Đây là lý do chính thức của dự án nạo vét sông từ 72 tỷ đội vốn thành 2.600 tỷ đồng ở tỉnh Ninh Bình
"Quá sức tưởng tượng" là cách nhiều đại biểu Quốc hội cảm thán với dự án nạo vét sông Sào Khê (Ninh Bình) đã đội vốn lên 36 lần, kéo dài trong 17 năm gây lãng phí lớn.
Điều chỉnh dự án vì tôn tạo Cố đô Hoa Lư
Trong phiên họp chiều nay (28/5), đại biểu Bùi Văn Phương, đoàn Ninh Bình đã cung cấp thêm thông tin về dự án nạo vét sông Sào Khê của tỉnh.
Ông nói rằng trước khi có Luật Đầu tư công, vấn đề dự án đầu tư có điều chỉnh là thực, nhưng không phải dự án nào cũng sai, có mờ ám.
Đại biểu Bùi Văn Phương
"Nếu chúng ta chỉ nhìn con số tròn từ 72 tỷ lên 2.600 tỷ người dân và cử tri sẽ băn khoăn trong công tác quản lý, điều hành nhà nước của chúng ta trong lĩnh vực đầu tư xây dựng thế nào mà để xảy ra như thế", ông nói và xin phép Quốc hội được thông tin rõ ràng vụ việc.
Theo ông Phương, dự án này bắt đầu từ năm 2001. Mục tiêu ban đầu là nạo vét sông phục vụ thủy lợi tưới tiêu sản xuất nông nghiệp, nhưng vì sông Sào Khê chảy qua khu vực cố đô Hoa Lư, lại nhân dịp kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long – Hà Nội, Nhà nước cho đầu tư để tôn tạo cố đô nên dự án được điều chỉnh lại.
"Đầu tiên mục tiêu chỉ dành cho sản xuất nông nghiệp, sau đó dự án điều chỉnh với 4 mục tiêu là sản xuất nông nghiệp, tôn tạo cố đô Hoa Lư, tạo nền tảng một bước để Tràng An được công nhận là di sản thế giới, phục vụ cho giao thông thủy, phục vụ cho các công trình để phát triển du lịch. Chính vì yêu cầu đó, dự án được điều chỉnh lại", ông nói.
Ông cho biết nguồn vốn cho dự án không phải được lấy toàn bộ từ ngân sách. Ngân sách Nhà nước trong dự án chỉ có khoảng 1.400 tỷ, số vốn còn lại là số vốn của doanh nghiệp và các nguồn vốn khác để kết hợp phát triển du lịch của địa phương.
"Chúng tôi nghĩ việc điều chỉnh dự án như thế để có được Ninh Bình hôm nay, có được cố đô Hoa Lư được tôn tạo, có được di sản Tràng An được cả thế giới biết đến và chúng ta tự hào về di sản đó trong đó có phần đóng góp của dự án này ở trong đó thì việc điều chỉnh đó là phù hợp và chúng ta làm hiệu quả nguồn vốn", ông nói.
Không giải thích gì thêm với dự án tăng vốn 30 lần
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) đã có phần tranh luận với đại biểu Phương. Theo ông, bên cạnh dự án đội vốn thì Ninh Bình cũng là nơi có số nợ đọng lớn. Số nợ đọng đang là 5.900 tỷ trong khi số vốn bố trí thì chỉ có 2.000 tỷ, chiếm 34% tổng nợ.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa
"Có nghĩa là phần còn lại trên 65% chưa có phương án bố trí nguồn", ông nói. Đại biểu này cũng nhấn mạnh: "Tôi nghĩ trên thế giới này một dự án đầu tư phát triển tăng vốn hơn 30 lần như thế thì chúng ta không thể giải thích gì thêm được vì đầu tư phát triển quan trọng nhất của nó là chất lượng và hiệu quả".
Dù chưa đề cập đến tham nhũng, nhưng ông Nghĩa cho rằng việc kéo dài đã khiến dự án không hiệu quả, tác động ngược trở lại nền kinh tế, là gánh nặng của nền kinh tế. Khi đội vốn và kéo dài thì không có hiệu quả.
"Tôi đề nghị tốt nhất chúng ta thanh tra dự án này và từ thanh tra này, chúng ta đi đến kết luận đâu là khách quan, đâu là chủ quan", ông đề xuất bởi điều này giúp cho cử tri yên tâm.
Loại "bột nở" có 1 – 0 – 2
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (TP. Hà Nội) cũng đề cập đến dự án này, một lần trong phần phát biểu và một lần giơ biển tranh luận.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí
Đại biểu Trí gọi dự án là hiện tượng "đầu chuột đuôi voi" trong đầu tư. Ông cũng cho biết việc đội vốn từ 72 tỷ lên 2.600 tỷ là quá sức tưởng tượng.
"Có thể nói cả thế giới khó tìm ra được loại bột nở nào để làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, lại là voi ma mút như vậy", ông nói.
Ông cũng bày tỏ thắc mắc về những việc lạ này tại Việt Nam bởi không ít dự án nợ dần như vậy.
"Chúng tôi nghĩ Chính phủ lấy kinh tế ở đâu để bù vào. Ngân sách hằng năm đã được Quốc hội thông qua, đã phân bổ hết, tại sao lại làm khó cho Chính phủ như vậy?", ông Trí nói.
Ở lần thứ hai phát biểu, ông Nguyễn Anh Trí tranh luận về số tiền 1.400 tỷ từ ngân sách Nhà nước.
"1.400 tỷ không nhiều à? Có nở ra nhưng nở gấp 2-3 lần là quá đáng, còn nở nhiều như thế này thì nên xin làm một dự án khác. Tôi đã từng làm quản lý 5 dự án khi làm viện trưởng tôi biết, có nhưng chỉ chừng mực", ông nói.
Việc đại biểu Phương thông tin rằng điều chỉnh dự án là vì tôn tạo Cố đô – nơi quan trọng, đại biểu Trí tỏ ra không đồng tình.
Lấy Tây Bắc làm nơi so sánh, ông Trí nhận xét dân ở đây rất khổ, phải di dân và đặt ngược câu hỏi: tại sao không thương những đoạn đường ở Tây Bắc, Tây Nam rất khó khăn, rất cần cơ sở hạ tầng.
"Xin thưa Quốc hội có hàng triệu người đang mang gen bệnh, tôi chỉ cần xin 1.000 tỷ, tôi cam đoan với Quốc hội có thể giảm được tỷ lệ người mang gen bệnh cho cộng đồng người Việt Nam để cải thiện giống nòi rất nhiều trong bệnh thalassemia, nhưng chúng tôi không dám xin và xin cũng không được", đại biểu Nguyễn Anh Trí kết thúc phần tranh luận của mình.
