Lý giải chiến lược đầu tư bí ẩn đứng sau đà tăng phi mã và cú sụt giảm ngoạn mục của một loạt cổ phiếu công nghệ trên Phố Wall

Theo nhận định của WSJ, sự gia tăng đột biến trong thị trường quyền chọn, đặc biệt nhắm đến các cổ phiếu công nghệ vốn hóa lớn, của nhóm nhà đầu tư lớn và nhỏ đang khiến tình trạng trồi sụt của thị trường chứng khoán Mỹ ngày càng bị "thổi phồng". Nhà đầu tư chỉ đơn giản là mua vào những cổ phiếu đang tăng giá, đây là một chiến lược có thể tạo ra biến động mạnh trên thị trường.

Brent Kochuba – nhà sáng lập của công ty dữ liệu SpotGamma – chuyên theo dõi giao dịch phái sinh, nhận định: "Xu hướng này thực sự bùng nổ đến mức tôi chưa từng chứng kiến."

Chiến lược đầu tư này không có dấu hiệu giảm bớt, dù thị trường đã rớt giá đáng kể trong tuần trước. Theo đó, có khả năng nhà đầu tư vẫn tiếp tục thúc đẩy sự biến động trên thị trường trong nhiều ngày, thậm chí là vài tuần, trong bối cảnh triển vọng kinh tế bất ổn, dịch bệnh chưa kết thúc và cuộc bầu cử tổng thống sắp diễn ra.

Khối lượng giao dịch quyền chọn của một cổ phiếu đơn lẻ thậm chí vượt qua khối lượng giao dịch của cổ phiếu đó, theo thống kê của Goldman Sachs về lượng cổ phiếu cơ sở và quyền chọn được giao dịch. Tính đến cuối tháng 8, khối lượng quyền chọn cao ở mức 120% khối lượng cổ phiếu, tăng khoảng 40% so với 3 năm trước.

Trong năm nay, khối lượng giao dịch quyền chọn đã chạm mức kỷ lục. Từ đầu tháng 9 đến nay, trung bình mỗi ngày có khoảng 35 triệu hợp đồng quyền chọn cổ phiếu và ETF được giao dịch trao tay, tăng khoảng 92% so với cùng kỳ năm ngoái, theo Henry Schwartz – giám đốc cấp cao về thông tin thị trường tại Cboe Global Markets.

Trong khi đó, các nhà đầu tư quyền chọn có xu hướng tăng lên theo biến động thị trường – vốn "bùng phát" trở lại vào đầu tháng 9. Gần đây, S&P 500 đã ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong 3 phiên kể từ tháng 6, trong khi Nasdaq Composite rơi vào vùng điều chỉnh.

Benn Eifert – quản lý của quỹ đầu cơ QVR Advisors, cho biết các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã mua quyền chọn với giá trị ẩn (notional value) khoảng 500 tỷ USD vào tháng 8. Con số này cao gấp 5 lần so với mức cao nhất theo tháng đối với các tài khoản nhà đầu tư nhỏ lẻ vào đầu năm 2018. Eifert nhận định: "Hoạt động giao dịch quyền chọn trong 6 tháng qua khá là đáng kinh ngạc và chạm mức cao nhất từ trước đến nay. Đây là một xu hướng mang đến động lực cho thị trường."

Mua quyền chọn là điều quan trọng một phần là bởi việc này buộc các ngân hàng Phố Wall – nơi bán quyền chọn cho nhà đầy tư, sẽ phải phòng hộ vị thế của họ, có khả năng đẩy nhanh diễn biến theo 2 chiều hướng. Ví dụ, khi các nhà môi giới bán quyền chọn mua tăng giá cho nhà đầu tư, họ sẽ mua cổ phiếu và các công cụ phái sinh để phòng hộ vị thế nếu thị trường tăng vọt. Và chính hành động này có thể khiến giá cổ phiếu tăng mạnh.

Stuart Kaiser – trưởng bộ phận nghiên cứu phái sinh tại UBS, cho biết: "Khi bạn chứng kiến đà tăng không ngừng nghỉ và bán tháo, hoạt động quyền chọn buộc Phố Wall phải thuận theo những diễn biến đó. Việc này có thể khiến những gì đang diễn ra trên thị trường trở nên cực đoan hơn khi Phố Wall điều chỉnh các biện pháp phòng ngừa rủi ro."

Một số giao dịch quyền chọn hiện đã ở quy mô lớn, điển hình là vụ đặt cược 4 tỷ USD vào cổ phiếu big tech của SoftBank. Dẫu vậy, thương vụ này vẫn chỉ góp phần rất nhỏ vào đà tăng phi mã của thị trường, yếu tố tác động mạnh nhất vẫn là việc nhiều nhà đầu tư nhắm đến cùng 1 loại cổ phiếu nên tác động có thể là rất lớn.

Trong những tháng gần đây, nhà đầu tư đã đổ xô đến các hợp đồng quyền chọn gắn với những cổ phiếu tăng giá mạnh nhất năm nay. Số lượng các hợp đồng quyền chọn chưa thanh toán cho Apple, Facebook, Alphabet, Amazone và Microsoft đã tăng vọt kể từ cuối tháng 8, với quyền chọn lãi suất chiếm đến 70% mức tăng trong đó, theo số liệu của UBS. Các cổ phiếu này đã tăng giá từ 13% đến 69% trong năm nay.

Ngoài ra, nhà đầu tư cũng mạnh tay rót tiền cho Tesla và Apple, đến mức họ sẵn sàng trả nhiều tiền hơn để đặt cược vào việc các cổ phiếu này sẽ tăng giá hơn là phòng ngừa nguy cơ nó sụt giảm. Đây là 1 điều hiếm khi xảy ra.

Trong khi đó, David Bailin – trưởng nhóm đầu tư toàn cầu tại ngân hàng tư nhân của Citigroup thường phục vụ khách hàng giàu có, cho biết nhà đầu tư châu Á là nhóm mới xuất hiện, đặt cược mạnh tay cho cổ phiếu Tesla và cổ phiếu công nghệ. Ông nói rằng, những khách hàng này đã tăng tỷ lệ đầu tư đối với các công ty công nghệ lên 12% trong năm qua. Yếu tố khiến nhà đầu tư châu Á trở nên lạc quan hơn về Tesla vì công ty này có nhà máy mở ở Trung Quốc và ngày càng có nhiều người quan tâm đến ô tô điện.

Nhiều nhà đầu tư lại chỉ đơn giản là chạy theo diễn biến của thị trường, họ mua những cổ phiếu đang tăng và bán cổ phiếu đang giảm giá. Hành động này cũng khuếch đại diễn biến trồi sụt của thị trường. Theo dữ liệu của FactSet (tính đến ngày 31/8), các quỹ ETF đã chứng kiến khối tài sản đang quản lý tăng khoảng 18 tỷ USD trong năm nay, tăng 16% so với năm ngoái và là mức cao nhất trong thập kỷ qua.

Dữ liệu từ Société Générale lại cho thấy, nhà đầu tư cá nhân sử dụng ứng dụng Robinhood đã rót tiền cho những cổ phiếu tăng giá mạnh nhất trong 3 tháng qua. Họ đã nâng lượng nắm giữ nhóm cổ phiếu này lên mức đáng kể từ đầu tháng 3 đến nay.

Trong khi đó, các mô hình giao dịch của các quỹ định lượng và "cố vấn giao dịch hàng hoá" (commodity trading adviser) đã khuyên những nhà đầu tư này "săn đuổi" các cổ phiếu trên trong mùa hè. Rob Arnott – nhà sáng lập của Research Affiliates, cho hay, khi cổ phiếu tăng giá và động lực trên thị trường là tích cực, nhiều mô hình giao dịch đã ra dấu hiệu rằng đó là thời điểm để mua vào.

Theo Nikolaos Panigirtzoglou – chiến lược gia thị trường toàn cầu tại JPMorgan, cho biết chỉ hơn 1 tuần trước, cổ phiếu công nghệ và các cổ phiếu vốn hóa lớn khác bắt đầu có dấu hiệu rớt giá, các nhà đầu tư chạy theo diễn biến thị trường cũng bán tháo mạnh.

Tuy nhiên, nhà đầu tư cá nhân giao dịch quyền chọn vẫn không hề nản lòng trước tình trạng bán tháo. Panigirtzoglou viết trong lưu ý gửi khách hàn: "Các nhà giao dịch quyền chọn nhỏ lẻ đã nhận thấy rằng đợt điều chỉnh hồi tuần trước là cơ hội để đặt cược thêm vào quyền chọn mua, đặc biệt là đối với các cổ phiếu riêng lẻ."

Tham khảo WSJ

Lục Lam