Như một phép màu: Người liệt 3 năm đứng dậy đi lại chỉ sau 1 ngày cấy điện cực vào tủy sống
Vài tháng sau đó, các bệnh nhân đã có thể leo cầu thang, đạp xe và bơi lội trở lại.
Đối với một người bị liệt như Michel Roccati, cuộc sống tự chủ và tự do đã chấm dứt vào một ngày định mệnh, sau tai nạn năm 2017. Roccati nhớ lại mình đang chạy xe máy thì có một con vật lao ra từ bên đường.
Anh lập tức phản xạ để tránh nó, nhưng chiếc xe đã trượt dài và khi tỉnh táo trở lại, Roccati tìm thấy mình đang nằm trên mặt đường, bất động. Không mất một khoảnh khắc để chàng thanh niên 26 tuổi nhận ra điều không hay xảy ra với mình.
Roccati cố gắng cựa chân để bò dậy, anh cũng cố lật người vào lề đường. Nhưng sau tất cả cố gắng đó, cơ thể Roccati không hề phản hồi. Anh chính thức bị liệt kể từ đó.
Michel Roccati bị liệt thân dưới sau một tai nạn năm 2017.
Trong khoảng 3 năm sau, cuộc sống của chàng thanh niên người Ý phụ thuộc hoàn toàn vào chiếc xe lăn. Roccati may mắn phục hồi được các cơ thân trên, nhưng phần thân dưới từ thắt lưng trở xuống bao gồm hai chân thì đã liệt hoàn toàn. Mặc dù vậy, anh đã dành toàn bộ thời gian mình có để luyện tập.
Roccati tự nhắc nhở bản thân mỗi ngày rằng nếu cố gắng, mọi thứ sẽ trở lại bình thường. Chàng thanh niên không bao giờ cho phép bản thân dừng lại. Nhưng suốt 3 năm sau chấn thương, các phương pháp phục hồi chức năng mà Roccati từng thử qua đều không có tác dụng.
Mọi chuyện chỉ thay đổi vào năm 2020, sau khi Roccati quyết định tham gia vào một thử nghiệm lâm sàng phương pháp cấy ghép điện cực tủy sống. Nó được gọi với cái tên chính xác là Epidural Electrical Stimulation (EES) - hay "hệ thống kích thích điện ngoài màng cứng".
Đột phá y học: Cấy điện cực tủy sống giúp người liệt 3 năm đứng dậy đi lại chỉ sau 1 ngày
Phương pháp đột phá này được đồng phát triển bởi Jocelyne Bloch, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Bệnh viện Đại học Lausanne và Gregoire Courtine, một nhà khoa học thần kinh đến từ Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ.
Bloch và Courtine cho biết tình trạng liệt nói chung, và của các bệnh nhân sau tai nạn nói riêng, là do kết nối giữa não bộ và dây thần kinh đến các chi của họ bị đứt gãy. Đa số các tổn thương này là thứ mà y học hiện đại chưa thể chữa lành.
Tuy nhiên, trong các bó dây thần kinh bị đứt, vẫn sẽ có một số ít các đầu rễ thần kinh còn sống. Chúng chỉ đơn giản không hoạt động do lâu ngày không nhận được tín hiệu kích thích từ não bộ.
Do đó, Bloch và Courtine đã phát triển một mảng điện cực cấy ghép vào các đốt tủy sống, nối với các đầu rễ thần kinh này. Đối với người bị liệt chi dưới như Roccati, điện cực sẽ nối vào các rễ lưng dưới, xưng cụt, thắt lưng và vùng dưới ngực. Đây là các đầu rễ thần kinh điều khiển chuyển động của hai chân và phần thân dưới.
Phía bên kia, điện cực được nối vào các dây dẫn về một cỗ máy tính mini cấy dưới da bụng của người bệnh. Cỗ máy chạy bằng pin này có nhiệm vụ tạo ra dòng điện, mô phỏng lại dòng điện của não bộ kích thích đến các đầu rễ thần kinh ở tủy sống.
Điện cực được cấy vào các đốt sống cùng với cỗ máy tạo nhịp kích thích.
Chương trình kích thích được Bloch và Courtine lập trình cá nhân hóa theo từng bệnh nhân, tùy vào từng đốt sống và dây thần kinh họ bị ảnh hưởng. Và theo từng hoạt động cụ thể, các chương trình cũng tạo ra tín hiệu điện kích thích khác nhau.
Chẳng hạn, Roccati có thể sử dụng một máy tính bảng đem theo bên mình, chọn mô hình kích thích đi bộ. Máy tính bảng kết nối không dây với cỗ máy cấy dưới da bụng anh sẽ điều khiển nó tạo ra các kích thích điện mô phỏng hoạt động đi bộ.
Các tín hiệu này chạy vào các điện cực bên kia dây dẫn, kích thích các đầu rễ thần kinh nối tới hai chi dưới, cho phép Roccati đứng dậy và bước đi trở lại.
Bloch cho biết phương pháp cấy ghép này đơn giản và hiệu quả tới mức về cơ bản, ngay sau khi bệnh nhân được cấy ghép điện cực và máy EES, họ có thể cử động chân, thân trên hoặc thậm chí bước xuống bàn mổ và bắt đầu đi đứng được.
Mọi thứ sẽ diễn ra "ngay lập tức" giống như một phép màu.
"Các bước chân đầu tiên chưa thể hoàn hảo ngay, nhưng bệnh nhân có thể bắt đầu rèn luyện từ rất sớm để lấy lại dáng đi uyển chuyển", Bloch nói. Chẳng hạn như ngày hôm sau phẫu thuật, họ đã có thể tập bước đi trên đường có lan can kép.
Có thể đi dạo trên những con phố ở Lausanne, Thụy Sĩ là điều mà trước đây Michel Roccati trong mơ cũng không dám nghĩ đến.
Ngoài Roccati, báo cáo mới nhất của nhóm nghiên cứu trên tạp chí Nature đã mô tả thêm 2 bệnh nhân 31 và 41 tuổi, một người bị liệt tới 9 năm và một người mới bị liệt 1 năm cũng đã cấy ghép thiết bị EES.
Họ cũng đã bước đi được trở lại chỉ sau 1 ngày. Luyện tập thêm vài tháng, các bệnh nhân này thậm chí còn leo cầu thang, đạp xe, bơi lội và chèo thuyền được trở lại. "Bây giờ, tôi có thể đứng liên tục trong 2 giờ và đi bộ gần 1 km mà không dừng lại", Roccati nói.
Với việc lấy lại được khả năng vận động ở tuổi 29, chàng thanh niên người Ý đã tự tin hơn hẳn. Anh nói mình đã có thể nhìn thẳng vào mắt của người khác khi đứng cùng họ ở quầy bar.
Với việc vận động trở lại, cuộc sống của Roccati cũng bớt phụ thuộc vào người chăm sóc. Bây giờ, anh có thể tự mình đứng tắm và tận hưởng dòng nước dưới vòi hoa sen chảy khắp cơ thể mình.
Bloch và Courtine cho biết họ đang cố gắng phát triển thêm các điện cực của mình, thu nhỏ kích thước của chúng và cải thiện các phần mềm cũng như phần cứng cho chiếc máy tính mini tạo ra xung điện.
David Mzee, một bệnh nhân cũng được cấy ghép điện cực tủy sống giờ đã có thể phục hồi khả năng đi đứng hoàn toàn.
Để làm được điều đó, họ đang hợp tác với ONWARD, một mạng lưới các nhà khoa học, kỹ sư và bác sĩ thần kinh đang nghiên cứu các liệu pháp điều trị chấn thương tủy sống. Kế hoạch của Bloch và Courtine là có thể tạo ra một phiên bản thương mại của liệu pháp này và thử nghiệm nó trên 50-100 bệnh nhân vào năm tới.
Về phần giá cả, Courtine chưa chắc bản thương mại của EES sẽ có chi phí bao nhiêu. Nhưng ông nói rằng giá của nó sẽ tương tự như các công nghệ kích thích hệ thần kinh khác, chẳng hạn như kích thích não sâu đối với bệnh Parkinson.
Nếu vậy, có thể ước tính giá mà một bệnh nhân liệt phải trả để lấy lại khả năng đi lại của mình là 180.000 USD, tương đương 4 tỷ VNĐ.
