TPP không là chiếc đũa thần cho các ngành xuất khẩu của Việt Nam
Đại diện tập đoàn dệt may Việt Nam cho rằng, TPP trong trường hợp Mỹ rút khỏi TPP, Trung Quốc có khả năng thế chân cũng không là dấu hiệu tiêu cực cho ngành dệt may nước nhà.
TPP là một trong những Hiệp định thương mại tự do mất nhiều công sức chuẩn bị cũng như kéo dài đàm phán nhất. Một trong những lịch vực được kỳ vọng lớn nhất đem lợi ích cho Việt Nam chính là dệt may.
Tuy nhiên, sau kết quả bất ngờ tỷ phú Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, ông đã tuyên bố rút chân khỏi TPP. Trước chuyển biến bất ngờ từ đối tác quan trọng hàng đầu trong TPP, ngành dệt may Việt Nam sẽ ứng phó ra sao với cú sốc này?
Không hoàn toàn bất lợi
Theo thông tin từ Tập đoàn dệt may Việt Nam (DMVN), về giả thuyết, nếu TPP không có Mỹ thì vẫn còn một số điểm có lợi cho Việt Nam.
Đó là DMVN sẽ có khoảng thời gian nhất định để chuẩn bị đủ điều kiện cho các hiệp định chung.
Đại diện DMVN cho rằng, kể cả TPP được thông qua, ngành dệt may cũng chưa thể hưởng lợi ích ngay, mà phải có thời gian chuẩn bị các điều kiện như nội địa hóa xơ sợi, công nghiệp phụ trợ cho ngành dệt may trong một số năm. Trong lúc này, Việt Nam còn thiếu hụt về tỷ lệ nội địa hóa....
Nguồn ảnh: Zing.
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cũng từng nói: "Không nên coi TPP hay bất cứ một hiệp định thương mại nào là "chiếc đũa thần", mà chiếc đũa thần thực sự nằm trong tay chính chúng ta".
Nhiều ý kiến cho rằng, trong trường hợp Mỹ rút khỏi TPP, Trung Quốc có khả năng thế chân thì liệu có khiến nhiều ngành sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam chịu ảnh hưởng do cạnh tranh, đối kháng trực tiếp với hàng Trung Quốc tại nhiều thị trường xuất khẩu?
Chia sẻ về vấn đề này, đại diện của Vitas cho rằng, TPP có đạt thỏa thuận hay không, thì không ảnh hưởng đến dệt may Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu dệt may sang Mỹ bởi hiện đây đã là thị trường xuất khẩu số một của Việt Nam.
Tuy nhiên, nếu Trung Quốc tham gia TPP, chắc chắn các cơ chế đàm phán sẽ rất khác với TPP "gốc" hiện nay và ưu đãi cũng như rào cản thị trường sẽ khác biệt nhiều.
Nếu TPP có Trung Quốc cũng không ảnh hưởng gì đối với dệt may Việt Nam, bởi hiện Việt Nam cũng tham gia nhiều hiệp định tự do song phương và đa phương có Trung Quốc như ACFTA, WTO, ASEAN+ 3, ASEAN +6... Hiện tình hình xuất khẩu đến các nước này, trong đó có cả Mỹ vẫn bình thường.
Việt Nam hút FDI không phải chỉ vì TPP
Theo Tập đoàn dệt may Việt Nam, khi chưa có sự việc đàm phán ký TPP, thì tự thân Việt Nam cũng đã có sức hút mạnh mẽ làn sóng đầu tư nước ngoài vào dệt may.
Tuy TPP cũng mang lại lợi thế cho Việt Nam nếu được thực thi, nhưng trong bối cảnh TPP bị bãi bỏ, thì doanh nghiệp FDI cũng không vì thế mà thu hẹp sản xuất, hay thậm chí giảm đầu tư.
Lâu nay, dư luận đang hiểu một chiều về xu hướng FDI đầu tư vào ngành dệt may là vì TPP. Điều này chưa đúng.
Theo lý giải của Tập đoàn dệt may Việt Nam, đây chỉ là cái cớ, là một nguyên nhân, còn lại Việt Nam vẫn bắt mắt các nhà đầu tư do nền kinh tế hướng mở, xuất khẩu, có nhiều hiệp định FTA với thuế suất bằng 0% từ WTO, từ FTA với EU, Nhật, Hàn...
Hơn nữa, Việt Nam lại chưa có ngành công nghiệp phụ trợ dệt may đúng nghĩa, thiếu xơ sợi, dệt nhuộm. Đây là mắt xích được nhiều nhà đầu tư bỏ vốn nhất thời gian qua.
Tạm dừng để chuẩn bị kỹ hơn
Thông tin từ Tổng công ty dệt may cho rằng, TPP không là chiếc đũa thần cho các ngành xuất khẩu của Việt Nam, cho dù năm qua dệt may xuất sang Mỹ đạt hơn 11 tỷ USD. Ngoài TPP, Việt Nam còn có trên 10 hiệp định FTA đã, đang và sẽ ký. Do đó, chỉ cần DMVN chuẩn bị kỹ lưỡng, rèn rũa lại mình thì sẽ khai thác được nhiều thị trường khác, trong đó có cả Mỹ.
“Việc Mỹ tuyên bố rút khỏi TPP là cơ hội để Việt Nam xem lại các FTA trước đây chúng ta đã có những chuẩn bị kỹ để thu được lợi ích hay chưa. Mỹ là thành viên sáng lập, họ sẵn sàng từ bỏ TPP vì lợi ích của mình, chúng ta cũng cần cân nhắc để đánh giá lại hội nhập có thực chất lợi ích cho ta hay không?”, đại diện Tổng công ty dệt may cho hay.
Hiện nay, có thể thấy rõ là khi TPP đàm phán xong, hầu hết các DN Việt Nam dường như chưa thực sự chuẩn bị tích cực để đủ điều kiện đáp ứng luật chơi và hưởng lợi từ hiệp định. Do đó, việc dừng TPP cũng không khác nhiều nếu TPP được thông qua.
Bên cạnh đó, mặt tiêu cực là Việt Nam chưa chuẩn bị tốt thì hàng hoá của các nước thành viên sẽ chiếm ưu thế cạnh tranh với hàng hoá của Việt Nam ngay tại thị trường nội địa. Điều này đồng nghĩa dệt may VN phải nhập khẩu các nguyên phụ liệu để xuất khẩu. Như vậy, gia tăng giá trị xuất khẩu chứ chưa gia tăng giá trị gia tăng cho người Việt Nam.
Vì vậy, đây vẫn là thời điểm các doanh nghiệp DMVN cần tích cực chuẩn bị cho chuỗi cung ứng hoàn chỉnh, tăng năng lực cạnh tranh và giá trị gia tăng cho hàng hóa dệt may của Việt Nam. Từ đó chuẩn bị tư thế sẵn sàng hội nhập bất cứ lúc nào cho các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.
