Trở thành người đa-zi-năng hay hiểu biết chuyên sâu 1 lĩnh vực sẽ giúp bạn thành công hơn? Lời khuyên gây bất ngờ từ giảng viên đại học Harvard

Mọi người thường được khuyên phải trở thành nổi trội, xuất sắc trong một lĩnh vực nào. Số đông quan niệm rằng, khi có sự hiểu biết sâu, bạn sẽ thành chuyên gia và tiến xa trong ngành nghề đó. Ít ai nghĩ đến việc hiểu biết đa ngành và kết hợp chúng với nhau.

Thế nhưng tư duy con người cần sự thay đổi vì trong nhu cầu thị trường lao động đang dần chuyển mình. Môi trường làm việc ngày càng yêu cầu khắt khe, cần có khả năng xử lý công việc trong bất cứ lĩnh vực nào, tạo điều kiện cho những người có kiến thức phổ quát, hiểu biết rộng.

Trong những lời khuyên cho sự nghiệp, chúng ta thường thấy những cụm từ quen thuộc như: chuyên môn cao, năng lực tốt, kỹ năng chuyên sâu… Vì vậy, mọi người luôn muốn mài giũa chuyên môn và kỹ năng trong một lĩnh vực cụ thể.

Nếu muốn làm bác sỹ, tốt nghiệp trường y là không đủ, phải chọn thực tập một khoa riêng biệt để làm bác sỹ chuyên khoa đó. Ví dụ như bác sỹ chuyên khoa tim cần luyện tập khả năng thực hiện các ca mổ, phẫu thuật tim và lồng ngực, tìm hiểu kỹ về kiến thức tim mạch… Thông điệp đã rõ ràng: tập trung phát triển một chuyên nghành và bạn sẽ thăng tiến nhanh chóng trong con đường danh vọng. Sự chuyên môn hóa là chìa khóa để leo những bậc thang thành công.

Tương lai nằm trong tay những ai ? 

Trong những lời khuyên cho sự nghiệp, chúng ta thường thấy những cụm từ quen thuộc như: chuyên môn cao, năng lực tốt, kỹ năng chuyên sâu,…Vì vậy, mọi người luôn muốn mài giũa chuyên môn và kỹ năng trong một lĩnh vực cụ thể.

Thế nhưng những sự tích góp trong quá khứ không thật sự đảm bảo cho tương lai của chúng ta, có những thứ bạn dồn bao công sức nhưng sự hồi đáp lại không xứng đáng.

Mark Twain đã từng nói : "Đàn ông với một chiếc búa, mọi thứ xung quanh với anh ta chỉ là một cái đinh". Thế nhưng nếu anh ta có cả một cái cờ lê và một cái tua vít nữa thì sao? Anh ta có thể sửa thêm rất nhiều thứ khác nữa. Ví dụ trên chỉ là ẩn dụ cho việc nếu có những dụng cụ hữu ích trong tay, không việc gì bạn không thể làm.

Điều này không có nghĩa chuyên môn hóa là vô dụng, với một cái búa người đàn ông cũng đã có thể làm nên chuyện. Thế nhưng, thị trường lao động đang thay đổi nhanh chóng, mỗi người chúng ta cần thích nghi và năng động trong bất cứ công việc nào để giảm rủi ro, bất trắc có thể xảy ra.

Trong đại dịch Covid-19 vừa qua, đã có rất nhiều người lao động trở nên thất nghiệp, dù trước đó công việc của họ được đảm bảo ra sao, không ai có thể lường trước sự bất ổn, nó xảy đến bất cứ lúc nào.

Vậy một người đa-zi-năng là gì? 

Mark Twain đã từng nói : "Đàn ông với một chiếc búa, mọi thứ xung quanh với anh ta chỉ là một cái đinh". Thế nhưng nếu anh ta có cả một cái cờ lê và một cái tua vít nữa thì sao? Anh ta có thể sửa thêm rất nhiều thứ khác nữa. Ví dụ trên chỉ là ẩn dụ cho việc nếu có những dụng cụ hữu ích trong tay, không việc gì bạn không thể làm.

Là người có kiến thức phổ quát, hiểu biết rộng về các lĩnh vực. Trở thành một người như vậy thức ra không hề khó.

Một hướng đi khác là hãy tìm hiểu về những ngành nghề hoàn toàn không liên quan đến nhau, và kết quả sự kết hợp ấy.

Vì có những hiểu biết về nhiều ngành nghề, họ có thể nhanh chóng thích ứng với bất cứ môi trường nào. Jeff Benzos vốn khởi nghiệp từ quy mô rất nhỏ, trong một ga ra để xe nhưng nhờ biết chớp thời cơ mà ông đã vươn là thành người giàu nhất thế giới.

Giờ đây, rất nhiều công ty, doanh nghiệp ưu tiên những người có kinh nghiệm phong phú, làm được nhiều vị trí. Google là một ví dụ, các nhân viên làm ở nhiều đội nhóm và có trách nhiệm khác nhau, họ không bao giờ chỉ có một chức vụ duy nhất.

Lisa Stern Hayes - nhà tuyển dụng của Google đã từng nói trên podcast họ đánh giá cao những ứng cử viên có mức độ hiểu biết rộng hơn là chỉ tập trung vào chuyên ngành của mình, cô chia sẻ: "Tốc độ phát triển của Google tăng trưởng rất nhanh, nếu chúng tôi thuê những nhân viên chỉ biết tập trung một lĩnh vực, một vị trí thì khi công ty có sự cải tổ, chúng tôi sẽ phải tìm những công việc mà nhân viên cũ có thể làm. Giải pháp thông minh hơn là tuyển những người làm được ở mọi vị trí".

Nếu bạn vừa mới gia nhập thị thường lao động, lời khuyên của Tiến sĩ Vikram Mansharamani giảng viên Đại học Harvard là hãy quản lý sự nghiệp của bạn sao cho đa dạng hóa kinh nghiệm và các kỹ năng. Những khả năng phân tích khái quát về tình hình cũng như kinh nghiệm ở nhiều vị trí sẽ giúp hồ sơ của bạn cạnh tranh hơn là những ứng viên chỉ tập trung vào một kỹ năng nhất định.

* Theo CNBC

An Phương