Nhà đầu tư nổi tiếng phân tích tố chất của những người làm nên việc lớn: Tỉnh táo, điên cuồng, không ngừng tư duy

Tôi là một nhà tư vấn kinh doanh. Khi nào thì các nhà doanh nghiệp tìm đến tôi? Khi doanh nghiệp bị ốm, hoặc thậm chí cần cứu mạng. Do đó, hầu hết các công ty mà tôi tiếp xúc đều gặp khó khăn nghiêm trọng.

Tôi chứng kiến ​​quá nhiều sự sống và cái chết, đôi khi cảm xúc bị ảnh hưởng một cách khá tiêu cực. Vì vậy, tôi cần gặp gỡ các nhà đầu tư thường xuyên.

Khi nào thì các công ty cần tìm kiếm nhà đầu tư? Khi nó mới được sinh ra, hoặc đang trên đà phát triển. Vì vậy, hầu hết những doanh nghiệp mà nhà đầu tư tiếp xúc đều như những đứa trẻ mới được đưa ra từ phòng sinh, tràn đầy sức sống, tốt đẹp vô ngần.

Hơn nữa, những sinh mệnh mới được nhà đầu tư để ý đến đều có cơ hội vươn lên từ lòng đất, nảy mầm, đơm hoa, kết trái. Các nhà đầu tư sử dụng tư duy sâu sắc và tiền bạc để kiểm chứng phán đoán và tầm nhìn của mình.

Vài ngày trước, tôi đã đến Wuyuan Capital (trước đây là Morningside Capital) và trò chuyện với nhà đồng sáng lập Lưu Cần. Wuyuan Capital đã đầu tư vào Ctrip, JOY Group, Xiaomi Group, Kingsoft Office, Agora, Xiaopeng Motors, Kuaishou, WeDoctor, SenseTime, Horizon, Pony.ai và nhiều công ty khác.

Lưu Cần không chỉ có tư duy độc đáo của riêng mình, mà còn có một đặc điểm hiếm có, một niềm tin hy vọng cuồng nhiệt. Dưới đây, tôi sẽ chia sẻ với bạn một số quan điểm vô cùng có giá trị của Lưu Cần, qua đây, bạn có thể thấy được khối não tỉnh táo nhất và trái tim điên rồ nhất của một nhà đầu tư tài ba.

1. Không đầu tư cho những người trong 3-sigma

Kinh doanh là một trò chơi nghiêm túc và sống động. Những người chơi tham gia trò chơi này bao gồm rất nhiều loại người, các nhà sáng lập cũng gồm đủ kiểu người. Chúng tôi tin rằng điều quan trọng nhất trong đầu tư là đầu tư vào con người. Hơn nữa, những người đầu tư ngay từ giai đoạn đầu như chúng tôi lại càng cần đầu tư vào con người. Nhưng trước khi biết phải đầu tư cho ai, quan trọng hơn là phải biết người mà chúng tôi chắc chắn không đầu tư là ai.

Lưu Cần nói rằng họ không bỏ phiếu những người trong vòng 3-sigma.

Nghĩa là sao?

Sigma, là một khái niệm thống kê, còn được gọi là "độ lệch chuẩn", được sử dụng để đo "độ lệch" giữa một tập dữ liệu và "tiêu chuẩn". Độ lệch chuẩn này, chúng tôi thường sử dụng "tỷ lệ sai hỏng trên một triệu mẫu" để đo lường. Nói như vậy thì quá trừu tượng. Lấy một ví dụ minh họa.

Ví dụ, 1-sigma có nghĩa là trong mỗi 1 triệu mẫu được lấy có 690.000 mẫu không đủ tiêu chuẩn, tương đương với một cuốn sách có 170 lỗi chính tả trên mỗi trang.

3-sigma nghĩa là trong mỗi 1 triệu mẫu được lấy có 67.000 mẫu không đủ tiêu chuẩn, tương đương với trong một cuốn sách có 1,5 lỗi chính tả trên mỗi trang.

Con người trên thế giới này nói chung đều nằm trên 1 đường cong và phân bố bình thường, hầu hết mọi người đều nằm trong khoảng 3-sigma.

Nói cách khác, có 99,73% người có thể không được đầu tư, họ không có gì mới mẻ. 99,73%, tương đương với trong 1.000 người, có lẽ họ sẽ chỉ xem xét 2 hoặc 3 người. Do đó, bạn có thể hiểu rằng người mà các nhà đầu tư đang tìm kiếm thực ra không phải là một người bình thường, mà là một người khác biệt với những người khác.

Những người như vậy có cơ hội trở thành doanh nhân xuất sắc.

2. "Anh có gì khác biệt?"

Nhưng anh làm thế nào để đánh giá được sự "khác biệt" của họ?

Một câu hỏi hay.

Chúng tôi thường hỏi các nhà sáng lập, anh có gì khác biệt? Nghĩa là bạn có ý tưởng gì mà mọi người cho là mới lạ, thậm chí táo bạo, điên rồ, lố bịch. Bởi vì phía sau sự điên rồ mới có thể là những sáng kiến vĩ đại. Nếu ý tưởng của bạn nằm trong tầm nhận thức chung của mọi người thì chắc hẳn nó đã được thực hiện từ lâu rồi. Những gì bạn có thể nghĩ ra có khi đã có người đã nghĩ đến rồi, thậm chí còn nghĩ được tốt hơn bạn. Còn những ý tưởng khác biệt, nằm trong thiểu số mới có khả năng phá vỡ trật tự hiện tại.

Các phòng hội nghị trong trụ sở Wuyuan ở Bắc Kinh đều được đặt tên theo tên của các nhà thám hiểm. Bởi vì họ không được thấu hiểu, và chính sự không được thấu hiểu này đã mở rộng giới hạn của con người và phá vỡ cực hạn của trí tưởng tượng con người. Chúng tôi hy vọng rằng các doanh nhân của thời đại này cũng sẽ là một nhóm những nhà thám hiểm điên rồ.

Loại điên cuồng này thực ra là một sự khác biệt, chỉ có khác biệt mới mang lại lợi ích bất cân xứng. Bạn có sự khác biệt, và chúng tôi sẵn sàng công nhận và đầu tư vào sự khác biệt của bạn. Bạn, kẻ điên trong mắt người khác, khi bắt đầu được tin tưởng, người khác sẽ cảm thấy bạn nói rất hay. Loại điên cuồng này chính là người nằm ngoài vòng 3-sigma mà Lưu Cần nói.

Tuy nhiên, những người nằm ngoài 3-sigma, ở bên trái là những kẻ lừa bịp, mắc chứng hoang tưởng, bên phải mới là những doanh nhân và nhà thám hiểm thực thụ.

Rốt cuộc các nhà đầu tư làm thế nào để phân biệt được sự khác biệt đó?

3. "Có logic, và có bản chất con người"

Quay lại điều cơ bản. Có hai điều cơ bản trong đầu tư, logic và bản chất con người.

Dự án khởi nghiệp của bạn có tuân theo logic kinh doanh cơ bản không? Ý tưởng khởi nghiệp của bạn có cái nhìn sâu sắc và đáp ứng được nhu cầu của bản chất con người không?

Đối với những người đầu tư từ giai đoạn đầu như chúng tôi, do có sự bất cân xứng rất lớn về thông tin nên chúng tôi không thể hoàn toàn dựa vào phân tích định lượng mà hơn thế, cần dựa vào phân tích định tính để đưa ra quyết định đầu tư. Do đó, nhiều người rất tò mò về chúng tôi, có thể còn có một số người có hiểu lầm, ví dụ họ nghĩ việc ra quyết định đầu tư hoàn toàn là huyền học và nghệ thuật. Nói cách khác, đầu tư có một công thức, chỉ cần áp dụng công thức đó là có thể ra quyết định.

Thực ra không phải vậy.

Đầu tư không phải cứ bấm tay là có thể biết được doanh nhân ngồi đối diện có tốt hay không, chúng tôi cũng không có SOP để chỉ cần làm được thế này là có được thế kia.

Phương thức đầu tư của Wuyuan Capital có phần giống với quyết định kinh doanh của một doanh nhân. Doanh nhân xuất sắc phải là một người biết nhìn xa trông rộng và là một nhà tiên tri. Tầm nhìn chiến lược và sự nhạy bén với các phán đoán xu hướng ngành là nền tảng để xây dựng viễn cảnh tươi đẹp trong tương lai. Những suy nghĩ này đều đòi hỏi phải có logic. Sau đó, bạn phải hiểu biết sâu sắc về bản chất con người và biết nhận định về con người.

Bạn có còn nhớ không? Kinh doanh là một trò chơi nghiêm túc và sống động. Những người tham gia trò chơi này thuộc đủ kiểu người, nếu không suy xét về người thì rất khó để sáng lập doanh nghiệp thành công.

Để tôi cho một ví dụ. Tại sao chúng tôi đầu tư vào Kuaishou (1 nền tảng giống Tiktok)?

Vào năm 2011, sau khi đầu tư vào Xiaomi, chúng tôi đã thảo luận nội bộ, chính xác thì điện thoại di động là gì? Chúng tôi đi đến kết luận này: Điện thoại di động là PC, nhưng PC không phải là điện thoại di động.

Nghĩa là sao?

CPU máy tính, bộ nhớ, các đặc tính khác nhau, trên thực tế điện thoại di động đều có. Do đó, điện thoại di động có các đặc điểm của PC. Tuy nhiên, điện thoại có ba thứ rất quan trọng mà PC không có:

1. Điện thoại có tham số về vị trí, vì bạn luôn mang theo điện thoại di động bên mình, nó đi theo bạn.

2. Điện thoại có danh bạ. Danh bạ là gì? Là quan hệ xã hội.

3. Điện thoại có camera và thiết bị phát ngoài. Nói cách khác, nó còn là một máy phát đa phương tiện.

Đặt ba điểm này lại với nhau, bạn thấy gì? Sự khác biệt.

Đây là logic, còn bản chất con người thì sao?

Bản chất con người là bất biến. Bản chất con người luôn luôn là yêu hận tình thù.

Tuy nhiên, cách thức thỏa mãn bản chất của con người thì thay đổi, và nó sẽ luôn thay đổi. Trước đây, mọi người đều đến rạp, ngồi yên lặng trong 2 giờ, xem xong một bộ phim để trải nghiệm những câu chuyện đời người. Nhưng trong thời đại của Internet, mọi người dần trở nên thiếu kiên nhẫn, thời gian bị chia thành nhiều mảnh vụn nhỏ nhặt hơn, 2 giờ với họ rõ ràng là một điều xa xỉ.

Vậy phải làm sao? Xem một đoạn video 1 phút.

Những yêu hận tình thù đó tất cả đều được cô đọng trong 1 phút. Cảm xúc của con người vẫn lặp lại, chỉ là ở một hình thức khác.

Kuaishou còn trả lại quyền sản xuất nội dung và mong muốn thể hiện cá nhân cho tất cả mọi người.

Trước đây, mọi người đều nghĩ rằng ngành công nghiệp sản xuất nội dung là cao cấp, là rất nhiều minh tinh, thiết bị đắt tiền, máy ảnh tinh vi, là PGC (Professional Generated Content). Ngành công nghiệp này đã phát triển vòng khép kín của riêng nó, khiến chúng ta nghĩ rằng sản xuất nội dung càng phải là như vậy. Tuy nhiên, nhờ Kuaishou, nhờ những đoạn video ngắn, càng nhiều người bình thường có cơ hội thể hiện bản thân và biểu đạt bản thân hơn.

Quyền thể hiện nội dung không còn là một thể chế, mà còn có thể là một cá nhân. UGC (User Generated Content) trở thành xu hướng chủ đạo.

Công nghệ và các nhà khởi nghiệp đã làm được điều này, họ giúp nội dung được sản xuất và truyền đạt dễ dàng và truyền đạt hơn.

Đây là bản chất con người, hơn nữa là bản chất con người ở cấp thấp hơn, rộng hơn.

4. Tìm đến ưu thế không đối xứng của bạn

Logic và bản chất con người là cơ sở của phán đoán đầu tư. Vậy ngoài hai thứ này ra? Tại sao một số người thỏa mãn logic và bản chất con người, nhưng vẫn không thành công?

Bởi vì nó còn phụ thuộc vào đội ngũ cụ thể và khả năng cạnh tranh cốt lõi của bạn.

Khả năng cạnh tranh cốt lõi là gì? Thực tế, đó là "lợi thế bất đối xứng" của bạn, là điều mà chỉ bạn mới có thể làm được.

Tại sao trên đường đua xe hơi năng lượng mới, chúng tôi lại đầu tư vào Xiaopeng Motors? Là vì họ có những lợi thế bất đối xứng riêng. Loại xe sử dụng năng lượng mới, nói một cách cụ thể hơn, chính là "xe điện thông minh". Vậy câu hỏi đặt ra bây giờ là xe điện thông minh, bạn coi trọng "sự thông minh" hơn? Hay là "điện"? Hay là "xe hơi"?

Rõ ràng, nó không phải là "xe hơi". Nếu không, bạn nên đi đầu tư vào MBA (Mercedes, BMW, Audi).

Vậy có phải là "điện" không? Không. Nếu là "điện", bạn nên đầu tư vào các công ty sản xuất pin, công ty làm năng lượng.

Theo chúng tôi, cốt lõi phải là "thông minh".

Xe điện thông minh, cái khó là bộ phận "thông minh", nó không đơn thuần chỉ là ngành công nghiệp ô tô, nó còn là một ngành công nghệ. Do đó, khi tôi quyết định đầu tư vào Xiaopeng Motors vào năm 2017, tôi biết rằng đây thực ra là một đường đua tự động, một đường về trí tuệ nhân tạo. Trên đường đua này, hiểu về ô tô và ắc quy là chưa đủ, điều quan trọng nhất là hiểu về tính năng thông minh. Và Hà Tiểu Bằng - Giám đốc của Xiaopeng có xuất thân là một kỹ sư.

Anh ấy hiểu biết về kỹ thuật, và anh ấy cũng biết cách làm ra sản phẩm.

Chiếc xe mẫu đầu tiên của Xiaopeng tuy còn rất thô sơ nhưng chiếc G3 lúc đó đã có thể tránh chướng ngại vật trước mặt, đồng thời có thể tự dừng lại, hơn nữa đã có chức năng lái tự động. Đây là lợi thế bất đối xứng của họ.

5. "Bạn được phép thất bại 3 lần"

Kinh doanh cần có tính logic và bản chất con người, và đội nhóm cũng nên có lợi thế bất đối xứng. Tuy nhiên, vẫn có những thất bại. Nếu như thất bại phải làm sao?

Thất bại là chuyện bình thường.

Chúng tôi không có những ngón tay vàng, chỉ vào dự án nào thì dự án ấy sẽ thành công. Hơn thế, chúng tôi thường xuyên gặp phải thất bại. Đầu tư là nhìn từ vĩ mô vào vi mô và nâng cao xác suất thành công mà thôi. Nhưng kinh doanh là đơn vị, tùy cơ hội và không chắc chắn, thất bại là điều không thể tránh khỏi.

Chỉ là, bạn nghĩ thế nào về thất bại.

Bản chất của quá trình khởi nghiệp là thử và sai. Chúng tôi có năng lực miễn dịch với việc các doanh nhân mắc sai lầm và thậm chí là thất bại. Chúng tôi thậm chí còn kiên nhẫn chờ đợi những doanh nhân trải nghiệm những sai lầm và thất bại. Bởi vì chúng tôi tin rằng sai lầm chính là một loại tài sản và là động lực thúc đẩy sự trưởng thành của họ. Chỉ cần doanh nhân có khả năng kiểm điểm, có năng lực học hỏi và hy vọng rằng mình sẽ be great, chứ không phải là be good, là được.

Chúng tôi sẵn sàng đồng hành cùng thất bại và trưởng thành của các doanh nhân. Thử lại lần nữa là được. Tuy nhiên, một doanh nhân có thể có bao nhiêu cơ hội để "thất bại rồi thử lại"?

3 lần.

Bạn thử nghĩ xem, cũng chỉ có thể là 3 lần mà thôi. Một chu kỳ khởi nghiệp nếu thất bại sẽ mất khoảng 3 năm, 3 lần là 10 năm trôi qua. Thời kỳ hoàng kim để một người có thể khởi nghiệp cũng chỉ khoảng 10 năm mà thôi.

Vì vậy, bạn có thể thua cuộc.

Tuy nhiên, bạn có thể chỉ có thể thua 3 lần.

6. "Giá trị thực sự của VC (Venture Capital) là gì?"

Vì vậy, với tư cách là nhà đầu tư, giá trị của chúng tôi là đồng hành cùng các doanh nhân phát triển, giúp đỡ các doanh nhân phát triển.

Ngày nay, sự giàu có do thành công của khởi nghiệp mang lại cao chưa từng có. Tuy nhiên, xác suất thành công của khởi nghiệp cũng thấp chưa từng thấy. Chúng tôi hy vọng sẽ giúp các doanh nhân kiểm soát được rủi ro, sử dụng các công cụ khác nhau trong khả năng cho phép để mở rộng thời gian, không gian thử và sai cho các doanh nhân.

Lưu Cần nói với tôi: Anh làm tư vấn chiến lược, tôi nghĩ chúng tôi cũng làm tư vấn chiến lược.

Chúng tôi tư vấn, đưa ra lời khuyên và đưa tiền cho người khác, sử dụng tiền để đánh cược phán đoán và tầm nhìn của chúng tôi. Điều này có thể giúp các doanh nhân thoát khỏi nỗi sợ hãi và lo lắng về vấn đề sinh tồn của doanh nghiệp, sử dụng quỹ để thúc đẩy những người có tầm nhìn thực hiện mộng tưởng lớn.

VC, là doanh nhân đứng sau doanh nhân, cũng là con bạc đứng sau con bạc.

Lời cuối

Bước ra khỏi Wuyuan Capital, tôi nhớ lại cuộc trò chuyện giữa tôi và Lưu Cần vào năm 2014, anh ấy kể với tôi về một câu chuyện khác, câu chuyện về năm 2010, anh quyết định đầu tư vào Xiaomi.

Một đêm nọ, Lôi Quân (nhà sáng lập Xiaomi) gọi điện cho Lưu Cần diễn giải về mô hình kinh doanh của Xiaomi. Điện thoại gọi từ tối hôm trước đến sáng hôm sau, nói chuyện cả một đêm, hơn 10 tiếng đồng hồ, chai mất 3 cục pin.

Sau khi trò chuyện, Lưu Cần quyết định đầu tư cho Lôi Quân.

Thế nhưng, ngay cả trong hiện tại, liệu quyết định đầu tư này có chính xác không?

Phần cứng Internet của Xiaomi dùng vốn để định giá, mô hình kinh doanh này hoàn toàn chẳng ai hiểu được. Nhưng Wuyuan đã đầu tư 3 vòng liên tiếp. Đặc biệt trong vòng 1 tỷ USD, công ty vẫn chưa kiếm được đồng nào. Có đầu tư nữa không? Có dám đầu tư không?

Wuyuan quyết định dẫn đầu vòng đấu.

Bạn thử nói xem, khi đó anh ấy thiên về lý trí hơn hay thiên về tình cảm hơn?

Cũng giống như nhảy bungee, cho dù bạn có suy xét bao nhiêu, có chuẩn bị bao nhiêu và kiểm tra kĩ những sợi dây buộc trên người như thế nào, nhưng vào khoảnh khắc nhảy xuống dưới đó, bạn vẫn cần rất nhiều dũng khí, phải nhắm mắt lại mà nhảy.

Rất điên cuồng.

Nghe đến đây, trong đầu tôi chợt nhớ đến một câu nói: Nhà đầu tư là người có khối óc tỉnh táo nhất và trái tim điên rồ nhất. Những nhà đầu tư tỉnh táo và điên rồ này cùng đồng hành, cùng trưởng thành với những doanh nhân cũng tỉnh táo và điên rồ không kém. Chính bằng cách đó, môi trường kinh doanh mới có sức sống mạnh mẽ hơn, mới có thể khởi sắc, nảy mầm, đơm hoa và kết trái.

Bạn đã thấy được những gì? Còn tôi, tôi thấy được một sức sống mạnh mẽ, niềm hy vọng, tha thiết vươn lên mãnh liệt.

Lạc Kỳ