động so với với làm từ thiện. Ví dụ, mua quyền đặt tên sân vận động Miami Heat với 135 triệu USD trong 19 năm và dịch vụ quảng cáo Super Bowl với sự có mặt của diễn viên hài Larry David ước tính khoảng 30 triệu USD. Cho đến nay, Bankman-Fried đang đầu tư để tối đa hóa số tiền mà mình kiếm được, ngay cả khi nếu đang mạo hiểm với tài sản của mình.

Những ngày gần đây, Bankman-Fried sống ở Nassau, thủ đô của Bahamas. FTX đang có kế hoạch xây dựng một khuôn viên làm việc với 1.000 nhân sự, với văn phòng nhìn ra biển. Hiện tại, trụ sở chính của công ty này nằm trong một khu nhà 1 tầng có mái màu đỏ, gần sân bay.

1 ngày trước buổi phỏng vấn với Bloomberg, khi được hỏi về chuyến đi tham dự Super Bowl, Bankman-Fried chia sẻ rằng: "Tôi không biết liệu từ ‘vui vẻ’ có chính xác là điều mà tôi sẽ dùng để miêu tả hay không. Tôi không thích tiệc tùng cho lắm."

Cho đến hiện tại, khi đã là tỷ phú, Bankman-Fried sống như một… sinh viên đại học. Anh lái một chiếc Toyota Corolla. Và khi không ở văn phòng, anh sẽ trở về một căn hộ với khoảng 10 người bạn cùng phòng (dù đây là căn hộ áp mái đẹp nhất trên đảo).

Nói về phong cách chi tiêu, Bankman-Fried chia sẻ rằng dù không muốn mất thời gian để nghĩ cách tiết kiệm nhưng anh không thấy nhiều giá trị trong việc mua sắm. Vị tỷ phú cho hay: "Bạn có thể sẽ thấy vui vẻ hơn khi tiêu tiền. Nhưng tôi lại không thích sở hữu du thuyền."

Đặt niềm tin vào thị trường Mỹ

Lĩnh vực tiền số dường như không phải là một lựa chọn phổ biến cho những người thích làm từ thiện, bởi công nghệ này đôi khi tiếp tay cho những vụ lừa đảo và cũng tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Song, Bankman-Fried lại không nghĩ như vậy. Anh nói rằng FTX đang vận hành một thị trường minh bạch, kiểm tra thường xuyên lý lịch của khách hàng, mua chứng chỉ phát thải để bù đắp lượng khí thải và công nghệ này hiệu quả hơn hệ thống tài chính chính thống. Nhưng, rõ ràng rằng, điều khiến Bankman-Fried thấy hấp dẫn nhất chính là trở nên giàu có một cách nhanh chóng.

Bankman-Fried sẽ mỉm cười khi thấy một biểu đồ thể hiện rằng FTX đang phát triển nhanh hơn các đối thủ cạnh tranh lớn như Binance. Thị trường tiền số rất rộng lớn, FTX chỉ là sàn giao dịch lớn số 3 thế giới tính về khối lượng nhưng xử lý 15 tỷ USD giá trị giao dịch trong một ngày "bận rộn". Thay vì đầu tư vào Microsoft, người dùng đang mua và bán Bitcoin, Ether, Dogecoin và hàng trăm đồng tiền số kỳ lạ khác.

Bankman-Fried đặt tầm nhìn của mình vào thị trường Mỹ - nơi đang được Coinbase thống trị. Anh muốn cung cấp các dịch vụ như hợp đồng tương lai, hoán đổi và quyền chọn tiền số. Nếu thành công trong việc thống trị thị trường tiền số, thì mục tiêu tiếp theo của Bankman-Fried sẽ là thị trường tài chính. Vị tỷ phú cho biết: "Chúng tôi chỉ đang đi quanh khu hồ bơi cho trẻ em. Mục tiêu của tôi là muốn FTX trở thành nguồn giao dịch tài chính lớn nhất thế giới.

Bankman-Fried chia sẻ anh đã quyên góp 50 triệu USD cho hoạt động từ thiện vào năm ngoái, bao gồm cứu trợ đại dịch ở Ấn Độ và các sáng kiến chống tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu. Năm nay, anh dự kiến sẽ cho đi ít nhất vài trăm triệu USD và lên đến 1 tỷ USD cho các quỹ lớn nhất.

Vị tỷ phú nói rằng hiện mối ưu tiên hàng đầu của anh là có sự chuẩn bị trước cho đại dịch. Anh nói, một đợt bùng phát dịch bệnh trong tương lai nguy hiểm như Ebola và dễ lây lan như Covid-19.

Khoảng 5 giờ chiều vào ngày diễn ra buổi thuyết trình tại CLB Kinh tế New York, Bankman-Fried gục xuống và ngủ trên ghế chơi game, sau đó anh nằm xuống chiếc ghế hạt đậu bên cạnh bàn làm việc.

Theo Chi Lan