Covid-19 - Động lực để các công ty châu Á chuyển đổi số

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 khuyến khích các doanh nghiệp chuyển sang hoạt động trực tuyến nhiều hơn, nhiều công ty Nhật Bản và Singapore đã và đang bắt đầu tìm cách tăng cường tài năng kỹ thuật số.

Ngay cả trước khi đại dịch bùng phát, Nhật Bản cũng phải vật lộn với tình trạng thiếu chuyên gia công nghệ thông tin, một phần do mức lương trong ngành này còn khá thấp. Covid-19 giờ đây đang buộc các doanh nghiệp phải nỗ lực hơn trong vấn đề này.

“Sẽ có nhiều công ty đối mặt với tình trạng thiếu chuyên gia về các công nghệ tiên tiến sau đại dịch”, Yosuke Yasui, nhà kinh tế cấp cao tại Viện Nghiên cứu Nhật Bản, khẳng định. Tuy nhiên, ở mặt tích cực, sự chuyển đổi kỹ thuật số do đại dịch gây ra đang thúc đẩy sự phát triển của những tài năng trong lĩnh vực công nghệ.

Ví dụ, vào tháng 7, NEC công bố kế hoạch tăng số lượng nhân viên có kỹ năng công nghệ tiên tiến từ khoảng 3.000 người hiện nay lên 5.000 người nhằm đáp ứng nhu cầu gia tăng khi nhiều khách hàng tìm kiếm lời khuyên chiến lược về công nghệ kỹ thuật số trong bối cảnh đại dịch.  Đại diện NEC Ayako Takaki, người phụ trách quan hệ khách hàng, cho biết công ty "đã nhận được rất nhiều câu hỏi về tư vấn chuyển đổi kỹ thuật số kể từ khi bùng phát dịch bệnh".

Từ tháng 6, NEC hợp tác với Đại học Keio ở Tokyo để phát triển chương trình giảng dạy, từ đó cung cấp các khóa học nhằm trau dồi kỹ năng kỹ thuật số của nhân viên. Khoảng 100 nhân viên sẽ tham gia khóa học này mỗi năm.

Nếu như trước đây, công ty Nhật Bản này chỉ tập trung vào đào tạo chuyên sâu trong các lĩnh vực kỹ thuật như trí tuệ nhân tạo và bảo mật kỹ thuật số, khóa học mới sẽ dạy các kỹ năng thiết kế cho lĩnh vực kỹ thuật số. Ngay cả các nhân viên bán hàng cũng được kỳ vọng trở thành người thông thạo về thiết kế trong lĩnh vực kỹ thuật số và có thể giải thích cách hệ thống hoạt động cho khách hàng.

"Sự hiểu biết của tôi về AI và các công nghệ tiên tiến là không đủ để đề xuất các giải pháp kinh doanh cho khách hàng", anh Kenji Hirata, một nhân viên NEC tham gia chương trình, cho biết. "Chương trình giúp tôi hiểu thiết kế hệ thống và cách công nghệ của NEC có thể được điều chỉnh cho phù hợp với khách hàng kinh doanh để đáp ứng nhu cầu thị trường".

Tuy nhiên, "săn lùng nhân tài công nghệ từ các trường đại học và các công ty khác là chưa đủ", ông Takaki của NEC nói. NEC tin rằng việc đào tạo đội ngũ nhân viên bán hàng và kỹ sư trong nội bộ sẽ dễ dàng hơn so với việc tiến hành một cuộc chiến săn đầu người nhằm tìm kiếm các tài năng công nghệ bên ngoài.Trong nỗ lực cạnh tranh để tìm kiếm tài năng công nghệ và nghiên cứu hàng đầu, NEC sẽ đề xuất một cơ cấu lương thưởng dành cho các lao động chất lượng cao mới tuyển dụng, với hy vọng sẽ phản ánh tốt hơn giá trị thị trường về sức lao động và kỹ năng nghề của họ. Hệ thống này sẽ áp dụng cho nhân viên được thuê bắt đầu từ tháng 4/2021.

Trong khi đó, đối thủ Fujitsu trong năm tài chính này đã bắt đầu cung cấp khoảng 9.000 khóa học trực tuyến miễn phí cho 80.000 nhân viên tại Nhật Bản để cải thiện khả năng nắm bắt AI và lập trình của họ. Công ty có kế hoạch tăng gấp đôi chi tiêu cho đào tạo so với năm trước.

Xu hướng này không chỉ giới hạn ở các công ty công nghệ truyền thống. Như trong ngành thép, nhu cầu giảm mạnh do đại dịch buộc các nhà sản xuất phải tìm kiếm những các biện pháp mới nhằm tăng cường hiệu quả. Công ty thép JFE của Nhật Bản đặt mục tiêu đào tạo khoảng 350 nhà khoa học dữ liệu vào cuối năm tài chính 2020 để giảm lỗi trên dây chuyền sản xuất.

Trong lĩnh vực bảo hiểm, từ năm 2021, công ty Bảo hiểm Mitsui Sumitomo sẽ bắt đầu bán dữ liệu về tai nạn xe hơi và thiên tai cho chính quyền địa phương. Mitsui Sumitomo đang đào tạo lại các đại diện bán hàng để xử lý việc bán dữ liệu.

Bằng cách phối hợp với Đại học Toyo và Đại học Khoa học Tiên tiến Kyoto, Mitsui Sumitomo phát triển các khóa học miễn phí từ 3 đến 10 ngày để giúp nhân viên học cách thu thập dữ liệu từ việc sử dụng máy bay không người lái và thiết bị đầu cuối có thể đeo được. Dự kiến, khoảng 600 nhân viên sẽ tham gia khóa học vào cuối tháng 3/2021, và theo kế hoạch, toàn bộ 5.500 nhân viên bán hàng của công ty sẽ tham gia chương trình này. Mitsui Sumitomo cũng sẽ tăng ngân sách đào tạo lên 50% vào năm tài chính 2021.

Một tập đoàn khác là Hitachi cũng bắt đầu đào tạo kỹ thuật số cho 160.000 nhân viên trong nước vào tháng 4.

Theo một báo cáo của Bộ Kinh tế Nhật Bản, trong năm 2018, gần 90% các công ty Nhật phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân lực công nghệ thông tin cần thiết để thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số.

Trong khi sự phát triển của công nghệ kỹ thuật số vẫn tiếp tục, và đại dịch đang làm thay đổi cách thức hoạt động của các tập đoàn, một thị trường lao động thắt chặt hơn càng khiến tình trạng thiếu hụt nhân tài công nghệ trở nên trầm trọng.

"Cuộc săn lùng những người có kỹ năng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu,” Koichi Tsuji, đối tác quản lý khu vực tại EY Japan, cho biết. “Chúng tôi phải tự đào tạo các chuyên gia chứ không thể chỉ săn lùng nhân tài từ các công ty khác". Đơn vị kiểm toán của công ty, EY ShinNihon có kế hoạch tăng gấp đôi các chuyên gia kỹ thuật số và kỹ sư AI trong biên chế lên 800 vào năm tài chính 2022.

Để thu hút nhân viên mới cũng như trau dồi kỹ năng của các nhân viên hiện tại, EY đang cung cấp một khóa học MBA trực tuyến về các công nghệ như blockchain và AI. Bộ phận kế toán hy vọng các yêu cầu từ khách hàng về AI và blockchain sẽ tăng nhanh hơn sau khi đại dịch lắng xuống.

Khóa học MBA được phát triển với sự hợp tác của Trường Kinh doanh Quốc tế Hult và các nhân viên có thể tham gia khóa học miễn phí. Theo đại diện của EY, mặt trái của đại dịch là nhiều nhân viên buộc phải làm việc tại nhà, tuy nhiên thời gian họ tiết kiệm được trên đường đi làm hàng ngày giờ đây có thể được sử dụng để học thêm nhiều kỹ năng mới.

Các quốc gia khác ở châu Á cũng đang săn lùng nhân tài công nghệ. Ngân hàng OCBC của Singapore vào tháng 6 công bố kế hoạch tuyển dụng hơn 3.000 người.

"Cuộc khủng hoảng Covid-19 thúc đẩy quá trình số hóa trên toàn thế giới và số lượng khách hàng OCBC truy cập vào các kênh và giải pháp kỹ thuật số khác nhau đã tăng mạnh", OCBC cho biết. Ngân hàng có kế hoạch thuê thêm các chuyên gia công nghệ, cũng như giúp các nhân viên hiện tại nâng cao hiểu biết về kỹ thuật số nhằm đáp ứng nhu cầu cao hơn của khách hàng.

OCBC gần đây đã làm việc với trường Bách khoa Ngee Ann của Singapore để cung cấp các khóa học về phân tích dữ liệu. Tính đến tháng 8, khoảng 200 nhân viên đã đăng ký chương trình này.

Cũng trong tháng 8, ngân hàng đối thủ DBS Group Holdings đã hợp tác với nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây hàng đầu Amazon Web Services để giúp nhân viên phát triển các kỹ năng về AI và máy học. Công ty cho biết hơn 3.000 nhân viên, bao gồm cả các giám đốc điều hành cấp cao, sẽ được đào tạo về các công nghệ mới vào cuối năm nay.

Tomohiro Maruyama, một quản lý cấp cao của PwC Consulting, cho rằng sẽ có nhiều công ty áp dụng các công nghệ tiên tiến hơn. "Các công ty đang phát triển mạnh trong đại dịch sẽ tăng cường đầu tư hơn nữa vào mảng kỹ thuật số, trong khi các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19 sẽ tập trung vào việc hồi sinh ngay từ bây giờ, thay vì sử dụng vốn vào các công nghệ mới".

Cũng theo ông Maruyama, các công ty bị ảnh hưởng bởi đại dịch “đang chịu áp lực thay đổi hướng tới trạng thái ‘bình thường mới’ và tăng tốc số hóa".

Đỗ Hiền