Ngấu nghiến hết sách nọ đến sách kia? Dừng lại ngay vì có đọc 1000 cuốn sách kiểu này bạn cũng không thành công được!

Đọc sách đang là "trend", là xu hướng của những người (muốn) hiểu biết và thành công. Nhiều người còn bày nhau thử thách: 30 ngày, mỗi ngày 1 cuốn sách. Xin nhắc lại nhé, 1 cuốn sách, bất kể nó dài và dày tới đâu.

Đọc sách dĩ nhiên là tốt. Chúng ta càng đọc nhiều thì càng hiểu biết hơn. Nhưng lấy đâu ra nhiều thời gian để đọc sách? Thế là chúng ta phải đọc nhanh hơn, nhanh hơn nữa và nhanh nhất có thể. Trên mạng hay trong các quầy sách có hàng tá những bí kíp để tăng tốc độ đọc lên 200, hay thậm chí 300%. Nhưng liệu đọc nhanh có thực sự giúp chúng ta thu hoạch được nhiều kiến thức?

Sự thật về đọc nhanh

Đọc nhanh không phải là trào lưu mới. Tổng thống Mỹ Kennedy được cho là có thể đọc tới 1200 chữ mỗi phút. Sách Guinness thế giới thập niên 1990 hậm chí từng ghi nhận một người đọc được 80 trang mỗi phút. Nhưng các nhà khoa học đã đưa ra những luận điểm và bằng chứng cho thấy, đọc nhanh không hẳn là tốt.

Giáo sư, nhà nghiên cứu về mắt Keith Rayner giải thích, các kỹ thuật đọc tóm từng đoạn lớn hoặc thậm chí cả trang không phù hợp về sinh học lẫn tâm lý con người, bởi tầm nhìn của chúng ta có giới hạn. 

Các ứng dụng đọc nhanh quảng cáo rằng: "Người đọc chỉ dành 20% thời gian để xử lý nội dung, trong khi mất tới 80% thời gian cho việc di chuyển mắt". Nhưng luận điểm này có lỗ hổng. Chúng ta không ngừng suy nghĩ khi di chuyển mắt, vì vậy, 100% thời gian của chúng ta dành cho việc xử lý nội dung, trong khi mắt của chúng ta chỉ di chuyển mất 10% thời gian đó.

Và theo nhà tâm lý học Patricia Greenfield của trường Đại học California tại Los Angeles (UCLA), khi bộ não chúng ta đọc lướt, thì chúng ta sẽ dành ít thời gian cũng như sự tập trung hơn cho những quá trình chậm chạp và tốn thời gian hơn, như là suy luận, phân tích… Nói cách khác, chúng ta không dành đủ thời gian để nắm bắt sự phức tạp của nội dung hay phát triển chính kiến của mình.

Tốc độ đọc tăng lên, đồng nghĩa khả năng hiểu giảm xuống.

Đọc 100 cuốn sách có thực sự hữu dụng?

Nếu không đọc nhanh thì làm thế nào để có thể đọc được 100 cuốn sách – mà theo nhiều người là bí quyết của những người thành công?

Sẽ chẳng có vấn đề gì nếu 100 cuốn sách đó đến với bạn một cách tự nhiên, theo nhu cầu và khả năng. Vấn đề là mỗi người có một tốc độ đọc và khả năng hiểu khác nhau, nhưng nhiều người lại chỉ cố đọc theo danh sách lời khuyên trên mạng.

Về cơ bản, các cuốn sách không ngang bằng nhau. Hàng ngàn cuốn không đáng đọc, có những cuốn chỉ đọc một lần rồi thôi, trong khi nhiều cuốn khác được viết một cách tinh túy và sâu sắc – chúng liệu có đáng phải đọc nhanh? Không. Tại sao chúng ta lại áp đặt KPI lên một thú vui tao nhã nhất đời người? Thế giới của chúng ta chẳng phải đã đầy rẫy những quy tắc, deadline và kỳ hạn?

Đúng là việc đọc sách phong phú là điểm chung của nhiều người thành công. Những người thành công có xu hướng tò mò, hiếu kỳ về thế giới mà họ sống. Nhưng đó không phải là về số lượng sách họ đọc. Mà nó là cách họ đọc.

Tóm lại là nên đọc sách thế nào?

Hãy xem xét 3 hình thức đọc:

- Đọc thụ động: Bạn có thể tình cờ đọc được rất nhiều kiến thức khi lướt Facebook, giở một cuốn tạp chí trước mặt hay nhìn những màn hình hiện ra trước mắt.

- Đọc chủ động: Bạn tìm đọc vì một mục đích cụ thể, vì bạn muốn hoặc cần học cái gì đó. Bạn thường đọc kiểu này ở trường học hoặc tìm tài liệu khi làm việc.

- Đọc hứng thú: Bạn đọc cho vui, đọc vì thấy hứng thú khi nhìn thấy cái gì đó. Điều này xảy ra khi thứ gì đó cuốn hút bạn: Một bài báo, một cuốn tiểu thuyết hay cuốn tự truyện.

Bạn đọc sách vì mình muốn, chứ không phải vì cảm thấy "có lẽ mình nên đọc".

Bạn thực sự đắm chìm trong việc đọc khi không thể đặt sách xuống. Khi bộ não của bạn giãn căng ra với sự thỏa mãn qua từng trang sách. Bạn đọc trong khi ăn, trong bồn tắm, trên băng ghế công viên. Bạn thốt lên rằng, "đây chính là cuốn sách dành cho mình". Tất cả cho thấy, việc đọc đem lại cho bạn hứng thú.

100 cuốn sách sẽ không gợi lại trong bạn chút ý nghĩa nào, nếu bạn không đặt tâm trí vào nó.

Nhưng nếu chúng ta đọc 100 cuốn sách mỗi năm với nỗ lực tự hoàn thiện bản thân, nó sẽ đem lại tác dụng.

Những cuốn sách phát triển cá nhân chỉ hữu ích nếu chúng ta thực hành sau khi đọc chúng. Elon Musk và cộng sự đã thành công trong việc đọc sách vì họ đọc sách có mục đích và áp dụng những gì đọc được vào bối cảnh công việc lớn hơn. Họ không cày qua biển tài liệu để rồi vứt xó.

Việc đọc chỉ có ích khi kiến thức được lưu giữ và đưa vào thực tế.

Một vài lời khuyên

Trong trường hợp bạn chọn chất lượng thay vì số lượng, một vài mẹo nhỏ có thể giúp bạn tìm được những cuốn sách ăn sâu vào tâm trí.

- Hãy thử các tác phẩm kinh điển: Sẽ là khôn ngoan nếu bạn bắt đầu bằng những cuốn sách đã được nhiều người đánh giá cao. Nhưng cũng đừng quá khắt khe với bản thân nếu bạn cảm thấy không hiểu hoặc không thích cuốn sách mà nhiều người có thể cho là "kinh điển".

- Đọc có chọn lọc: Ưu tiên những cuốn sách có ích cho cuộc sống của bạn, những cuốn sách thuộc chủ đề bạn yêu thích và không nhất thiết phải mua một cuốn sách chỉ vì nó đang nằm trong danh sách best-seller.

- Đọc lại: Có những cuốn sách mà mỗi lần đọc bạn lại cảm nhận được một tầng lớp ý nghĩa mới, hoặc đơn giản chỉ là một chi tiết mới mẻ mà lần trước bạn đã bỏ qua.

- Ghi chép: Chúng ta sẽ giữ lại nhiều thông tin tốt hơn nếu chúng ta có sự ghi chép (một cách thủ công truyền thống).

- Tham gia câu lạc bộ sách: Điều này có thể đem đến cho bạn nhiều niềm vui hơn bạn tưởng.

- Lời khuyên cuối cùng: Hãy đọc chậm và đọc có ngẫm nghĩ. Đừng đọc vì muốn thành công, hãy đọc để khiến mình hạnh phúc.

Hải Đăng