Năm hết tết đến, đã đến lúc bạn cần nghiêm túc trả lời 'Ý nghĩa cuộc sống của mình là gì?'
Ngày nay, mọi người thường nói, đôi lúc với giọng buồn chán, đôi lúc lại theo lối đầy xung đột và hoài nghi, rằng cuộc sống rõ là chẳng có ý nghĩa gì.
Hai lý do thường được nêu ra cho điều này. Lý do thứ nhất liên quan đến tôn giáo. Câu chuyện như sau, ngày xửa này xưa, cuộc đời luôn có một ý nghĩa rõ ràng, rằng Chúa trời mang lại; đó là hãy suy tôn Ngài, nhưng đức tin tôn giáo đã dần sụp dổ, không chỉ vì Chúa đã (bị cho là) chết mà cái giá trị ngài từng đảm bảo cho sự sống cũng đi theo luôn.
Khoa học hiện đại là nguyên nhân thứ hai chịu trách nhiệm cho khủng hoảng niềm tin hiện tại. Các nhà khoa học nói rằng cuộc sống được tạo ra nhờ sự tương tác ngẫu nhiên giữa các hợp chất hóa học và khí, do vậy nó cũng có ý nghĩa nhưng là theo kiểu ảm đạm, tàn nhẫn và hạn hẹp thì đúng hơn.
Đối với con người và tất cả các sinh vật khác, kể cả như trùng amip ý nghĩa cuộc sống là sự sinh tồn và di truyền gene của một loài. Điều này nghe có vẻ đúng đắn, nhưng cũng rõ ràng thật là vô ích và đáng buồn.
Ý nghĩa cuộc sống.
Ở đây chúng ta thảo luận như sau: Tự hỏi về ý nghĩa cuộc sống là một hoạt động vô cùng quan trọng, cuộc sống có thực sự có ý nghĩa quan trọng. Và sự thật là ta cũng có thể trải qua hàng loạt những bước thiết thực để đảm bảo ta có thể sống một cuộc sống đầy đủ và viên mãn nhất.
Ta nên ngừng việc ca thán cuộc sống vô nghĩa lại, thay vào đó, với tư cách là một giống loài, ta có thể tự khám phá ra rằng chẳng có một loại ý nghĩa khách quan nào của cuộc sống được ghi chép trên những vì sao, trong một quyển kinh hay trong các chuỗi ADN. Thứ khiến con người than phiền rằng cuộc sống vô nghĩa là những hình thái đặc thù của nỗi bất hạnh.
Hãy xem xét vài ví dụ nổi bật: Bạn đang trong mối quan hệ nhưng sự nồng nhiệt của tình yêu thuở ban đầu nay đã biến mất. Ban dường như không thể nói về những điều quan trọng hoặc chia sẻ những tổn thương trong cảm xúc và ý nghĩ nữa. Khi rơi vào hoàn cảnh đó, bạn cảm thấy thật vô nghĩa hoặc cảm giác một mình mặc dù bạn có nhiều bạn bè. Mỗi lúc gặp họ, bạn cảm thấy cuộc trò chuyện thật nông cạn và tầm phào.
Hay bạn học Đại học để có một tấm bằng. Bạn đăng ký vào đó một phần là vì bạn thường xuyên thấy bối rối không biết mình là ai và muốn làm gì. Bạn nghĩ rằng việc đọc sách và nghe giảng sẽ giúp sáng tỏ phần nào nhưng những chủ đề về Darwin lại càng không có quan hệ gì với băn khoăn của bạn. Bạn than phiền rằng những điều đó thật vô nghĩa.
Hay bạn đang làm việc cho một doanh nghiệp lớn, ăn nên làm ra. Hằng tuần đều kiếm được một khoản kha khá nhưng công việc có vẻ không mang lại ý nghĩa lớn lao nào.
Từ những điểm này chúng ta có thể áp dụng để mở rộng ra một lý thuyết về ý nghĩa cuộc sống. Ý nghĩa của cuộc sống có thể được tìm thấy trong ba hoạt động riêng biệt: giao tiếp, thấu hiểu và sự phụng sự.
Trước tiên là giao tiếp. Về bản chất, chúng ta là giống loài đơn độc, và có vẻ những khoảnh khắc có ý nghĩa nhất với chúng ta là việc được kết nối, với người ta yêu chẳng hạn, khi ta bộc lộ những phần riêng tư về thể xác và tâm hồn của chính mình. Khi ta kết bạn, và những sự thật đáng kể về cuộc sống riêng tư của mỗi người được chia sẻ. Hay trong hành trình tới một đất nước khác, khi ta bắt chuyện với một người lạ và xúc động vô bờ với một cảm giác chiến thắng do vượt qua rào cản ngôn ngữ và văn hóa.
Sau đó là ý nghĩa được khởi phát từ sự thấu hiểu. Đây là niềm vui ta cảm nhận được bất cứ khi nào ta giải mã được những băn khoăn và bối rối của ta về chính mình hay về thế giới. Ta có thể là nhà nghiên cứu khoa học, nhà kinh tế học, nhà thơ hay bệnh nhân tham gia trị liệu tâm lý. Niềm vui trong những hoạt động của chúng ta nảy sinh từ khả năng chung của loài người trong việc phác thảo và giải nghĩa những khái niệm từng bị xem là xa lạ và không quen thuộc.
Thứ ba, đó là sự phụng sự. Một trong những điều có ý nghĩa nhất ta có thể làm là việc phụng sự người khác, nỗ lực cải thiện cuộc sống của họ dù bằng cách giảm nhẹ những cội nguồn gây khổ đau hay bằng cách tạo ra những niềm vui mới. Việc đó có thể từ các chuyên gia về ý học, nhưng cũng có thể là những người làm bánh, những người viết nhạc hay vũ công.
Chúng ta thường được gieo ý nghĩ rằng bản thân con người vốn dĩ đã ích kỷ nhưng những khoảnh khắc có ý nghĩa nhất sẽ đến khi ta có thể vượt lên trên cái tôi của chính mình và đặt mình vào việc săn sóc người khác, loài khác hay cả hành tinh này. Có thể thêm một điều rằng, để việc phụng sự thật sự có ý nghĩa, nó phải đồng bộ với mối quan tâm chân thành thuộc thiên tư của chính mình. Ta phải hiểu rõ về bản thân trước khi tìm ra con đường phụng sự phù hợp nhất.
Khi được những ý tưởng này hỗ trợ rồi, ta có thể tiến tới định nghĩa về ý nghĩa cuộc sống. Ý nghĩa cuộc sống là ở việc theo đuổi sự phát triển cá nhân thông qua sự kết nối, sự thấu hiểu và khả năng phụng sự. Có thể ta chưa có một cuộc đời ý nghĩa nhưng cần khẳng định rằng khái niệm về một cuộc sống ý nghĩa là thực sự chính đáng và nó hàm chứa những yếu tố có thể gọi rõ tên và ta đấu tranh vì chúng, ngày này sang tháng khác.
