Gia tộc Rockefeller: Cuốn sách tiết lộ bí mật của một gia tộc kín tiếng nhưng lẫy lừng trong ngành dầu mỏ
John D. Rockefeller được mệnh danh là "Vua dầu lửa", là một đại nhân vật khó hiểu, bởi ông luôn bí ẩn, trốn tránh truyền thông, che đậy nhiều tính cách dưới các lớp vỏ ngụy trang bí hiểm.
Diễn ra vào những năm 1860, cuộc nội chiến Hoa Kỳ gây ra nhiều tang thương, tổn thất về người và của cho người dân và nền kinh tế xã hội. Tuy vậy, xét trên một khía cạnh khác, cuộc nội chiến cũng mở ra một cơ hội tái thiết lớn lao cho nước Mỹ. Và thực tế cũng đã chứng minh, đây chính là giai đoạn bản lề kiến tạo nên một nước Mỹ hiện đại và hùng mạnh cuối thế kỷ 19, với 5 nhà đại tư bản nổi tiếng nhất nước Mỹ cũng như toàn thế giới: John D. Rockefeller, Andrew Carnegie, Cornelius Vanderbilt, J.P. Morgan và Henry Ford.
Trong đó John D. Rockefeller được mệnh danh là "Vua dầu lửa", là một đại nhân vật khó hiểu, bởi ông luôn bí ẩn, trốn tránh truyền thông, che đậy nhiều tính cách dưới các lớp vỏ ngụy trang bí hiểm.
Có rất nhiều cuốn sách viết về Rockefeller. Hồi đầu thế kỷ 20, ở thời kỳ hoàng kim, hầu như mỗi năm người ta lại thấy xuất hiện một cuốn sách viết về ông, trong đó có một số cuốn tiểu sử. Tuy nhiên, hầu hết các cuốn sách đều chỉ xoay quanh các phương pháp kinh doanh của Rockefeller, với những giai thoai, âm mưu, hành vi bành trướng, cướp bóc của Standard Oil dưới sự điều hành của ông được diễn giải theo các cách hơi khác nhau một chút. Không ai biết nội tâm, và mọi thứ khác về cuộc đời của Rockefeller như thế nào, để có được một cái nhìn toàn cảnh về con người, cuộc đời của ông.
Cuốn sách Titan - Gia tộc Rockefeller (tên gốc tiếng Anh là Titan - The life of John Rockefeller) của tác giả, nhà sử học Ron Chernow, người từng đoạt nhiều giải thưởng danh giá như giải thưởng Pulitzer, giải thưởng sách quốc gia Hoa Kỳ…- xuất hiện như một luồng gió hoàn toàn mới, vén lên bức màn bí ẩn về một nhà đại tư bản cũng như gia tộc của mình trong bối cảnh xã hội rộng lớn của nước Mỹ ở thế kỷ 19.
Ron Chernow chia sẻ, mới đầu ông khá e ngại khi nhận được lời đề nghị viết cuốn tiểu sử này từ nhà xuất bản Random House, bởi Rockefeller quá kín tiếng và những gì ông thể hiện ra bên ngoài đã bị khai thác quá nhiều. Tuy nhiên Ron Chernow đã đổi ý sau khi tiếp cận với Trung tâm lưu trữ Rockefeller tại New York, nơi lưu trữ hàng triệu tài liệu về gia đình Rockefeller, đặc biệt là bản ghi chép cuộc phỏng vấn riêng dài 1.700 trang chưa từng được công bố giữa nhà báo William O. Inglis với Rockefeller.
Không dừng lại ở đó, với tác phong làm việc của một sử giả chuyên nghiệp đã viết nên nhiều cuốn tiểu sử xuất sắc, Ron Chernow tiếp tục đào sâu nghiên cứu hàng nghìn trang tư liệu từ các cuộc phỏng vấn giữa Rockefeller với các nhà sử học và báo chí đương thời khác. Và cuối cùng cuốn tiểu sử đồ sộ, tráng lệ, hấp dẫn và đầy sức thuyết phục Titan - Gia tộc Rockefeller đã ra mắt độc giả.
Bản in tiếng Việt của cuốn sách dày 1.062 trang, trong đó toàn bộ ghi chú của cuốn sách được đơn vị xuất bản lưu trữ online - độc giả muốn tìm hiểu có thể quét mã để đọc - giúp độ dày và giá thành của cuốn sách giảm đi đáng kể.
Trong cuốn sách này, độc giả sẽ được khám phá cuộc đời của nhà đại tư bản, "vua dầu mỏ’ nước Mỹ kể từ thời thơ bé đến những năm cuối đời bên những người kế thừa đế chế của mình; để hiểu được rõ tại sao ở con người của ông lại tồn tại hai nhân cách/ tính cách đối lập, vừa là một "ác quỷ" lại vừa là một "thiên thần" như vậy.
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình đông con, nghèo khó, có người cha vô trách nhiệm, phải lang bạt kiếm ăn bằng nghề bán thuốc dạo nhưng vẫn "năm thê bảy thiếp", Rockefeller có sự tôn sùng với tiền bạc, sự dư dả và khuynh hướng tham lam, tằn tiện ngay từ nhỏ. Nhưng hoàn cảnh đó cũng góp phần tạo nên tố chất kinh doanh thiên tài nơi ông với sự thận trọng, kiên nhẫn, quyết tâm không biết mỏi mệt pha lẫn sự quyết đoán và trực giác sắc bén. Mối tình si thời trai trẻ với con gái của thương nhân giàu có và là lập pháp bang Ohio (sau này là người vợ đầu tiên của ông) cùng với đó cũng góp phần tạo nên một Rockefeller sắt đá, độc tài mạnh mẽ như một cỗ xe tăng, sẵn sàng sử dụng thủ đoạn để đè bẹp mọi đối thủ trên con đường kinh doanh của mình, thống trị ngành dầu mỏ của toàn nước Mỹ.
Ở một khía cạnh khác, người mẹ cam chịu, mộ đạo và kiên cường Eliza Davidson của ông đã góp phần tạo nên một nhân cách, con người khác nơi Rockefeller. Đối lập với hình ảnh một thương nhân thành đạt, không từ thủ đoạn trên thương trường, là một Rockefeller từ ái với các khoản chi hào phóng cho nhà thờ và các quỹ thiện nguyện. Điều đáng nói, ông thực hiện những việc này là thật sự từ tâm; chứ không phải chờ đến khi đã có tài khoản kếch xù trong ngân hàng thì ông mới thực hiện việc này. Ngay cả khi là một viên thư ký túng quẫn trong một công ty môi giới hàng hóa ở Cleveland, Rockefeller của những năm 20 tuổi, vẫn đóng góp cho Nhà thờ truyền giáo Baptist phố Erie.
Trong cả cuộc đời, Rockefeller đã dành rất nhiều tài sản cho các hoạt động thiện nguyện. Ông đã trao 80 triệu đô-la cho Đại học Chicago, biến một trường đại học nhỏ trở thành một tổ chức đào tạo nhân tài đẳng cấp thế giới; rồi hỗ trợ cho một loạt các trường đại học khác như: Yale, Havard, Columbia, Brown… Ông cũng dành một khoản tiền lớn cho lĩnh vực y tế, tiêu biểu là sự kiện thành lập Viện nghiên cứu Y học Rockefeller vào năm 1901...
Khắc họa một cách khách quan và đầy đủ chân dung, cuộc đời của Rockefeller trong cả kinh doanh, đời thường và các hoạt động khác, không "hóa quỷ" cũng không "hiển thánh" ông vua dầu mỏ của nước Mỹ, chính là điều khác biệt, thành công vượt trội của cuốn tiểu sử này so với hầu hết các cuốn sách đã viết về Rockefeller trong hơn một thế kỷ qua.
Không thể đếm hết được các lời ngợi khen cuốn sách của 100 tờ báo, tạp chí hàng đầu nước Mỹ. The Washington Post Book World nhận xét về cuốn sách: "Ron Chernow đã phác họa bức chân dung đầy thuyết phục về Rockefeller… Tính đến thời điểm hiện tại đây là cuốn tiểu sử hay nhất về ông". "Một câu chuyện tuyệt vời. Một cuốn tiểu sử kinh doanh vượt trội" cũng là đánh giá của rất nhiều tờ báo khác về cuốn sách như: Tờ Newsweek, The New York Observer, Business Week, USA Today…
Cuốn sách Titan - Gia tộc Rockefeller vì vậy không chỉ hấp dẫn đối với những người muốn tìm hiểu lịch sử nước Mỹ, những đại nhân vật đã góp phần kiến tạo nên nước Mỹ hiện đại; mà còn hữu ích với tất cả những ai làm kinh doanh muốn khám phá con đường kinh doanh của người từng được mệnh danh là "người giàu nhất trong những người giàu nhất nước Mỹ" này. Sự sụp đổ của các rào cản thương mại và sự lên ngôi của nền kinh tế thị trường tự do, đang mở ra nhiều cơ hội, nhưng cũng đem đến nhiều thách thức về cạnh tranh để tồn tại và phát triển cho các doanh nghiệp. Và những chiến lược cũng như thủ đoạn Rockefeller đã sử dụng trong suốt cuộc đời kinh doanh để tạo nên đế chế lẫy lừng của mình, hẳn nhiên là những bài học quý giá đối với bất cứ doanh nhân, người làm kinh doanh có tham vọng nào.
Với độc giả là thành viên của các cơ quan ban ngành chức năng trong Chính phủ, cuốn sách Titan - Gia tộc Rockefeller cũng là một tài liệu tham khảo không thể thiếu được. "Câu chuyện về John D. Rockefeller sẽ đưa chúng ta trở về thời điểm khi chủ nghĩa tư bản công nghiệp vẫn còn nguyên sơ và mới lạ ở Mỹ, khi những quy tắc tham gia cuộc chơi vẫn "bất thành văn". Hơn bất cứ ai, Rockefeller là hiện thân của cuộc cách mạng tư bản, từng làm biến đổi cuộc sống của người Mỹ. Ông là hình mẫu tiêu biểu của sự cần kiệm, tự lực, chăm chỉ và dấn thân không mệt mỏi. Tuy nhiên, là người coi thường cả Chính phủ, và chà đạp thô bạo đối thủ cạnh tranh, ông cũng là hiện thân của vô vàn những việc xấu xa nhất. Vì lẽ đó sự nghiệp của ông đã trở thành tâm điểm cho các cuộc tranh luận vẫn kéo dài cho đến tận ngày nay về vai trò xác đáng của Chính phủ trong nền kinh tế".
