Những kẻ "đầu độc" cuộc đời bạn - Làm sao để tống khứ họ đi vĩnh viễn?

Bên cạnh chúng ta, luôn có một nhóm người mà ta gọi là “độc tố” (nguyên văn từ gốc: toxic people) – những người không bao giờ nghĩ tốt, không bằng giờ bằng lòng, luôn xét nét bạn vì nhiều lý do.

Có lẽ họ nghĩ bạn sẽ rời khỏi cuộc sống của họ nếu bạn tiến bộ quá nhiều. Có thể họ cảm thấy sự tiến bộ của bạn quay ngược lại thể hiện những yếu kém của họ. Hoặc có thể họ sợ sự thay đổi.

Thế nhưng nguyên nhân không quan trọng bằng kết quả, đó có thể là sự giận dữ, phật lòng, thất vọng, thao túng, hoặc bạo lực (hoặc kết hợp giữa những điều này) của họ.

Ở một thời điểm nào đó, bạn sẽ thấy mình bên cạnh những người bạn, thành viên gia đình, hay đồng nghiệp có tính độc, họ - cố ý hay vô tình - phá hoại hạnh phúc và sự phát triển của bạn. Nhận diện những người này và hiểu cách quản lý họ là điều rất quan trọng cho sự thành công, và hạnh phúc của bạn.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ bàn về cách nhận diện những kẻ độc tố và định hướng quá trình có phần khó khăn và gây nhiều cảm xúc để loại bỏ những kẻ độc tố này ra khỏi cuộc đời bạn.

Làm sao để biết ai thực sự là kẻ độc tố?

Có một số người trong cuộc sống khiến ta khá là mệt mỏi - phiền phức, khó tính, hay đòi hỏi, không thì lại khó chịu. Những người này không phải “độc tố”, nếu nói đúng nghĩa. Ta chỉ không ưa họ thôi. Với nhóm người (tương đối lớn) này, có thể bạn chỉ muốn tạo một chút khoảng cách với họ, chứ không nhất thiết phải ngay lập tức tống khứ họ ra khỏi cuộc sống.

Những kẻ độc tố có rất nhiều loại. Một bên là những người bạn cũ từ thời trung học luôn ca thán rằng bạn và họ không dành đủ thời gian đi chơi cùng nhau. Bên kia là người bạn gái cũ vẫn còn có thể khiến bạn giận dữ hết lần này đến lần khác. Bạn cũ có thể gây khó chịu, nhưng bạn gái cũ thì có thể là độc tố đấy.

Hãy cùng xem xét những kẻ độc tố thực sự - kiểu người sẽ tiêm nhiễm, gây di căn, và thao túng cuộc sống của bạn. Dưới đây là một số dấu hiệu của kẻ độc tố:

1. Kẻ độc tố cố gắng điều khiển bạn. Nghe có vẻ lạ, nhưng những người không thể điều khiển cuộc sống của chính họ có khuynh hướng muốn điều khiển cuộc sống của bạn. Kẻ độc tố tìm cách điều khiển người khác, dù là bằng cách thức công khai hay ngấm ngầm.

2. Kẻ độc tố không màng đến những giới hạn của bạn. Nếu bạn luôn phải nói một người nào đó dừng cách cư xử của họ mà họ vẫn tiếp tục như thế, thì người đó rất có thể là kẻ độc tố. Tôn trọng ranh giới của người khác là một chuyện hiển nhiên đối với những người trưởng thành biết suy nghĩ. Kẻ độc tố chỉ muốn xâm phạm.

3. Kẻ độc tố chỉ nhận chứ không cho. Cho và nhận là nhân tố quyết định tình bạn thật sự. Đôi lúc bạn cần giúp đỡ, và đôi lúc bạn của bạn giúp đỡ bạn, nhưng đến cuối cùng các bạn đều hòa lẫn nhau. Nhưng với kẻ độc tố thì không - họ thường lấy đi những gì họ có thể lấy từ bạn, chỉ cần bạn chịu cho.

4. Kẻ độc tố luôn “đúng”. Họ sẽ tìm cách để trở nên đúng khi họ sai. Họ hiếm khi (hoặc không bao giờ) thừa nhận mỗi khi họ làm rối tung mọi việc, tính toán sai, hay nói sai.

5. Kẻ độc tố không thành thật. Tôi không nói tới những lời nói quá, những lời nói để giữ thể diện, hay những lời nói dối thiện ý. Tôi đang nói đến sự gian dối trắng trợn và lặp đi lặp lại.

6. Kẻ độc tố thích làm nạn nhân. Kẻ độc tố xem việc làm nạn nhân của thế giới là một niềm vui. Họ tìm cách để cảm thấy bị áp lực, thất vọng, và bị cô lập mặc dù thực chất không phải vậy. Điều này có thể được thể hiện qua những cái cớ, biện hộ, hay đổ lỗi.

7. Kẻ độc tố không nhận trách nhiệm. Một phần của tâm lý nạn nhân xuất phát từ mong muốn né tránh trách nhiệm. Khi cả thế giới chống lại họ, sự lựa chọn và hành động của họ không thể chịu trách nhiệm cho chất lượng cuộc sống của họ - chỉ là “chuyện nó vậy thì là vậy thôi.”

Những điều này nghe có quen không? Chúng có thể giúp nhận diện độc tố xung quanh bạn, dù độc tố không phải lúc nào cũng hiển nhiên. Trên thực tế, độc tố có thể không hiện hữu trong một vài năm cho đến khi bạn dừng lại và cân nhắc những gì đã trải qua với một người nào đó khiến bạn khó chịu. Dù giới hạn chịu đựng độc tố của mỗi người mỗi khác, nhưng đó thường là vì ta không thể nhận diện các dấu hiệu.

Vậy làm cách nào để loại bỏ độc tố ra khỏi cuộc sống?

Cách loại bỏ những người thật sự là độc tố

Đầu tiên, cảnh báo trước là: việc tống khứ kẻ độc tố ra khỏi cuộc sống có thể sẽ thất bại thảm hại. Đó là một phần của căn bệnh. Vì vậy, loại bỏ những người này ra khỏi cuộc sống bạn một cách lành mạnh và có chừng mực là một điều rất quan trọng.

Vậy làm sao để loại bỏ kẻ độc tố và lấy lại thời gian và công sức mà bạn đã chi cho họ?

Chấp nhận rằng việc này là cả một quá trình. Tống khứ các nhân tố độc không phải lúc nào cũng dễ dàng. Hiện tại họ không tôn trọng những ranh giới của bạn, thì sau này cũng sẽ như thế. Họ có thể vẫn sẽ trở lại sau khi bạn đã đuổi họ đi. Có thể bạn sẽ phải đuổi họ đi một vài lần trước khi họ thật sự rời khỏi. Vậy nên hãy nhớ rằng tạo khoảng cách là một quá trình dài lâu.

Đừng cảm thấy bạn nợ họ một lời giải thích kỹ càng. Mọi lời giải thích đều chỉ là vì bạn chứ không phải vì họ. Những điều bạn nghĩ là một chủ đề không thể đem ra tranh luận được. Hoặc, nếu thích thì hãy làm đơn giản thôi: bình tĩnh và nhẹ nhàng nói với họ rằng bạn không muốn họ trong cuộc sống của bạn nữa, và chỉ thế thôi. Bạn nói với họ nhiều hay ít đều tùy thuộc vào bạn. Mỗi một mối quan hệ cần một cách tiếp cận khác nhau. Nói với họ ở nơi công cộng. Kẻ độc tố trở nên giận dữ và thậm chí bạo lực không phải là chuyện chưa từng có. Nói với họ ở nơi đông người có thể giảm thiểu khả năng này. Nếu gặp vấn đề, bạn có thể chỉ cần đứng dậy và rời đi. Chặn họ trên mạng xã hội. Công nghệ khiến việc xa cách trở nên khó khăn hơn, vậy nên đừng cho họ bất cứ cơ hội nào để bắt nạt hay phỉnh phờ bạn. Bạn đặt ra những ranh giới. Tuân theo chúng. Điều này bao gồm ngăn chặn họ liên lạc với bạn qua mạng xã hội, nếu cần thiết. Chặn email và các phương thức liên lạc khác với kẻ độc tố có thể sẽ cần thiết.

Đừng tranh cãi - chỉ cần nhấn mạnh lại ranh giới của bạn. Cãi vã và tranh luận chỉ càng khiến bạn rơi vào vòng xoáy độc tố - đó là điều mà kẻ độc tố làm. Nếu như họ quay lại, hãy tự hứa với bản thân là sẽ né tranh cãi. Khẳng định chắc chắn ranh giới của bạn, và kết thúc cuộc trò chuyện. Bạn không phải đang cố “tranh luận” với một người để họ tránh xa khỏi bạn. Đây không phải là một cuộc đàm phán. Tuy nhiên bạn có thể khiến họ dần dần ít cảm thấy hứng thú khi làm phiền bạn. “Đừng quan tâm kẻ thích đùa!”

Hãy nghĩ đến việc viết thư. Viết cho bản thân bạn một bức thư là một cách tập dợt cho cuộc nói chuyện thật sự với người đó. Bạn làm rõ suy nghĩ và cảm nhận của mình. Bạn cũng có thể đọc lại lá thư nếu cần phải nhớ lý do bạn quyết định loại bỏ một người. Bởi vì kẻ độc tố thường làm mọi thứ có thể để ở lại trong cuộc sống của bạn, bạn sẽ cần mọi sự trợ giúp có thể.

Hãy cân nhắc việc tạo khoảng cách thay vì cách ly. Bạn còn nhớ người mà ta nói đến ở phía trên - không phải kẻ độc tố, mà chỉ là kẻ phiền phức? Bạn không cần thiết phải loại bỏ hoàn toàn họ ra khỏi cuộc sống. Bạn chỉ cần tạo khoảng cách bằng cách lấp đầy thời gian của bạn với những người bạn khác và các hoạt động khác, và không bị vướng vào những chèo kéo của họ nữa.

Chiến Thắng