Xuất khẩu gạo giảm mạnh vì Trung Quốc "siết" tiểu ngạch
7 tháng đầu năm nay, cả nước xuất khẩu được khoảng 3,72 triệu tấn gạo các loại, đạt 1,59 tỷ USD, giảm 3,1% về lượng và 8,3% về giá trị so với cùng kỳ.
Tại buổi họp giao ban trực tuyến công tác tháng 7 và 7 tháng của Bộ Công Thương ngày 3-8, ông Huỳnh Minh Huệ - Phó Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho biết 7 tháng đầu năm nay, cả nước xuất khẩu được khoảng 3,72 triệu tấn gạo các loại, đạt 1,59 tỷ USD, giảm 3,1% về lượng và 8,3% về giá trị so với cùng kỳ.
Nguyên nhân của sự sụt giảm là do nguồn cung gạo trên thế giới dồi dào dẫn tới sự cạnh tranh khốc liệt. Theo đó, các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong nước phải chịu sự cạnh tranh gay gắt từ thị trường Thái Lan, Ấn Độ, Pakistan, Myanmar.
Về thị trường, mặc dù châu Á là thị trường xuất gạo lớn nhất (chiếm tới 70% tổng lượng gạo xuất khẩu) nhưng 7 tháng qua thị trường này đã giảm tới 19,72% so với cùng kỳ năm trước, riêng thị trường Trung Quốc giảm 21,25%. Xuất khẩu sang thị trường châu Mỹ cũng giảm tới 12,56% so với cùng kỳ năm ngoái. Điểm sáng là lượng gạo xuất khẩu sang thị trường châu Phi lại tăng tới 47,53% do lượng gạo thơm vào thị trường này đã tăng đáng kể.
Về phía doanh nghiệp, ông Lâm Anh Tuấn - Giám đốc Công ty TNHH Thịnh Phát (Bến Tre) cho biết thời điểm này mọi năm, xuất khẩu sang Trung Quốc nhiều, nhưng từ đầu năm đến nay, bán gạo tiểu ngạch đi Trung Quốc bị “siết” lại nên xuất khẩu khó khăn, giá giảm.
Một điểm đáng chú ý trong bức tranh xuất khẩu gạo được ông Huỳnh Minh Huệ nêu ra là gạo cao cấp, đặc biệt là gạo thơm đã tăng mạnh. Dấu hiệu này cho thấy, trong thời gian tới, phải chuyển đổi sản xuất theo hướng tập trung sản xuất gạo thơm, gạo chất lượng cao.
Tuy nhiên, điểm yếu vẫn tồn tại của xuất khẩu gạo Việt Nam đó là chất lượng gạo chưa đồng đều, giống lúa thuần chủng yếu, nhiều loại giống bị thoái hóa, việc tuyên truyền sản xuất gạo chất lượng cao vẫn còn chưa đạt yêu cầu. Do vậy, VFA cho rằng cần quản lý chặt việc giao thương giữa các nhà thương mại nước ngoài (nhất là châu Phi và Trung Quốc) tránh đấu trộn gạo, ảnh hưởng đến chất lượng gạo xuất khẩu.
Cũng theo VFA, xuất khẩu gạo từ nay đến cuối năm phụ thuộc vào các thị trường Trung Quốc, Indonesia, Malaysia…. Nếu không có sự đột phá về thị trường thì mục tiêu xuất khẩu 6,8 triệu tấn gạo trong năm 2015 sẽ khó khăn.