Lazada Việt Nam đang ‘bị động’ trong vụ kiện tụng với First News – ‘Bài toán khó’ cho CEO James Dong

Lazada Việt Nam đã quá xem nhẹ vấn đề?

Cách đây hơn 1 năm, vào ngày 19/6/2019, First News lần đầu tổ chức họp báo rầm rộ để tố cáo Lazada, Sendo và Shopee tiếp tay kinh doanh tiêu thụ sách giả, tung bằng chứng "không thể chối cãi, chứng minh rất nhiều bạn đọc đã bị lừa".

"Biết bao nhiêu bạn đọc đã bị đánh lừa bởi các sàn thương mại điện tử bán sách online; rõ ràng, họ đã tiếp tay 1 cách trực tiếp hay gián tiếp - tôi không cần biết, vì họ đã không giám sát được hàng trên sàn của họ, là Shopee, Lazada và Sendo", ông Nguyễn Văn Phước – CEO First News nhấn mạnh.

Trước vụ việc, chúng tôi đã liên lạc với Lazada và đã nhận được phản hồi như sau: "Là sàn TMĐT uy tín, kết nối hàng triệu người tiêu dùng với nhà bán hàng trên toàn quốc, Lazada luôn nỗ lực tuân thủ mọi quy định của pháp luật Việt Nam. Tất cả các phản ánh liên quan tới hàng giả, hàng nhái trên sàn giao dịch thương mại điện tử Lazada.vn được xử lý phù hợp với quy định tại khoản 8, Điều 36, nghị định 52/2013/NĐ-CP của Chính phủ.

Tính tới thời điểm này, chúng tôi chưa nhận được thông báo chính thức nào từ First News cũng như chưa đưa ra bất kì phản hồi nào liên quan đến vấn đề này. Theo quy trình xử lý khiếu nại của Lazada, doanh nghiệp sở hữu tác quyền có thể liên hệ với Lazada và theo đó, Lazada sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp này làm việc với người vi phạm tác quyền (nếu có) để xử lý vụ việc.

Các cáo buộc về hàng giả hay vi phạm tác quyền cần được dựa trên kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc một doanh nghiệp tự công bố và lan truyền thông tin gây ảnh hưởng tới uy tín của doanh nghiệp khác là không phù hợp với môi trường hoạt động kinh doanh".

Sau đó đến ngày 9/9/2020, First News đã chính thức khởi kiện Lazada ra tòa án. Trên Facebook của mình, ông Nguyễn Văn Phước cho hay, việc First News kiện Lazada Việt Nam là chuyện ‘tức nước vỡ bờ’.

"First News - Trí Việt chính thức khởi kiện hành vi tiếp tay tiêu thụ hàng giả, sách giả, đánh lừa bạn đọc, vi phạm nghiêm trọng pháp luật Việt Nam của Lazada, công ty Recess - Tập đoàn Alibaba - China.

Sau hơn 2 năm phát hiện các Sàn TMĐT ở Việt Nam trực tiếp, gián tiếp tiếp tay tiêu thụ sách giả số lượng lớn của các Nhà Xuất Bản ở Việt Nam và của First News - Trí Việt, First News đã nhiều lần cảnh báo, hai lần họp báo nêu đích danh Lazada trực tiếp ở TP. HCM ngày 18/6/2019 và ở Hà Nội ngày 20/6/2019. Nhưng Lazada vẫn phớt lờ, bất chấp, từ đó đến nay vẫn không hề kiểm soát, khiến các sàn liên tục bán sách giả.

Suốt trong đại dịch, Lazada là trung tâm bán sách giả nhiều nhất (cùng nhiều mặt hàng giả, hàng nhái khác). Hơn 2 tuần nay, Lazada tiếp tục bán rất nhiều sách giả Muôn Kiếp Nhân Sinh và hơn 600 đầu sách của Trí Việt làm giả từ những trùm in lậu làm giả sách ở Hà Nội, trên các gian hàng của Lazada.

First News - Trí Việt đã cùng Công ty Luật TriLaw nộp đầy đủ hồ sơ lên Toà án ngày 4/9/2020 cùng các bằng chứng, gần 10 vi bằng thừa phát lại vi phạm pháp luật và chính thức khởi kiện Lazada Việt Nam", ông Nguyễn Văn Phước nêu cụ thể.

Trước cáo buộc của First News, Lazada tiếp tục khẳng định: với vai trò là một nền tảng TMĐT, công ty luôn sẵn sàng hợp tác với các đơn vị sở hữu quyền sở hữu trí tuệ và sẽ tiếp tục thực hiện biện pháp mạnh mẽ nhằm bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trên nền tảng của mình.

"Lazada là nơi quy tụ lượng lớn các nhà xuất bản, đơn vị phát hành, phân phối sách hàng đầu Việt Nam trên môi trường trực tuyến. Chúng tôi tôn trọng các quy định của pháp luật hiện hành, cũng như luôn thực thi những biện pháp quản lý nền tảng nghiêm ngặt để có thể mang đến trải nghiệm tốt nhất cho các thương hiệu, nhà bán hàng và người tiêu dùng.

Chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục nỗ lực nhiều hơn nữa để giải quyết những vướng mắc liên quan, từ đó xây dựng một nền tảng TMĐT đáng tin cậy - nơi sản phẩm sách chính hãng có thể được phân phối đến cho người tiêu dùng Việt Nam.

Chúng tôi luôn áp dụng chính sách quản lý nền tảng nghiêm ngặt và tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành. Vì vậy, nhà bán hàng trên Lazada cũng phải cam kết tuân thủ theo luật pháp và quy định của địa phương. Lazada có một hệ thống nghiêm ngặt để giám sát việc vận hành.

Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu vi phạm, sàn sẽ lập tức tiến hành rà soát và gỡ bỏ các sản phẩm có liên quan trên nền tảng. Tất cả phản ánh liên quan tới hàng giả, hàng nhái trên sàn giao dịch TMĐT Lazada đều được xử lý phù hợp theo quy định của pháp luật hiện hành", Lazada phải hồi.

Ngay lập tức, ông Nguyễn Văn Phước ‘phản pháo’ rằng, câu trả lời trên của Lazada Việt Nam là "thiếu trung thực, không hề thành tâm".

Theo ông, ngay sau tuyên bố khởi kiện, đại diện Lazada - qua nhiều kênh, đã liên lạc với First News để hỏi vì sao bên ông không cảnh báo bằng văn bản mà đã khởi kiện ngay sau khi lập vi bằng, không cho Lazada một cơ hội sửa sai và xin sắp xếp một cuộc gặp. Nhưng ông Phước khẳng định, họ chỉ gặp cấp cao nhất - tức người phụ trách quản lý Lazada ở Việt Nam, vào một thời điểm khi Tòa án thụ lý hồ sơ khởi kiện.

Lý do cho sự quyết liệt từ First News, là vì trong suốt hơn 2 năm qua, First News - qua nhiều phương tiện truyền thông khác nhau đã chỉ đích danh Lazada Việt Nam trực tiếp cũng như gián tiếp tiêu thụ hàng giả - sách giả của First News với quy mô cùng tần suất lớn, liên tục mà không hề nhận được bất cứ phản hồi nào từ Lazada. Trong khi Sendo và Shopee đã lập tức có cam kết với First News khi họ phản ánh vấn đề vào năm ngoái.

"Chúng tôi có lưu một trong những văn bản công văn cảnh báo trực tiếp của First News gửi theo đường bảo đảm đến tận tay ông Zhang Yixing, người Trung Quốc - Tổng giám đốc Lazada Việt Nam, vào ngày 19/8/2019. Nhưng sau đó First News không hề nhận được bất kỳ phản hồi phục thiện, khắc phục nào bằng văn bản hay cả email, điện thoại", ông Phước kể.

Theo đại diện của First News, dù đã gửi đi văn bản cảnh báo, thay vì có hành động ngăn chặn, tất cả các gian hàng trên Lazada càng tiếp tục đẩy mạnh việc bán sách giả của First News - Trí Việt và các NXB khác. Ngoài ra, Lazada cũng không công bố tính danh các gian hàng thuê trên Lazada đang vi phạm pháp luật như yêu cầu của First News.

Hôm qua, ngày 22/9, ông Phước tiếp tục thông tin: chỉ sau một tuần tạm rút các cửa hàng bán sách giả, thì sáng ngày 18/9, các cửa hàng trên Lazada vẫn tiếp tục tiêu thụ sách giả công khai như chưa hề có việc gì xảy ra. 

'Bài toán' khó giải của CEO James Dong

Như đã đề cập ở trên, thời điểm mà First News tổ chức 2 cuộc họp báo chính thức tố cáo cả 3 sàn là Shopee, Lazada cùng Sendo vào năm ngoái; ở Lazada Việt Nam đang diễn ra cuộc chuyển giao quyền lực giữa Zhang Yixing hay còn gọi là Max Zhang và James Dong. Trước đây, cả Zhang Yixing và James Dong đều là trợ lý của Daniel Zhang – CEO Alibaba, được nói đến như người sẽ kế vị ‘tỷ phú’ Jack Ma.

Vào ngày 1/7/2019, Lazada chính thức công bố việc bổ nhiệm ông James Dong – CEO Lazada Thái Lan thay Zhang Yixing làm CEO của Lazada Việt Nam. Hơn nữa, ông James Dong không rời vị trí ở Thái mà kiêm nhiệm cả 2 thị trường là Việt Nam cùng Thái Lan. Theo đó, có thể công văn cảnh báo mà First News gửi đến ông Zhang Yixing vào 19/8/2019, đã không đến tay ông Zhang Yixing lẫn James Dong.

Quan trọng hơn nữa, có lẽ Lazada Việt Nam chỉ xem đây như lời cảnh báo suông từ First News và không phải mình họ bị ‘ý kiến’ mà cả 2 đồng nghiệp còn lại là Shopee lẫn Sendo đều bị lọt vào tầm ngắm. Hoặc giả, những lãnh đạo đến từ công ty mẹ Alibaba cho rằng, đây là vấn đề không nghiêm trọng và cần thiết để doanh nghiệp này ưu tiên giải quyết trước? Có vẻ, Lazada Việt Nam đã xem nhẹ quyết tâm làm đến cùng của ông Nguyễn Văn Phước và First News.

Người Việt Nam có câu ‘dĩ hòa vi quý’. Mặc dù ông Nguyễn Văn Phước – CEO First News đang vô cùng mạnh miệng, đòi cả hai nhất định phải ra hầu tòa; nhưng nếu Lazada chấp nhận ‘xuống nước’ có thể mọi chuyện sẽ khác. Một cuộc gặp cấp cao trực tiếp trong thời gian sớm nhất giữa CEO First News và CEO Lazada Việt Nam, nhiều khả năng sẽ giải quyết được vấn đề và không ai phải ra tòa.

Quỳnh Như