Thổ Nhĩ Kỳ, Gà tây và câu chuyện xung quanh cái tên Turkey “nhạy cảm”
Cả Gà tây và Thổ Nhĩ Kỳ đều là “Turkey” nên việc nhầm lẫn danh tính này dẫn đến những câu chuyện thú vị lẫn tai hại giữa hai đối tượng chẳng hề liên quan.
Gà tây (turkey) là một món ăn truyền thống trong các nước Châu Âu theo Thiên Chúa giáo, nhưng đồng thời nó cũng có nghĩa là Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia thuộc liên minh Châu Âu, nên rất nhiều người nghĩ rằng giống gà bự con này được du nhập từ Thổ Nhĩ Kỳ về.
Nhưng thực tế, giống turkey này lại có nguồn gốc từ một loại gà Châu Phi có tên là “guineafowl” lông nâu pha đốm trắng kèm những vệt lông trắng trên cổ. Những thương nhân Tây Ban Nha đã từng mang những giống gà này về Châu Âu xuyên qua Bắc Phi trong thế kỷ 15 và 16.
Tuy nhiên, trên đường đi các thương nhân này có ghé qua Thổ Nhĩ Kỳ (đang do đế chế Ottoman chiếm giữ) và nhờ những đầu bếp ở đây làm món gà nướng đậm đà hương vị của đất nước có nền văn hóa ẩm thực đặc sắc này.
Và như vậy, người Châu Âu nhầm tưởng những chú turkey này đến từ nước Thổ và đặt tên cho chúng là “turkey cock” (gà trống) và “turkey hen” (gà mái). Về sau rút gọn là turkey cho dễ sử dụng.
Nhưng cũng có một giả thuyết khá thuyết phục đó là: Khi người Châu Âu đặt chân lên Bắc Mỹ, họ thấy một giống gà bản địa rất giống với mấy chú gà Châu Phi “guineafowl” và lầm tưởng chúng là một loài.
Loại gà Bắc Mỹ siêu thịt này nhanh chóng chiếm được cảm tình của người thưởng thức nên chúng dần trở nên một loại gia cầm được các tay buôn người Thổ vận chuyển đi khắp nơi. Vì thế chúng được gọi là “Turkey fowl” (gà của Thổ Nhĩ Kỳ), dần cũng rút gọn thành turkey.
Nhầm lẫn ngoại hình giữa gà Bắc Phi (trái) và gà Bắc Mỹ (phải)
Như vậy, gà tây có nguồn gốc Bắc Mỹ chứ không hề dính dáng gì với đất nước hình chữ nhật này. Chỉ vì nhầm lẫn, ngộ nhận của người Châu Âu mà cái tên nhạy cảm này đôi khi được sử dụng để ám chỉ nước Thổ trên bàn cờ chính trị.
Vì thế, nước Thổ ngày càng ghét cay ghét đắng mỗi dịp Lễ Tạ ơn.
Có một câu chuyện như sau:
Tháng 11 vừa qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn rơi máy bay Nga khi cho rằng chúng đang xâm phạm không phận nước mình. Nhưng Putin cho rằng người anh em trong liên minh lại đang ngầm giúp Mỹ để đối đầu với Nga.
Vài ngày sau là tới Thanksgiving Day, khi được hỏi Putin muốn thưởng thức gì trong ngày đặc biệt, ông trả lời gọn lỏn “Turkey!” (vừa là món gà tây truyền thống vừa ám chỉ nước Thổ Nhĩ Kỳ)
Hoặc một sự cố tai hại nữa khi một quan chức cấp cao đóng tại Thổ yêu cầu cấp dưới của mình chuẩn bị món “female turkey” cho ông vì giống gà mái thường nhiều thịt và thơm ngon hơn.
Thế nhưng một lúc sau lại thấy vài cô gái người Thổ được dẫn đến trước mặt ông.
Và lần này nước Thổ nổi giận thực sự, họ kêu gọi tẩy chay món gà tây trong ngày Tạ ơn và thay vào đó hãy ăn thịt bò hay gia cầm khác, nhưng tuyệt đối không phải là “Turkey”.
