Nam Phi: Tổng thống phải trả lại tiền sửa nhà
Tòa án hiến pháp Nam Phi hôm 31-3 đã ra phán quyết mang tính đối đầu với tổng thống Jacob Zuma.
Theo đó, nhà lãnh đạo của Nam Phi bị buộc phải trả lại “trong vòng 45 ngày” số tiền công quỹ mà ông đã dùng để sửa sang... nhà riêng của ông. Theo Reuters, số tiền phải trả chỉ là một phần trong số hơn 15 triệu euro đã dùng sửa nhà tổng thống tại khu vực Zulu.
Ông Mogoeng Mogoeng, chủ tịch Tòa án hiến pháp, tuyên bố “tổng thống phải bỏ tiền túi ra trả lại số tiền theo yêu cầu của Ngân khố quốc gia”. Tòa cũng chỉ rõ rằng nhà lãnh đạo Nam Phi phải trả lại phần tiền sửa nhà của ông vì “không có liên quan gì đến việc bảo vệ an ninh cá nhân”, cụ thể ở những phần việc như “sửa trung tâm tiếp khách tham quan, nơi nuôi thả súc vật, gà vịt và hồ bơi”.
Trong phán quyết, quan trọng hơn là tòa án cấp cao nhất của Nam Phi đã cho rằng vị nguyên thủ quốc gia đã vi phạm hiến pháp.
Dựa theo phán quyết này, ông Julius Malema, lãnh đạo Đảng đối lập Những chiến binh vì tự do kinh tế, cho rằng đảng cầm quyền nên thay nguyên thủ quốc gia.
Chính trị gia này tuyên bố: “Nếu họ không làm thế, chúng tôi sẽ đến quốc hội và yêu cầu phế truất tổng thống. Từ nay đến khi diễn ra việc đó, chúng tôi sẽ không muốn thấy ông ấy phát biểu ở quốc hội. Nếu ông ấy đến, chúng tôi sẽ tẩy chay, chắc chắn như thế, chúng tôi sẽ đẩy Zuma đi vì ông ấy không còn là tổng thống của Nam Phi nữa”.
Ông Malema còn lên tiếng kêu gọi người dân xuống đường để phản đối.
Bên Đảng đối lập Liên minh dân chủ (AD), nơi đã khởi xướng tiến trình phế truất tổng thống, thông điệp của lãnh đạo đảng là ông Mmusi Maimane rất rõ ràng: “Phán quyết của Tòa hiến pháp đã rõ: tổng thống đã không hoàn thành được nhiệm vụ của mình là bảo vệ hiến pháp của Nam Phi.
Trong điều kiện đó, liệu quốc hội còn có thể bảo vệ cho người đã không tôn trọng lời tuyên thệ bảo vệ hiến pháp? Quốc hội không thể làm như thế được và phải phế truất tổng thống Zuma. Chúng tôi đã viết tờ trình lên quốc hội và mong muốn quốc hội thực thi các biện pháp phù hợp”.
Theo AFP, giải pháp phế truất tổng thống sẽ khó đạt được vì đòi hỏi phải có được phiếu thuận 2/3 ở quốc hội nhưng Đảng cầm quyền Đại hội dân tộc Phi (ANC) hiện đang chiếm đa số.
Dù vậy tình hình hiện nay đã có dấu hiệu cho thấy trong Đảng ANC không hoàn toàn ủng hộ ông Zuma. Sau phán quyết của Tòa hiến pháp, bên ANC cho biết tuân thủ phán quyết và sẽ nghiên cứu các khía cạnh liên quan của phán quyết. Thêm vào đó, gần đây nhiều vị lão thành của thời tham gia chống chủ nghĩa apartheid cũng đã lên tiếng kêu gọi ANC phải chấn chỉnh nội bộ.
