Không phải loại đường nào cũng ảnh hưởng xấu tới cơ thể, nhưng bạn cần phải hiểu rõ về nó

Đa số mọi người đều nghĩ đường là những hạt màu trắng, được gói trong túi ở siêu thị và là tác nhân chính gây ra tăng cân, béo phì và tiểu đường. Tuy nhiên, bạn có biết có rất nhiều loại đường khác nhau. Sự phân biệt có nguồn gốc sâu xa từ cấu trúc phân tử tạo nên chúng, mà cũng sẽ ảnh hưởng theo những cách khác nhau lên cơ thể.

Các nhà khoa học biết rằng không phải tất cả các loại đường đều ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể. Ví dụ mới đây nhất, họ phát hiện một loại đường tự nhiên có tên trehalose, mà sẽ giúp bạn ngăn chặn nhiều bệnh liên quan đến gan. Sau tất cả, rõ ràng là việc ăn đường không phải lúc nào cũng xấu như chúng ta tưởng phải không? Chỉ cần bạn tìm đúng loại đường phù hợp với mình.

Không phải loại đường nào cũng là “kẻ thù” của bạn

Tất cả các loại đường đều được tạo thành từ những nguyên tử giống hệt nhau. Đó là carbon, hydro và oxy. Nó cũng giống như một bức tường được xây từ gạch xanh, đỏ và trắng. Chỉ có điều cách sắp xếp các viên gạch màu là khác nhau.

Và khi những phân tử được sắp xếp như vậy, từng loại đường cũng sẽ tác động lên cơ thể theo cơ chế rất khác. Ví dụ, đường glucose dễ dàng được hấp thu và chuyển hóa thành năng lượng cho các tế bào của cơ thể. Ngược lại, người anh em của nó có tên fructose sẽ chạy một mạch tới các tế bào gan, nơi nó được chuyển trực tiếp thành chất béo.

Giờ thì bạn đã biết tên một “kẻ thù” của mình. Nó là fructose chứ không phải tất cả đường nói chung. Fructose được tìm thấy rất nhiều trong nước ngọt, trái cây, mật ong, thực phẩm chế biến sẵn. Tiêu thụ quá nhiều fructose sẽ dẫn đến sự tích tụ chất béo trong tế bào gan, đặc biệt là khi bạn sử dụng cả đồ uống có cồn như bia rượu. Đó là nguồn gốc của căn bệnh gan nhiễm mỡ.

Mặc dù vậy, vẫn có một “phiên bản” bệnh này dành cho những người không uống rượu. Nó được gọi như đúng cái tên: bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD). Nguyên nhân vẫn đến từ việc bạn ăn quá nhiều thực phẩm chứa đường fructose.

Gan nhiễm mỡ không do rượu tương đối lành tính và ảnh hưởng đến hơn 1 tỷ người trên thế giới. Nó cũng xuất hiện ở 80% những người béo phì. Mặc dù vậy, luôn có một xác suất nào đó mà NAFLD chuyển thành viêm gan, xơ gan thậm chí là ung thư. Cứ 10 ca ghép gan được thực hiện thì một trong số đó bệnh tiến triển bắt đầu từ NAFLD.

Đường trehalose, một miền đất hứa mới?

Ngày nay, chưa có một loại thuốc nào có thể đảo ngược quá trình tích tụ mỡ trong gan. Mặc dù vậy, các nghiên cứu trên nó liên tục được tiến hành.

Mới đây nhất, các nhà khoa học tại Trường Y Dược thuộc Đại học Washington, Hoa kỳ đang muốn thử nghiệm một cách để đánh lừa tế bào gan. Họ muốn chúng cảm thấy “bị đói” và khi đó sẽ ăn hết các chất béo bên trong mình.

Sử dụng một loại đường có tên trahalose, tìm thấy nhiều bên trong nấm hương và nấm sò, các nhà khoa học nhận thấy nó có thể ngăn glucose hấp thụ vào tế bào gan. Nhiều nghiên cứu khác trước đây cũng xác nhận, trehalose làm giảm mức năng lượng trong tế bào. Vì vậy, nếu muốn đánh lừa tế bào gan rằng chúng đang đói, các nhà khoa học rõ ràng đang đi đúng hướng.

Để xác thực ý tưởng nghiên cứu này, họ tiến hành thí nghiệm trên chuột. Những con chuột sẽ được cho ăn một thực đơn giàu fructose trong suốt 10 ngày. Điều này đủ để chúng phát triển tình trạng gan nhiễm mỡ.

Sau đó, họ điều trị chúng với một chế độ dinh dưỡng sử dụng đường trehalose. Chỉ cần thêm khoảng 3% trehalose vào nước uống của những con chuột, gan của chúng đã bị “đánh lừa”. Các tế bào đã “thấy đói”, chúng ăn chất béo và ngăn ngừa sự tích tụ mỡ. Nồng độ cholesterol trong máu cũng có biểu hiện giảm.

Với phát hiện này, các nhà nghiên cứu cho rằng đường trehalose sẽ tạo nên một miền đất mới cho những người ăn kiêng đường. Trái lại với ảnh hưởng xấu, trehalose sẽ là một sản phẩm có đặc tính chữa bệnh và tăng cường sức khỏe.

Tác dụng phụ cần phải được xem xét

Cũng phải nói rằng đây không phải lần đầu tiên các nhà khoa học đi tìm kiếm một loại đường tốt cho cơ thể. Các ứng viên trước đây có thể kể đến như đường oligofructose và inulin. Chúng có khả năng gia tăng các vi khuẩn tốt trong đường ruột và chứa ít calo hơn các loại đường thông dụng.

Ở một hướng đi mới, nhắm thẳng vào lợi ích dành cho gan, đường trehalose rõ ràng nổi bật hơn hẳn. Mặc dù vậy, các nhà nghiên cứu sẽ phải rất thận trọng, trước khi họ khuyên chúng ta khuấy những thìa đường trehalose vào trà bạc hà.

Hiện tại, liều lượng trehalose là một vấn đề gây nhiều khúc mắc. Trong ruột chúng ta chứa những enzyme đặc thù. Không may thay, chúng chuyển hóa hầu hết trehalose thành glucose. Vì vậy, nếu muốn chuyển trehalose đến gan, bạn sẽ phải tiêu thụ một lượng lớn.

Áp dụng tỷ lệ đường mà những con chuột tiêu thụ, mỗi người sẽ cần bổ sung lượng trehalose tương đương 1.000 calo mỗi ngày. Và giờ thì vấn đề lại quay vòng lại, 1.000 calo bổ sung thêm này sẽ gây tăng cân.

Đến đây, có vẻ như “miền đất hứa” cho những người ăn kiêng đường, mang tên trehalose, đang xa hơn kì vọng của bạn. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho biết trehalose vẫn sẽ mở ra những hi vọng mới để giải quyết vấn đề gan nhiễm mỡ. Cuộc hành trình để tìm ra một loại đường tốt cho cơ thể sẽ vẫn tiếp tục, dù cho còn rất nhiều gian nan.

Theo Zknight