Tại sao phụ nữ Thái Lan rất thành công trong kinh doanh?
Phụ nữ Thái Lan đạt được những bước tiến đáng kể trong thế giới kinh doanh, nhưng bức tranh trái ngược hoàn toàn khi xét đến lĩnh vực chính trị.
Thái Lan là quốc gia có số lượng phụ nữ chiếm 37% vị trí lãnh đạo trong hệ thống chính trị, cao hơn mức trung bình thế giới là 24%. Và cũng tại quốc gia này, phụ nữ chiếm 40% vị trí giám đốc điều hành và 34% vị trí giám đốc tài chính.
Hơn thế nữa, Thái Lan đứng đầu thế giới về tỷ lệ nữ giới học đại học so với nam giới, là 1,41:1. Chưa hết, nữ giới luôn đạt điểm cao trong gần như tất cả chỉ số về khả năng lãnh đạo doanh nghiệp, vượt xa các quốc gia tại châu Á nói riêng và thế giới nói chung.
Phụ nữ Thái Lan đạt được những bước tiến đáng kể trong thế giới kinh doanh, nhưng bức tranh trái ngược hoàn toàn khi xét đến lĩnh vực chính trị. Ở đó, họ bị bỏ lại phía sau. Thái Lan xếp hạng gần chót, thứ 181, trong danh sách Phụ nữ trong Quốc hội năm 2017 do Tổ chức Phụ nữ Liên Hợp Quốc ban hành sau khi khảo sát tại 193 quốc gia. Hiện tại, phụ nữ chỉ chiếm 13 ghế trong tổng 240 ghế của chính phủ quân đội Thái Lan, và không có người nữ nào nằm trong nội các.
Với cuộc bầu cử sẽ diễn ra trong tháng 3 tới đây, trong tổng số 68 ứng cử viên cho chức thủ tướng Thái Lan đến từ 44 đảng phái, chỉ có 8 người là nữ giới.
Sự thành công của phụ nữ Thái Lan trong kinh doanh
Theo những nữ lãnh đạo trong lĩnh vực bất động sản, vận tải, bán lẻ và sản xuất, một trong những lý do quan trọng nhất khiến Thái Lan thành công trong việc trao quyền cho phụ nữ tại các doanh nghiệp là văn hóa khai thác lao động nữ thông qua công ty gia đình. Một yếu tố chính khác là phụ nữ được tiếp cận với hệ thống giáo dục, theo báo cáo của công ty tư vấn Grant Thornton và Global Gap của Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
“Trước kia, đàn ông bị buộc phải làm việc ở bên ngoài nên phụ nữ chịu trách nhiệm làm việc nhà và bán hàng ngoài chợ. Vai trò đó dần ăn sâu vào trí não người dân Thái Lan”, bà Juree Vichit-Vadakan, cựu Chủ tịch của Viện Quản lý Phát triển Quốc gia Thái Lan, nói. Mức độ tham gia đóng góp của phụ nữ Thái Lan trong gia đình khác biệt với các quốc gia khác, như Hàn Quốc hay Nhật Bản, nơi mà phụ nữ có thể vừa làm việc nhà vừa đi làm công ty.
Ngày nay, nữ giới có nhiều cơ hội vươn lên điều hành doanh nghiệp tại Thái Lan nhờ văn hóa đó đã được thay đổi và phụ nữ được phép làm việc cùng với đàn ông trong các lĩnh vực như tài chính và bảo hiểm.
Tuy nhiên, trên chính trường, nữ giới vẫn cần sự hỗ trợ từ các đảng phái để phá vỡ sự thống trị của nam giới.
Những đế chế kinh doanh do người phụ nữ dựng lên
Kamonwan Wipulakorn, 56 tuổi, là một minh chứng điển hình cho khả năng lãnh đạo doanh nghiệp của phụ nữ Thái Lan. Ban đầu, bà làm việc tại một công ty môi giới với tư cách là một nhân viên thuộc hạng thấp kém nhất.
Tuy nhiên, trải qua thời kỳ biến động suốt 30 năm, bà Wipulakorn dần leo lên vị trí cao hơn, rồi chuyển nghề và bà hiện là CEO của One Origin, công ty con của một trong những tập đoàn bất động sản lớn nhất Thái Lan Origin Property.
Bà Kamonwan Wipulakorn. Nguồn: Bloomberg.
Khi vừa chuyển sang lĩnh vực tài chính, bà bắt đầu làm việc với tư cách là chuyên gia phân tích sau 15 năm giữ chức phó chủ tịch của một công ty. Nguyên nhân đơn giản vì bà muốn thử sức ở một lĩnh vực mới. Bà Wipulakorn làm việc tại một công ty hóa dầu suốt 5 năm sau đó với cương vị là giám đốc tài chính. Sau đó, bà chuyển sang Erawan Group để giữ vai trò tương tự, và trong vòng 3 năm tiếp theo, bà trở thành chủ tịch của công ty này.
“Có thể tôi may mắn nhưng tôi chưa bao giờ rơi vào tình huống khiến tôi phải nghĩ rằng mình bị hạn chế vì là phụ nữ. Tôi chưa từng có cảm giác họ sẽ chọn một người đàn ông để điều hành công ty, chứ không phải tôi”, bà Wipulakorn nói.
Câu chuyện của bà gây chấn động cả giới doanh nhân Thái Lan khi đó. Đến nay, phụ nữ Thái Lan trở thành động lực phát triển của khối doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực khi chiếm tới hơn 1/3 vị trí quản lý cấp cao.
Thành công với doanh nghiệp gia đình
Trong khi bà Wipulakorn phải nỗ lực rất nhiều để bước vào thế giới doanh nhân, nhiều phụ nữ trở thành lãnh đạo doanh nghiệp nhờ được thừa kế gia sản từ gia đình. Đây cũng là một trong những lý do chính khiến tỷ lệ nữ giới điều hành doanh nghiệp tại Thái Lan ở mức cao.
“Đây là đất nước tạo ra cơ hội cho phụ nữ. Cơ hội sẽ tới nếu chúng ta khao khát. Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp Thái Lan đã được xây dựng và đang được điều hành bởi phụ nữ”, bà Supapan Pichaironarongsongkram, CEO của Chao Phraya Express Boat, cho biết.
Chao Phraya Express Boat là công ty do bà của Supapan thành lập khoảng 1 thế kỷ trước. Bà Supapan, 74 tuổi, là thế hệ thứ ba điều hành Chao Phraya, và con gái của bà chắc chắn sẽ là người tiếp bước sau này.
Bà Supapan Pichaironarongsongkram. Nguồn: Bloomberg.
Supapan nắm quyền quản lý hoàn toàn công ty sau khi mẹ bà qua đời. Khi đó, bà cảm thấy bản thân phải có nghĩa vụ điều hành công ty mà bà và mẹ đã cống hiến cả đời xây dựng nên. Từ một công ty cung cấp dịch vụ thuyền phà qua sông quy mô nhỏ tại Bangkok, Chao Phraya Express Boat dần trở thành một tập đoàn lớn, phục vụ 17 triệu lượt khách mỗi năm, bán không gian quảng cáo trên thuyền cũng như vận hành các bến tàu, trung tâm thương mại, khách sạn và nhà hàng.
Một nữ doanh nhân Thái Lan khác cũng được thừa kế doanh nghiệp từ người cha quá cố là bà Chadatip Chutrakul. Bà Chadatip, 57 tuổi, hiện là CEO của Siam Piwat, một công ty vận hành trung tâm thương mại tại Thái Lan. Tuy nhiên, bà không được giữ vị trí cao khi mới bắt đầu bước chân vào công ty. Thay vào đó, người cha yêu cầu bà thử làm việc ở tất cả vị trí trong công ty, bao gồm nhân viên an ninh hay nhân viên ở quầy thông tin.
“Mọi thứ không hề dễ dàng nhưng tôi được học hỏi từ mọi người”, bà Chadatip nói. Người cha có ý định trao quyền quản lý công ty cho bà khi bà vẫn đang làm việc tại các công ty bảo hiểm.
Dưới sự lãnh đạo của bà Chadatip, Siam Piwat bắt đầu mở rộng số lượng trung tâm thương mại và gần đây khai trương khu phức hợp ven sông với tổng vốn 1,7 tỷ USD.
Không ngừng lao động
Một yếu tố khác giúp phụ nữ Thái Lan thành công trong lĩnh vực doanh nghiệp là họ vẫn tham gia lao động dù đã sinh con, một thực tế trái ngược với các quốc gia khác. Nguyên nhân là họ nhận được sự giúp đỡ từ ông bà, các thành viên khác trong gia đình hoặc người giúp việc, bà Anna-Karin Jatfors, Giám đốc khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Tổ chức Phụ nữ Liên Hợp Quốc, cho biết. (Tại Thái Lan, ông bà thường sống chung nhà với con cháu)
“Với những phụ nữ có địa vị nhất định trong xã hội, họ có thể cân bằng giữa nghĩa vụ gia đình và sự nghiệp chính là nhờ sự hỗ trợ này”, bà Jatfors nói.
Tuy nhiên, trong lĩnh vực chính trị, mọi thứ lại không hề “màu hồng” như vậy. Với kinh doanh, phụ nữ có thể tham gia ngay từ ban đầu nhưng lĩnh vực chính trị từ xưa đến nay vẫn bị thống trị bởi nam giới, bà Juree Vichit-Vadakan, cựu Chủ tịch của Viện Quản lý Phát triển Quốc gia Thái Lan, cho biết.
Bà Kobkarn Wattanavrangkul. Nguồn: Bloomberg.
Bà Kobkarn Wattanavrangkul, từng là nữ bộ trưởng du lịch đầu tiên của Thái Lan và là một trong ba nữ chính trị gia trong nội các nước này. Sự nghiệp chính trị không được bao lâu, bà quyết định trở lại làm việc tại Toshiba Thailand.
Bà Kobkarn cho biết khác biệt lớn nhất giữa thế giới kinh doanh và chính trị ở Thái Lan là sự thiếu hỗ trợ cho nữ giới. Ở thời điểm hiện tại, bà chỉ kỳ vọng tỷ lệ phụ nữ tham gia vào lĩnh vực kinh doanh sẽ tăng hơn nữa. “Từ kinh nghiệm của bản thân, tôi thấy rằng phụ nữ có thể vừa điều hành doanh nghiệp vừa làm việc nhà, nhưng thỉnh thoảng nên để đàn ông phát biểu thay chúng ta trong các cuộc họp”, bà nói.
Cũng như bà Kobkarn, bà Juree từng làm việc trong nội các Thái Lan với tư cách là thành viên hội đồng lập pháp quốc gia. “Với phụ nữ, quốc hội là một nơi rất cô đơn. Đàn ông sẽ dễ dàng kêu gọi liên minh hơn”, bà Juree cho biết.
