Philipines: Nguồn cung tài năng mới cho startup công nghệ
Các thị trường mới nổi thường là nơi dành cho lao động giá rẻ trong các ngành gia công. Nhưng người Philippines đang cho thấy họ có thể làm được nhiều hơn thế.
Cách đây 15 năm, Fort Bonifacio ở Philippines từng là khu căn cứ quân sự được xây dựng từ Thế chiến II. Giờ đây, nhờ chính sách tư nhân hóa và chương trình chuyển đổi, khu căn cứ cũ Bonifacio nay đã trở thành Thành phố Bonifacio Global hiện đại, nhộn nhịp với khu tài chính, trung tâm mua sắm, và các căn hộ cao cấp được đặt trong các tòa nhà chọc trời khắp thành phố.
Kỳ tích tăng trưởng nhanh chóng của thành phố trong khu vực Đông Nam Á chính nhờ vào tác nhân "kỳ lân" – ý chỉ các startup công nghệ phát triển đạt mức định giá hàng tỷ USD trở lên trong thời gian rất ngắn.
Tính đến năm 2015, làng công nghệ thế giới đã cho ra đời 30 con kỳ lân. Nhưng khi startup trưởng thành, tăng trưởng chi phí phải được đánh đổi bằng hiệu quả sử dụng vốn và lợi nhuận thay vì chỉ dựa vào tiềm năng phát triển để thu hút vốn.
Nếu chỉ tính trong phần này, Philippines – nước có nền kinh tế tăng trưởng nhanh thứ hai trên thế giới - sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc giúp đỡ các công ty công nghệ tiếp cận tài năng để mở rộng quy mô một cách hiệu quả và bền vững.
Philippines vốn có ngành công nghiệp gia công phần mềm phát triển, với hơn một triệu nhân công và dự kiến sẽ đạt doanh thu 25 tỷ USD trong năm 2016. Đây là điểm nhấn đáng chú ý đối với một quốc gia mà GDP chỉ đạt 270 tỷ USD. Khả năng cung cấp dịch vụ về công nghệ được xem là phần xương sống của ngành công nghiệp này và những lĩnh vực phát triển nhanh nhất luôn đòi hỏi những kĩ năng cấp cao, chẳng hạn như phát triển ứng dụng và phân tích dữ liệu di động, cũng như các kỹ năng trung cấp, chẳng hạn như sản xuất video, copywriting, và phân tích tài chính.
Các startup công nghệ là những khách hàng mới nhất tìm đến Philippines, đồng thời cũng thu hút ngày càng nhiều chất xám đến đây. Ngoài việc tiết kiệm chi phí lao động, Philippines là một điểm đến hấp dẫn để tạo việc làm trong ngành công nghệ, đặc biệt là các công ty Mỹ, vì lực lượng lao động trẻ, được qua đào tạo và tiếng Anh là ngôn ngữ chính (dân số lớn thứ năm trên hành tinh). Không giống như các trung tâm gia công phần mềm khác, người Philippines khá quen thuộc với văn hóa Mỹ, một di sản từ thời quốc gia này còn là thuộc địa của Mỹ trong suốt hơn 30 năm.
Các trường đại học địa phương đào tạo hơn 130.000 sinh viên tốt nghiệp về ngành công nghệ thông tin và kỹ thuật mỗi năm với độ tuổi trung bình 24. Hầu hết đều có kỹ năng lập trình các ngôn ngữ phổ biến và tạo ứng dụng iOS lẫn Android. Một trong những lý do ngành công nghệ có thể thu hút lượng chất xám nhiều như vậy là vì thu nhập cao. Một nhà phát triển web giỏi với ít nhất năm năm kinh nghiệm có thể kiếm không ít hơn 25.000 USD một năm (cao so với mức sống ở Philippines).
Kết hợp các kiến thức kỹ thuật cơ bản với điện toán đám mây và thế là bạn sẽ có nhiều cách mới để tạo dựng một lực lượng lao động linh hoạt phù hợp với sự tăng trưởng của các startup. Ví dụ, dịch vụ tuyển dụng Thumbtack đến từ Mỹ thuê gần 1.000 nhà thầu tại Philippines để giúp đỡ những hoạt động kinh doanh. Việc thiết lập và tiếp cận tài năng theo yêu cầu như vậy giúp công ty mở rộng quy mô nhanh hơn nhiều so với việc mở rộng địa bàn hoạt động bằng sự hiện diện trên các khu vực địa lý khác nhau.
Nhưng bên cạnh các kỹ năng, vẫn cần sự chuyển biến tư duy của những lao động trẻ trong ngành. Từ trước tới nay, gia công phần mềm vẫn bị định kiến là môi trường làm việc áp lực cao nhưng lương thấp. Nhưng ngày nay chính sự hấp dẫn từ thung lũng Silicon đã làm thay đổi suy nghĩ của người lao động trẻ Philippines, những người từng hài lòng với một việc làm ở trung tâm chăm sóc khách hàng một thập kỷ trước đây giờ đã thay đổi.
Họ muốn được tham gia vào tầng lớp doanh nhân sáng tạo đang tìm kiếm một kết nối sâu sắc hơn với những công ty mang trong mình sứ mệnh dẫn dắt sự cách tân. Với họ bây giờ, được làm việc cho một startup có sự hậu thuẫn của Quỹ đầu tư mạo hiểm chính là biểu tượng mới cho sự thay đổi bản thân lên tầng lớp khác. Đối thủ cạnh tranh lớn nhất của các nhà sáng lập startup trong thị trường lao động giờ không còn là các công ty địa phương nữa mà chính là các công ty công nghệ Mỹ, Đức, Singapore và Nhật đang nối đuôi nhau đến Philippines.
Văn hóa thay đổi là tin tốt lành cho các startup. Không còn hài lòng với vị trí sau hậu trường, nguồn tài năng mới này còn muốn trở thành một phần của tiền tuyến, góp công tạo dựng sản phẩm và dịch vụ mới. Chẳng hạn như khi Jessica Mah, người sáng lập của inDinero, cần hỗ trợ cho startup kế toán trực tuyến của mình, cô đã tìm đến Philippines để xây dựng một đội ngũ kế toán quen thuộc với nguyên tắc kế toán Mỹ. Nhóm này sẽ đóng vai trò cung cấp dịch vụ kế toán, tiền lương, và dịch vụ thuế trong gói phần mềm B2B độc quyền của công ty.
Theo thời gian, các công ty gia công phần mềm địa phương có thể trở thành đối tác chiến lược và tiếp nhận vốn đầu tư mạo hiểm. Nhiều doanh nhân địa phương khởi đầu từ gia công phần mềm tiến lên thành nhà sáng lập các công ty công nghệ để thu hút vốn từ các nhà đầu tư ở Thung lũng Silicon, như Y-Combinator, Omidyar Network, và 500 Startups. Những công ty đang phát triển như vậy cũng đem lại những cơ hội tuyệt vời cho các đối tác nước ngoài của họ.
Trường hợp minh họa điển hình chính là mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Rocket Internet với PLDT, công ty viễn thông và Công nghệ thông tin của Philippines. Với vai trò là đơn vị vận hành một số nền tảng thương mại điện tử lớn nhất tại các thị trường mới nổi, Rocket đã rót 445 triệu USD để PLDT phát triển nền tảng thanh toán di động ngoài Philippines cho họ. Đồng thời, đội ngũ kỹ sư Philippines của PLDT cũng sẽ làm việc với các kỹ sư của Rocket để cùng phát triển các dịch vụ số mới.
Ngoài tiềm năng đầu tư thì vị thế độc nhất của Phillippines nằm ở chỗ quốc gia này chính là cửa ngõ để các công ty xâm nhập thị trường Đông Nam Á. Do tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến nơi đây nên các nhà quản lý sản phẩm có thể nhanh chóng tìm thấy điểm tương đồng và dễ dàng biến Philippines thành thị trường thử nghiệm để triển khai ứng dụng mới mà không cần chuyển sang một ngôn ngữ khác tiếng Anh.
Ví dụ, Facebook âm thầm thử nghiệm một tính năng mới trong suốt thời gian bão hoành hành Philippines vào năm ngoái, cho phép người dùng mạng xã hội này có thể cập nhật tình hình hiện tại của mình trong vùng bị ảnh hưởng thiên tai. Uber cũng từng thử nghiệm dịch vụ chuyển phát theo yêu cầu vào mùa lễ hội năm ngoái tại đây.
"Philippines là cửa ngõ vào thị trường Đông Nam Á rộng lớn hơn. Philippines có nhiều điểm tương đồng với các nước Đông Nam Á khác. Nhưng họ cũng là nước tTây hóa nhất trong khu vực. Chính điều này biến nơi đây trở thành phòng thí nghiệm thực hoàn hảo nhất cho những sản phẩm có ý định xâm nhập các thị trường mới nổi khác”, Nix Nolledo, CEO Xurpas, công ty thiết kế ứng dụng và game cho các thị trường Đông Nam Á, nhận định.
Các thị trường mới nổi thường là nơi dành cho lao động giá rẻ trong các ngành gia công. Nhưng tài năng ở một số khu vực có thể đem lại lợi ích nhiều hơn cho các startup công nghệ thay vì chỉ đơn giản để cắt giảm chi phí và làm những công việc giản đơn. Người lao động Philippines đang chứng minh mình là đối tác có giá trị trong lĩnh vực công nghệ cao và các startup nên chú ý điều này.
