Sài Gòn chính thức bước vào 2 tuần giãn cách xã hội nữa. Thế là thành phố sẽ có 1 tháng thật yên ắng để dưỡng thương.

Có một cảm giác thật lạ khi cái thành phố lúc nào cũng được nhớ đến với cái không khí gấp gáp, sôi động nay lại chìm vào một sự im lìm, buồn bã. Cuộc sống như ngưng đọng trên những con đường vốn tấp nập. Những người lao động náu mình dưới tán cây, nhìn như buồn hơn vì những ngày này thật sự khó khăn lắm… Trong các group chat, bạn bè nhắn tin cho nhau thả nhẹ đường link thông báo giãn cách. Những kế hoạch lại bị trì hoãn, công việc lại thêm vất vả. Nhưng ngay cả trong lúc này, đến người lo lắng nhất cũng lạc quan, bởi ai cũng tin vào sức sống mãnh liệt và tinh thần của Sài Gòn.

Sài Gòn mau khỏe, để tháng 6 nóng nực không ai gắt gỏng, để chúng ta lại được thấy Sài Gòn vui tươi như Sài Gòn vẫn luôn từng.

Đồng Khởi, quanh Nhà thờ Đức bà hay chợ Bến Thành,... những ngày này thật là một hình ảnh lạ lẫm. Đường phố vắng hoe, xe cộ thưa thớt, những cửa hàng ngày thường vốn đã thưa thớt vì dịch, bây giờ cũng đóng cửa lặng im. Bước xuống phố giờ tan tầm, chắc ai đó sẽ phải giật mình, bởi trước mặt mình không phải cảnh đông đúc người xe quen thuộc, mà là một con đường thênh thang lác đác vài chiếc xe vụt qua... 

Tết ở Sài Gòn cũng không yên tĩnh đến như vậy. 

Dưới những vòm cây trên con đường sách, trên phố đi bộ, xa xa bên bờ sông nơi chiều đến tấp nập người người thả diều, đâu đâu cũng thấy quạnh quẽ. Lâu rồi, thành phố mới "ốm" như vậy, nằm một chỗ chẳng đi đâu được. Người ta nhớ những con hẻm mỗi chiều đến cũng kẹt cứng, nhớ dì bán cà phê đầu ngõ, sáng nào đi qua cũng phải làm một ly rồi mới yên tâm đi làm, nhớ lắm những buổi chiều thẩn thơ chạy xe dọc bờ sông, chẳng biết đi đâu nhưng trời đẹp như này mà không ra khỏi nhà thì uổng quá. Thành phố "ho" nhẹ một cơn mà đã khiến mọi người ủ dột.

Ngày ba lần, người Sài Gòn nín thở xem hôm nay có thêm ca nhiễm dịch nào nữa không.  Ngày trước chạy vòng vòng thành phố, bon bon từ Gò Vấp sang tận Bình Tân cũng thấy gần xịt, giờ Gò Vấp phong tỏa, ra vào hạn chế, thấy thành phố thân thuộc sao bỗng xa xôi quá. Đâu rồi những chiều cuối tuần thảnh thơi chạy xe xuống Vũng Tàu tắm biển, nằm xe ngủ một giấc đã thấy ở Đà Lạt rồi. 

Người ta chẳng mong gì cao xa, chỉ mong được đi về nhà, sáng ra không thấp thỏm vì thấy chăng dây khắp chung cư hay một ngày được ngồi uống cà phê với đám bạn.

Đây không phải lần đầu tiên thành phố tiến hành giãn cách xã hội nhưng có lẽ là lần lâu nhất, nhiều ca bệnh nhất. Thương Sài Gòn, thương những người không được ra ngoài nhưng thương nhất vẫn là những người bán hàng rong, buôn bán nhỏ, thương chú mì gõ, cô lượm ve chai, bé bán xổ số. Phải đến khi dịch đến, người ta mới thấy được ở nhà giãn cách là một điều may mắn. Buổi trưa bước ra đường nắng gay gắt, lại thấy xót mấy cô chú bán hàng. Dịch thế này ai cũng ở nhà, mấy ai đi làm, ra phố để mua ủng hộ đây? 

"Cực chẳng đã tôi mới phải ra đường mưu sinh, ở nhà thì lấy gì mà sống đây? Trông chờ vào cơm từ thiện sao được, ai cũng có lòng tự trọng mà". Bà Yến, 66 tuổi, bán hàng rong ở quận 1 - chia sẻ. 

Thành phố hai mùa mưa nắng trước giờ vẫn bao dung, chở che cho biết bao người, giờ thành phố ốm rồi, những người “lấy phố làm nhà”, nhọc nhằn bám đường mưu sinh biết đi về đâu?

Thương nhất chẳng phải những người “phải” ở nhà; thương nhất là những người không có nhà để về, hoặc có nhà cũng không thể về. Buổi chiều, bầu trời xầm xì đen kịt, báo hiệu một cơn mưa sắp ập tới. Ngồi trong nhà ấm áp, nhìn ra cửa sổ lại chép miệng, thấy lòng buồn buồn vì nghĩ đến những người ngoài kia. Ở Sài Gòn, người ta vẫn nghĩ đến nhau như thế dù ở trong hoàn cảnh nào... 

“May nhất” là khi được san sẻ với nhau, chờ thành phố “khỏe” lại rồi cuộc sống của ai cũng ổn. Rồi sẽ ổn thôi, phải hông Sài Gòn?

Giữa những ngày Sài Gòn căng mình chống dịch, những câu chuyện tử tế khiến cuộc sống nhẹ nhõm đôi phần. Kể làm sao cho hết tấm lòng của bao con người nơi đây. Có hôm ngồi đọc những câu chuyện chia sẻ về sự tử tế giữa mùa dịch, lướt một lúc mà mặt mũi tèm lem gì đâu: Những cuốc xe chở bác sĩ tới khu vực hỗ trợ dịch mà tài xế chẳng lấy tiền, “nhận tiền của bác sĩ là em có tội với Tổ quốc”, rồi cả chuyện bà mẹ dặn con ngồi ngoan để bác sĩ lấy xét nghiệm, nay bác sĩ cũng mệt lắm rồi. 

Ở nhiều xóm lao động bị phong tỏa vì có ca nhiễm, tuần nào cũng tất bật những xe cộ đến tiếp tế nhu yếu phẩm từ người dân những khu phố xung quanh, rồi thậm chí cả từ những bạn trẻ đọc được tin tức trên mạng, cũng rốt ráo kêu gọi nhau để gửi chút quà vào cho bà con đỡ cực. Đùng một cái bị phong tỏa, ai mà trở tay được để chuẩn bị... 

Hay như những "siêu thị 0 đồng" mọc lên ngay giữa những nơi đang phải chịu phong tỏa. "Gian hàng 0 đồng, kết nối yêu thương" ở phường Tân Hưng Thuận, quận 12 - là một nơi như thế. Ở đây, người lao động nghèo có thể đến chọn quà là các nhu yếu phẩm cho sinh hoạt hàng ngày, phiếu được phát cho bà con mỗi ngày để đảm bảo ai cũng trang trải được chút nào khó khăn hiện tại. Gạo, trứng, mắm muối, rau, thịt, trái cây... tất cả đều được các Mạnh thường quân gom góp để cùng chung tay, ta sẽ vượt qua được lúc này. 

Hay cả như những bếp ăn miễn phí vẫn đỏ lửa khắp Sài Gòn, để cùng dìu nhau đi qua một mùa dịch mà không ai bị bỏ lại đằng sau. Người góp sức, người góp yêu thương, người góp chút xíu vật chất,... rồi mấy nữa hết dịch, ta lại được mỉm cười vì Sài Gòn đi qua những ngày khó khăn, mà vẫn ấm tình người đến thế.  

Thành phố có ốm, người dân cũng không bỏ lại nhau.

Mùa dịch khiến người ta nhận ra rằng, cuộc sống bình thường cũng là một điều phi thường với không ít người. “Phi thường” là khi tháng này vẫn có đủ lương, nhà máy không phải đóng cửa vì dịch, phi thường là bữa nay không phải vẫn mua được thức ăn cho cả nhà, vẫn trụ được tiền thuê nhà mà không phải khất tháng sau, vẫn có đủ tiền đóng học cho con khi năm học sắp tới. Thương Sài Gòn ốm, thương cả những người đang lao đao, quay quắt vì dịch.

Thành phố khỏe, mọi người mới khỏe được. Và dịch cũng khiến người ta nhận ra rằng cuộc sống vốn dĩ rất vô thường, không ai biết chắc mọi thứ sẽ ra sao, biến đổi như nào. Ít ai ngờ rằng chỉ sau một đêm, số ca dịch của Sài Gòn đã lên tới con số cả gần trăm. Từ bình thường tới vô thường, mọi thứ qua nhanh như một cơn mưa rào đầu hạ.

Có một Sài Gòn trong hoài niệm mà những ngày này, người trẻ cứ nhớ hoài. “Ngày xưa em hay càm ràm vì kẹt xe, quái quỷ gì đâu mà kẹt xe dữ, rồi cả mưa nữa, trời ơi đó là thứ kinh khủng nhất của Sài Gòn. Nhưng giờ, sao thấy nhớ… kẹt xe. Nghe có kỳ quá không? Vì còn kẹt xe là cuộc sống vẫn đang “ổn” theo một cách nào đó,” cô em Sài Gòn của tôi kể. Trên Facebook, bạn bè tôi nhớ từng chuyến đi xa quá chừng. Những giấc mơ mộng xa xôi ngày nào giờ nằm lọt thỏm trong một khung hình Đà Lạt, chẳng cần đi tới cùng trời cuối đất gì, chỉ cần được đi lên Đà Lạt.

Hay đơn giản, là ngồi cà phê trên đường Hàn Thuyên ngắm nhìn những tầng lá xao xác. Điều nhỏ bé ấy, nay bỗng hóa thật đẹp đẽ, thi vị. Chỉ hỏi bâng quơ chúng bạn coi nhớ gì nhất ở Sài Gòn mới thấy người ta thả vào những khung cửa sổ nhìn ra thành phố quá nhiều kỷ niệm.

Nhớ cả những khu chợ ăn vặt ngày thường đông là thế, đi từ đầu đến cuối chợ cũng no căng. Nhớ buổi tối ngồi uống trà dâu dưới chân Bitexco, nhớ phố đi bộ ngày cuối tuần rộn ràng tiếng đàn hát. Nhớ cảm giác hòa mình vào đám đông, đi bộ từ phố này sang phố khác, rồi ngắm từng dòng người qua lại. Nhớ những cảm giác thật bình thường ấy, nhớ quá nên lúc này phải thật là cố gắng thôi. 

“Tội mấy người bán hàng rong, bán đồ ăn lắm. Sáng nào đi làm cũng tuần tự mua một tách cà phê rồi chạy lướt qua hàng bánh mì trên đường Huỳnh Khương Ninh rồi mới đi làm được!”

“Ngồi nhà không có làm việc được, giờ phải có một cốc cafe tao mới tỉnh được; Phúc Long cũng okay, Highland cũng được… gì cũng được! Nói chung là tao muốn ra ngoài”

“Năm ngoái dịch, đám thú trong Thảo Cầm Viên đã khổ rồi, đợt này dài quá, các em không biết có được ăn uống đủ không. Hết dịch lại đi Thảo Cầm Viên nữa coi.”

Sài Gòn của những mùa mưa năm cũ, người và xe vẫn nối đuôi nhau trên đường, vẫn kẹt xe, vẫn đẩy dùm nhau khi chẳng may nước ngập bánh. Sài Gòn của mùa mưa năm nay, người ta chỉ ngồi trong nhà nhìn ra ngoài trời, tự hỏi cơn mưa rồi cũng tạnh, còn thành phố khi nào sẽ hết ốm?

Thành phố sẽ hết “ốm” sớm thôi, chỉ cần người dân vẫn đồng lòng, mọi người vẫn tuân thủ dãn cách, ở nhà vì nhau và vì những người xung quanh. Mỗi người ráng thêm một chút, thành phố ráng thêm một chút, cuộc sống sẽ trở lại ổn thỏa như những ngày tháng trước đây. Giờ ha, hãy cứ tạm coi là mình đang có thêm một kỳ nghỉ Tết. Kỳ nghỉ Tết không có hoa mai hoa đào bánh Tét nhưng có rất nhiều niềm yêu thương và tử tế lan tỏa trong thành phố; có cả những dễ thương ngày thường ít thấy. 

Tháng ngày đặc biệt này, sẽ để lại cho chúng ta nhiều niềm nhớ lắm.