Nóng: Xuất hiện biến chủng virus EV71 tay chân miệng có khả năng gây viêm não, suy hô hấp cực nhanh
Từ tháng 11/2025, TP.HCM ghi nhận tác nhân EV71 xuất hiện trở lại liên quan đến các ca tay chân miệng nặng.
Theo thống kê của ngành y tế, tình hình tay chân miệng tại TP.HCM trong những tuần gần đây ghi nhận xu hướng tăng rõ rệt. Riêng tuần 48 (24-30/11), thành phố có 1.484 ca tay chân miệng tăng 0,9% so với trung bình 4 tuần trước đó.
Lũy tích từ đầu năm đến nay, TP.HCM đã ghi nhận 34.127 ca tay chân miệng, mức gia tăng phù hợp với chu kỳ lưu hành của bệnh trong mùa cao điểm từ tháng 9 đến tháng 12.
Cảnh báo về sự xuất hiện của EV71 tay chân miệng
Tháng 11, Sở Y tế TP.HCM cho biết chính thức ghi nhận sự xuất hiện trở lại của tác nhân EV71, chủng virus có khả năng gây biến chứng nặng.
TP.HCM ghi nhận sự xuất hiện của chủng virus EV71 tay chân miệng
Cụ thể, trong tháng 11/2025, Bệnh viện Nhi Đồng 1 đã xét nghiệm 18 ca tay chân miệng nặng và phát hiện 10 ca dương tính với EV71 (chiếm 56%). Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC) cũng xác nhận chỉ bắt đầu phát hiện EV71 từ đầu tháng 11 sau khi giám sát hơn 400 mẫu từ đầu năm. Điều này cho thấy sự xuất hiện của EV71 có mối liên hệ mật thiết với thời điểm số ca mắc và ca nặng đồng loạt gia tăng.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần hiểu đúng về EV71. Đây là tác nhân có khả năng gây biến chứng thần kinh, hô hấp, và tuần hoàn, khiến diễn tiến nặng xảy ra nhanh chóng. Nhưng EV71 không phải là tác nhân mới và bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát nếu cha mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo.
Đợt tăng số ca mắc lần này chưa vượt mức đỉnh dịch năm 2023 và TP.HCM đã có kinh nghiệm ứng phó nhiều năm, cùng với năng lực hồi sức nhi khoa mạnh mẽ. Do đó, người dân không nên hoang mang nhưng phải nâng cao mức cảnh giác, đặc biệt là theo dõi sát sao trẻ trong vòng 7–10 ngày đầu mắc bệnh.
Chủng EV71 tay chân miệng nguy hiểm ra sao?
EV71 là một trong những tác nhân nguy hiểm nhất trong nhóm virus gây tay chân miệng. Chủng này có khả năng tấn công hệ thần kinh trung ương, gây viêm não, viêm màng não, rối loạn nhịp tim hoặc suy hô hấp đột ngột.
Trao đổi với Tri Thức - Znews, PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Trưởng khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết đa số trẻ mắc tay chân miệng sẽ tự hồi phục, song một số ít có thể chuyển nặng nhanh, đặc biệt khi nhiễm EV71.
"Những ca này có thể xuất hiện triệu chứng chỉ sau vài giờ, thậm chí vài chục phút, nên phụ huynh cần nhận diện sớm dấu hiệu bất thường để đưa trẻ đi khám kịp thời", PGS Dũng nói.
PGS Dũng nhấn mạnh, chính tốc độ diễn tiến nhanh khiến phụ huynh không được chủ quan, nhất là trong 7-10 ngày đầu mắc bệnh. Đây là giai đoạn trẻ dễ tổn thương tim, thần kinh hoặc có nguy cơ không qua khỏi nếu cấp cứu muộn.
Tăng cường phòng chống dịch tay chân miệng
Để đối phó với tình hình này, TP.HCM đã siết chặt công tác phòng chống dịch ở mọi cấp độ. Tại cộng đồng và trường học, yêu cầu kiểm tra, giám sát nhà trẻ, mẫu giáo phải được tăng cường. Các cơ sở cần bố trí đầy đủ xà phòng và dung dịch rửa tay, hướng dẫn xử lý đúng quy trình khi phát hiện trường hợp nghi ngờ. Yêu cầu bắt buộc là trẻ mắc bệnh phải được nghỉ học để tránh lây lan trong môi trường tập thể.
Tại HCDC, Trung tâm Y tế khu vực và Trạm Y tế xã/phường, hệ thống y tế cơ sở phải siết chặt giám sát, cập nhật liên tục các ổ dịch mới phát sinh. Công tác tập huấn chuyên sâu cho đội ngũ y tế cần được triển khai và cần ban hành hướng dẫn giám sát, xử lý ổ dịch thống nhất trên toàn thành phố.
Tại các bệnh viện, cần sẵn sàng thu dung và điều trị các ca nặng. Các bệnh viện cần kích hoạt quy trình hội chẩn nhanh khi có ca diễn tiến xấu và báo cáo ca bệnh đầy đủ trên hệ thống giám sát để có dữ liệu ứng phó kịp thời.
Khuyến cáo 5 hành động quan trọng cho người dân
Người dân được khuyến cáo thực hiện 5 hành động then chốt để phòng bệnh và bảo vệ trẻ:
- Rửa tay bằng xà phòng nhiều lần trong ngày.
- Vệ sinh, khử khuẩn đồ chơi, sàn nhà và các vật dụng thường dùng.
- Theo dõi trẻ liên tục trong 7–10 ngày nếu trẻ mắc bệnh.
- Đảm bảo trẻ mắc bệnh tay chân miệng phải nghỉ học để tránh lây nhiễm.
- Đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như: giật mình, run chi, sốt cao không hạ, nôn ói nhiều, thở nhanh, hoặc lừ đừ.
Theo Sở Y tế TP.HCM
