Công trình xanh và dán nhãn carbon: Xu hướng tất yếu trong quy hoạch đô thị bền vững
Tuần lễ Công trình Xanh và Giao thông Xanh Việt Nam 2025, diễn ra tại TP.HCM từ ngày 30/10, quy tụ hơn 1.000 đại biểu đến từ cơ quan quản lý, tổ chức quốc tế, chuyên gia và doanh nghiệp. Với chủ đề "Đổi mới sáng tạo, thúc đẩy phát triển Công trình xanh và Giao thông xanh theo hướng bền vững", sự kiện trở thành diễn đàn trọng điểm nhằm chia sẻ kinh nghiệm, nhận diện thách thức và tìm kiếm giải pháp thực tiễn cho đô thị hóa bền vững.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), ngành xây dựng toàn cầu hiện chiếm 36% tổng tiêu thụ năng lượng và 35 - 40% lượng phát thải CO₂. Việt Nam đang đặt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, khiến việc chuyển đổi vật liệu và công nghệ xây dựng xanh trở thành yêu cầu cấp thiết. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp vật liệu đang đẩy mạnh đầu tư vào sản phẩm nhẹ, hiệu suất cao và low-carbon nhằm đáp ứng tiêu chuẩn công trình xanh, đồng thời giảm phát thải trong suốt vòng đời công trình.
Tại sự kiện, Công ty TNHH Saint-Gobain Việt Nam tham dự với gian triển lãm và hai phiên trình bày chuyên sâu, tập trung vào chủ đề "Biến đô thị hóa thành động lực chuyển đổi xây dựng xanh với hệ sinh thái vật liệu nhẹ, low-carbon". Doanh nghiệp cho biết trong 5 năm gần đây, 30% doanh thu của họ đến từ các sản phẩm mới, và 75% danh mục sản phẩm hiện nay là vật liệu nhẹ, thân thiện môi trường.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh tham quan gian hàng Saint-Gobain tại Tuần lễ xanh 2025
Một điểm nhấn đáng chú ý là DURAflex® Low Carbon - tấm xi măng xanh đầu tiên sản xuất tại Việt Nam có đánh giá vòng đời sản phẩm (LCA) theo tiêu chuẩn quốc tế và đạt chứng nhận môi trường EPD. Sản phẩm được sản xuất tại nhà máy Quảng Trị, nơi Saint-Gobain đã ứng dụng nhiên liệu sinh khối (biomass) vào quy trình sản xuất, giúp giảm 74% lượng phát thải CO₂ trên mỗi mét vuông tấm xi măng. Đây là bước tiến hướng tới mô hình nhà máy trung hòa carbon tại Việt Nam và Đông Nam Á.
Saint-Gobain hiện đầu tư 600 triệu USD mỗi năm cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) trên toàn cầu, tập trung vào đổi mới vật liệu tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải. Song song, doanh nghiệp cũng đề xuất Chính phủ xem xét áp dụng cơ chế dán nhãn carbon bắt buộc cho vật liệu xây dựng – một công cụ được kỳ vọng sẽ trở thành tiêu chuẩn mới trong quy hoạch đô thị xanh.
Theo phân tích của Saint-Gobain, dán nhãn carbon cho VLXD có thể mang lại ba lợi ích chính:
- Minh bạch hóa phát thải trong toàn chuỗi cung ứng, giúp các chủ đầu tư lựa chọn vật liệu phù hợp với mục tiêu giảm carbon của dự án.
- Khuyến khích đổi mới công nghệ sản xuất, thúc đẩy doanh nghiệp cải thiện hiệu suất năng lượng và giảm khí thải.
- Hỗ trợ cơ quan quản lý quy hoạch đô thị xanh, làm cơ sở để đánh giá và phân loại công trình theo mức độ thân thiện môi trường.
Ông Nguyễn Trường Hải - Tổng Giám đốc Saint-Gobain Việt Nam
Theo Tổng Giám đốc Nguyễn Trường Hải, việc triển khai dán nhãn carbon là "một bước tiến cần thiết nếu Việt Nam muốn đạt Net Zero đúng hạn". Ông cho biết Saint-Gobain đặt mục tiêu giảm 33% phát thải CO₂ trong phạm vi 1 và 2 vào năm 2030, đồng thời trung hòa carbon toàn bộ chuỗi vận hành vào năm 2050.
Tại phiên chuyên đề "Giải pháp giảm phát thải CO₂ cho ngành xây dựng", ông Lê Hữu Sang, Giám đốc Hỗ trợ Vận hành Toàn cầu, ngành Fiber Cement, nhấn mạnh rằng giai đoạn sử dụng là lúc công trình tiêu hao năng lượng nhiều nhất, cũng là khi vật liệu thể hiện giá trị thực. Saint-Gobain đang đầu tư phát triển các giải pháp vật liệu như thạch cao, kính tiết kiệm năng lượng, tường, trần cách nhiệt, hướng tới công trình trung hòa carbon.
Với sự đồng hành của các tập đoàn quốc tế và định hướng chính sách rõ ràng, việc dán nhãn carbon cho vật liệu xây dựng hoàn toàn có thể trở thành tiêu chuẩn bắt buộc trong quy hoạch đô thị xanh của Việt Nam. Khi các nhà sản xuất, chủ đầu tư và nhà quản lý cùng chia sẻ dữ liệu phát thải, ngành xây dựng sẽ có cơ sở minh bạch hơn để tiến gần tới mục tiêu Net Zero 2050 vừa đảm bảo tăng trưởng, vừa bảo vệ môi trường.
