Một nước Đông Nam Á báo động tình trạng lây nhiễm HIV, hàng chục ca mắc mới mỗi ngày
Nước này đang phải đối mặt với tỷ lệ lây nhiễm HIV gia tăng nhanh nhất ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương, với trung bình 61 ca mắc mỗi ngày, tăng 22% so với năm ngoái.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xác định Philippines, Fiji và Papua New Guinea là những quốc gia trong khu vực có tỷ lệ lây nhiễm HIV tiếp tục gia tăng. WHO cho biết 3 nước này đang phải đối mặt với những đợt gia tăng mạnh nhất về số ca nhiễm HIV mới trong khu vực, theo Xinhuanet.
Một trẻ em nhiễm HIV được lấy máu tại Dự án Red Ribbon, tổ chức phi lợi nhuận về chăm sóc và hỗ trợ người nhiễm HIV tại Philippines. Ảnh: Gabrielle Emanuel/NPR.
Fiji đã ghi nhận số ca nhiễm tăng gấp 10 lần trong thập kỷ qua, chủ yếu do tiêm chích ma túy, trong khi vào tháng 6, Papua New Guinea tuyên bố HIV là cuộc khủng hoảng quốc gia giữa lúc số ca nhiễm tăng đột biến ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản và trẻ em.
Tại Philippines, số ca lây nhiễm HIV mới đã tăng gấp 6 lần từ năm 2010 đến năm 2024, trong đó WHO ước tính số ca nhiễm tăng 550% từ 4.400 ca năm 2010 lên 29.600 ca năm 2024. Nam thanh niên quan hệ tình dục đồng giới vẫn là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất.
Theo dữ liệu từ Bộ Y tế Philippines, tính đến tháng 9 năm nay, tổng cộng 149.375 người đã được ghi nhận nhiễm HIV, bao gồm 5.583 trường hợp mới được chẩn đoán trong khoảng thời gian từ tháng 7 đến tháng 9. Trong số những trường hợp mới này, 895 ca đã ở giai đoạn tiến triển. Hầu hết bệnh nhân mới (95%) là nam giới, và 1/3 ở độ tuổi 15-24.
Các trường hợp mắc bệnh vào năm 2025 có độ tuổi từ 1 đến 73, với độ tuổi trung bình là 27. Những người từ 15 đến 34 tuổi chiếm hơn 70% số ca nhiễm mới, cảnh báo tình trạng người bệnh ngày càng trẻ hóa. Ước tính có 252.800 người ở quốc gia Đông Nam Á này sống chung với HIV vào năm 2025.
Số ca nhiễm mới hàng tháng tiếp tục tăng, từ mức trung bình 1.435 ca năm 2023 lên 1.459 ca năm 2024, và tiếp tục tăng lên 1.731 ca trong quý 3 năm 2025, cao hơn 17% so với cùng kỳ năm ngoái. Từ tháng 7 đến tháng 9, 61% số ca nhiễm mới đến từ Metro Manila và các vùng ngoại ô Calabarzon, Trung Luzon, Trung Visayas và Davao ở miền Nam Philippines.
Ước tính có 252.800 người Philippines sống chung với HIV vào năm 2025. Ảnh: Philstar.
Kể từ năm 1984, khi quốc gia này ghi nhận ca nhiễm HIV đầu tiên, nam giới chiếm 94% tổng số ca nhiễm được báo cáo. Tình trạng nhiễm bệnh ngày càng chuyển sang nhóm trẻ, với số ca nhiễm ở nhóm dưới 15 tuổi tăng 129% trong 5 năm qua và nhóm tuổi 15-24 tăng 106%.
Tiếp xúc tình dục vẫn là phương thức lây truyền chủ yếu, chiếm 96% trong số tất cả trường hợp được ghi nhận kể từ năm 1984. Trong số đó, tiếp xúc tình dục đồng giới nam chiếm phần lớn, và xu hướng này vẫn tiếp diễn đến quý 3 năm 2025.
Mặc dù tỷ lệ bệnh nhân nhiễm HIV giai đoạn tiến triển đã giảm kể từ năm 2021, nhưng tổng số ca không qua khỏi vẫn tiếp tục tăng. Từ tháng 7 đến tháng 9, có 125 ca không qua khỏi được báo cáo, chủ yếu là người lớn 25-34 tuổi. Philippines đã ghi nhận hơn 500 ca không qua khỏi mỗi năm kể từ năm 2016 và tổng cộng 9.903 ca không qua khỏi kể từ năm 1984.
Lao động nhập cư chiếm 7% tổng số ca được chẩn đoán, hầu hết đều do lây truyền qua đường tình dục. Báo cáo về tình dục qua đường tình dục kể từ năm 2012 đã ghi nhận 17.577 trường hợp, phần lớn liên quan đến nam giới.
Các chuyên gia sức khỏe cộng đồng kêu gọi mở rộng xét nghiệm, giáo dục nhận thức tập trung vào thanh thiếu niên, can thiệp cộng đồng mạnh mẽ hơn cũng như hỗ trợ nhiều hơn cho việc tuân thủ điều trị và các chương trình ức chế virus.
Các chuyên gia cảnh báo nếu không có hành động quyết đoán và phối hợp, Philippines có nguy cơ mất đi lợi thế trong cuộc chiến chống HIV, gây nguy hiểm cho sức khỏe và tương lai của cả một thế hệ.
