Điều gì đằng sau kế hoạch M&A của Viconship (VSC)?

Đẩy mạnh M&A, mở rộng “đại dương xanh”

Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2022 đã kiểm toán bởi Pwc Việt Nam được VSC công bố mới đây có một chi tiết gây chú ý. Đó là khoản đặt cọc hơn 1.000 tỷ đồng để M&A một công ty mục tiêu. Theo bản thuyết minh báo cáo tài chính, thương vụ sẽ được hai bên đàm phán các điều khoản cuối cùng để ký kết hợp đồng ngay trong quý I/2023.

Ở chiều ngược lại, báo cáo tài chính quý 4/2022 của Gemadept cũng ghi nhận khoản tiền đặt cọc 1.000 tỷ đồng vào thời điểm cuối năm 2022. Mới đây, trong tháng 2, HĐQT Gemandept đã ban hành nghị quyết chuyển nhượng cổ phần tại cảng Nam Hải Đình Vũ tại Hải Phòng.

Cũng trong tài liệu đại hội đồng cổ đông thường niên 2023, Viconship cho biết sẽ trình cổ đông kế hoạch tăng vốn điều lệ gấp đôi lên hơn 2.250 tỷ đồng. Theo đó, sẽ dùng 1.200 tỷ đồng để đầu tư chi phối một doanh nghiệp trong lĩnh vực cảng biển có trụ sở tại TP. Hải Phòng thông qua hoạt động chuyển nhượng cổ phần; số tiền còn lại dùng để bổ sung vốn lưu động.

Ngoài ra, Viconship sẽ tự chủ động và/hoặc huy động 1.050 tỷ đồng từ các tổ chức tín dụng, các doanh nghiệp, cá nhân khác để “mua đứt” doanh nghiệp mục tiêu trên.

Khớp nối các sự kiện trên, giới đầu tư hướng đến cái tên mục tiêu của Viconship là Cảng Nam Hải Đình Vũ.

Nam Hải Đình Vũ là cảng container lớn với tổng mức đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, được hoàn thành và đưa vào khai thác từ năm 2014. Hiện Nam Hải Đình Vũ chiếm 10% thị phần của khu vực cụm cảng Hải Phòng. Công suất thiết kế của cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 1 là 500.000 TEUs/năm.

Như vậy, nếu thương vụ thành công, cảng Nam Đình Vũ có thể đóng góp công suất tăng thêm đáng kể cho VSC ở cụm cảng phía Bắc. Đây là cảng nước sâu có vị trí thuận lợi ở hạ nguồn sông Cấm trước cầu Bạch Đằng. Trong bối cảnh Trung Quốc có thể mở cửa trở lại sau khi dừng chính sách zero Covid, cảng Nam Đình Vũ có thể hưởng lợi khi tăng được sản lượng từ thị trường Trung Quốc.

Quan trọng hơn, việc kiểm soát cảng này sẽ giúp VSC “liền thổ” được với cảng VIP, một trong 2 cảng chính mà VSC đang khai thác tại Hải Phòng.

Theo chia sẻ của một chuyên gia am hiểu cảng biển Hải Phòng, việc liền thổ này đem đến nhiều lợi ích cho VSC. Thứ nhất là việc tối ưu hóa chi phí vận hành. Chi phí vận hành một hệ thống cầu cảng dài hơn 800m sẽ có thể giúp tiết giảm 10-30% chi phí so với việc vận hành 02 cầu cảng 400m. Với mức tiết giảm chi phí lớn như vậy, sức cạnh tranh của VSC sẽ được củng cố vững chắc hơn nữa. Thứ hai, VSC sẽ gần như không còn phải chuyển tàu ra các cảng khác khi phát sinh tình huống trùng lịch tàu. Điều này trực tiếp sẽ làm giảm thêm chi phí thuê ngoài (hiện chiếm 5-10% doanh thu), giữ lại lợi nhuận cho VSC.

Như vậy, M&A có thể giúp Viconship trở thành doanh nghiệp cảng lớn nhất tại khu vực Hải Phòng trong năm 2023 với tổng công suất khoảng 2,6 triệu TEUS, tăng 36% so với cùng kỳ và chiếm 30% thị phần khu vực này.

Quan trọng hơn, như đã phân tích cảng mục tiêu có thể đem lại những lợi thế khác biệt cho VSC. Nếu được quản trị hiệu quả bởi những người “có nghề”, lợi ích hợp nhất với kết quả kinh doanh của VSC sẽ sớm thành hiện thực.

Đây có thể là một trong những lý do mà nhiều nhà đầu tư sành sỏi đang quan sát ở VSC khi chiến lược lớn mà họ đặt ra trong năm nay là tìm kiếm, sàng lọc các doanh nghiệp đang đầu tư mở rộng công suất, gia tăng quy mô hoạt động với những phương án “đáng đồng tiền bát gạo”.

Triển vọng lạc quan

Trong năm 2022 vừa qua, Viconship đạt sản lượng bốc xếp gần 2 triệu TEU, đứng top 3 về quy mô doanh nghiệp cảng biển tại Việt Nam.

Công ty ghi nhận doanh thu năm 2022 đạt 2.007 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ và vượt 5,65% so với kế hoạch. Lợi nhuận trước thuế đạt 476,9 tỷ đồng, giảm nhẹ 1,2 % so với cùng kỳ và hoàn thành 95,38% kế hoạch cả năm đề ra.

Nếu bóc tách kỹ kết quả kinh doanh của VSC, có thể thấy khá rõ doanh thu và lợi nhuận mảng lõi gồm dịch vụ cảng biển và logistic tăng tốt. Lợi nhuận hợp nhất giảm nhẹ do khoản lỗ hơn 10 tỷ đồng từ công ty liên kết, đang trong giai đoạn tái cấu trúc.

Hai mảng hoạt động chính giữ đà tăng trưởng đi kèm với năng lực cạnh tranh vượt trội cho phép VSC tận dụng được nhiều cơ hội từ tăng trưởng xuất nhập khẩu và sự sôi động của các trung tâm kinh tế mới nhờ dòng vốn FDI gia tăng ở các tỉnh phía Bắc.

Thống kê cho thấy, ngành cảng biển tuy chịu những khó khăn chung của nền kinh tế trong nước và thế giới, tiếp tục được dự báo duy trì nhịp độ trong năm 2023, đặc biệt là xuất nhập khẩu qua cửa ngõ Hải Phòng. Năm 2022, giá trị XNK ghi nhận tăng trưởng tích cực, đạt hơn 730 tỷ USD, tăng 9,1% so với cùng kỳ. Các cảng khu vực phía Nam giảm hơn 7% công suất khai thác, trong khi các cảng Hải Phòng vẫn giữ được “phong độ”.

Mục tiêu xuất nhập khẩu năm 2023 được Bộ Công Thương đặt ra 780 tỷ USD, tăng 6% so với năm trước. Việc các chuỗi giao thương hoạt động trở lại khi Trung Quốc mở cửa, các hiệp định thương mại có hiệu lực mở rộng cánh cửa xuất nhập khẩu với Việt Nam, đặc biệt sự dịch chuyển của dòng vốn FDI với các dự án quy mô lớn vào Việt Nam, được kỳ vọng sẽ đem đến sức bật cho các doanh nghiệp cảng biển có năng lực vượt trội như VSC.

Theo Bảo Anh