Vì sao giải Nobel đa phần thuộc về nam giới mà không phải nữ giới?
Kể từ khi giải Nobel ra đời vào năm 1901, phụ nữ giành được 49 trên tổng số 923 giải, chỉ chiếm 1/20 so với nam giới.
Năm 2017 này toàn bộ 6 giải Nobel cá nhân đều thuộc về nam giới, ngoại trừ giải Nobel hòa bình được chia sẻ bởi hơn 100 tổ chức phi chính phủ ở khắp nơi trên thế giới. Viện hàn lâm Thụy điển nói rằng, kể từ khi giải thưởng này ra đời vào năm 1901, phụ nữ đã giành được 49 trong tổng số 923 giải, tương đương 1/20.
Khi một nửa nhân loại là phụ nữ, một câu hỏi được đặt ra là: Tại sao phụ nữ ít giành giải Nobel đến vậy? Và dưới đây là câu trả lời của Hội đồng chấm giải Nobel.
Göran Hansson, phó chủ tịch hội đồng quản trị Quỹ Nobel, nói rằng:
“Chúng tôi rất tự hào về những người đoạt giải năm nay. Nhưng chúng tôi cũng rất thất vọng khi thấy nhiều phụ nữ không nhận được giải thưởng này. Một phần nguyên nhân là vì thời điểm các khám phá ra đời. Trước đây phụ nữ chịu rất nhiều thiệt thòi, và chỉ cần quay lại khoảng 20-30 năm trước ta thấy có rất ít các nhà khoa học nữ.
Nhưng tôi không chắc đó là toàn bộ nguyên nhân. Chúng tôi và các cơ quan trao giải khác đều đã đưa ra các biện pháp để đảm bảo công bằng. Nếu bạn nhìn vào các ủy ban chấm giải Nobel, có đến 3 phụ nữ làm chủ tịch trong số 6 ủy ban. Và trong mọi ủy ban đều có các nhà khoa học nữ. Vì thế tôi không nghĩ là có sự thiên vị và phân biệt giới tính trong các ủy ban chấm giải. Các ủy ban cũng đã mời các nữ khoa học gia tham dự đề cử cho giải thưởng. Nhưng điều đó mới bắt đầu năm nay mà thôi, vì chúng tôi sợ rằng không có đủ đề cử cho các nhà khoa học là nữ.
Tôi ngờ rằng số lượng phụ nữ xứng đáng nhận đề cử cho giải Nobel phải nhiều hơn thế. Vì vậy, chúng tôi đã bắt đầu nhận diện các nữ khoa học gia hàng đầu và mời họ chấp nhận được đề cử. Từ năm sau, chúng tôi sẽ chỉ rõ trong lời mời của mình là cần đề cử các nữ khoa học gia và xem xét cả yếu tố sắc tộc lẫn sự phong phú về vị trí địa lý. Cuối cùng, chúng tôi sẽ tổ chức một cuộc hội thảo vào cuối năm nay giữa các ủy ban chấm giải để bàn thảo về vấn đề này. Tôi hy vọng là trong 5 hay 10 năm tới, chúng ta sẽ được thấy một bức tranh rất khác.”
Per Stromberg, chủ tịch của ủy ban đã trao giải Nobel kinh tế, cho biết:
Tôi nghĩ có 2 điểm quan trọng. Thứ nhất là chúng tôi thực sự tưởng thưởng cho các công trình nghiên cứu, những khám phá được thực hiện trong thập niên 70, 80 và đầu 90, đó là khoảng thời gian chúng ta có chút thiên kiến về giới trong kinh tế học cũng như trong nhiều môn khoa học khác. Điều đó có nghĩa là, theo thời gian, tỷ lệ phụ nữ đoạt giải Nobel sẽ tăng lên. Bạn có thể thấy một số giải thưởng được trao cho các nhà kinh tế trẻ, ở đó sự hiện diện của cả 2 giới có vẻ cân bằng hơn.
Thứ hai là chúng tôi có những mối quan ngại về vấn đề này. Những gì bạn phải nhận ra là ủy ban không được tự do quyết định các giải thưởng. Chúng tôi tổng hợp ý kiến của các đơn vị đề cử trên toàn thế giới.Chúng tôi dựa nhiều vào các đề cử của họ. Vì thế nếu chúng tôi có thể làm gì, thì đó là kêu gọi các đơn vị đề cử phải thực sự coi trọng vấn đề này.
Hansson còn nói tiếp:
Xin coi đây là lời đề nghị dành cho mọi đơn vị đề cử đối với mọi giải thưởng: Hãy xem xét những nữ khoa học gia có nhiều đóng góp quan trọng. Xin cảm ơn.
