Có một làn sóng Việt Kiều trẻ tuổi trở về lập nghiệp ở miền đất hứa Việt Nam
Lượng Việt Kiều trở về quê hương lập nghiệp ngày một tăng cũng đóng góp không nhỏ cho tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam.
Mẹ của Esther Nguyễn - một Việt Kiều Mỹ không khỏi nóng giận khi nghe con gái nói sẽ quay lại Việt Nam và mở một cửa hàng tại đây: "Chúng ta đã phải làm đủ mọi thứ để có thể tới Mỹ và giờ thì con định quay lại đó sao?"
Trên thực tế Esther chỉ là một trong số rất nhiều những Việt Kiều trẻ tuổi đang cảm nhận được sức hấp dẫn của thị trường quê nhà. Hiện tại rất nhiều trong số đó đã trở thành cầu nối giữa Việt Nam và các công ty nước ngoài đang tìm kiếm mở rộng hoạt động kinh doanh tại đây.
Esther hiện là sáng lập và CEO của Pops Worldwide - một công ty quản lý và phân phối nội dung âm nhạc có trụ sở tại TP Hồ Chí Minh. Bước vào văn phòng của Pops Worldwide bạn sẽ cảm nhận được bầu không khí hiện đại với những nhân viên trẻ tuổi, trong trang phục năng động.
“Con gái tôi sẽ chào đời tại Việt Nam vào tháng 11 tới. Tôi không thể dành quá nhiều thời gian cho những nơi khác. Nếu quay lại Mỹ, sẽ cần phải mất 2 tháng trước khi sinh và 3 - 4 tháng sau sinh. Tôi không thể rời khỏi Việt Nam tới 6 tháng khi mà công ty đang trong giai đoạn phát triển rất nhanh. Đây là khoảng thời gian quá dài”, Esther nói.
Esther sinh ra tại Michigan và lớn lên tại Bay Area. Cha mẹ cô tới Mỹ và họ mở một cửa hàng bán xăng và một siêu thị mini. “Đây là câu chuyện thành công kiểu Mỹ điển hình”, Esther chia sẻ.
Sau khi tốt nghiệp từ Đại học Southern California vào năm 1998, cô bắt đầu bán mỹ phẩm online và sau đó tham gia vào lĩnh vực công nghệ xanh nhưng đáng tiếc không dự án nào thành công. Cô quyết định đi học trở lại để lấy tấm bằng luật từ trường Đại học Golden Gate.
Dù vậy, tinh thần doanh nhân trong Esther chưa bao giờ nguôi và năm 2007, cô quyết định rời Mỹ về Việt Nam tìm cách lập nghiệp. Trong lúc làm cho một công ty công nghệ, cô tình cờ đến thăm một trung tâm phát triển phần mềm tại Hà Nội và nhận ra cơ hội lớn ở đây.
Không bị lung lay bởi sự phản đối của mẹ và hơn nữa được truyền cảm hứng từ dịch vụ âm nhạc trực tuyến vừa mới xuât hiện tại Mỹ, Esther đã quyết tâm sử dụng hiểu biết và kinh nghiệm từ thung lũng Silicon của mình để tạo lập một doanh nghiệp bảo vệ bản quyền âm nhạc và các loại hình giải trí khác.
Ban đầu, chẳng mấy người coi trọng công ty của cô. Nhưng sự bùng nổ smartphone đã khiến nhu cầu nội dung số tăng cao. Nắm bắt được cơ hội sớm, Pops Worldwide hiện sở hữu gần 90% nội dung âm nhạc tại Việt Nam với tổng lượt xem mỗi tháng 1,2 tỷ.
Là một người con xa quê hương nhưng Esther nhanh chóng đối phó với sự khác biệt giữa 2 nền văn hoá. “Tôi đến thung lũng Silicon - nơi mọi thứ diễn ra rất nhanh chóng. Việt Nam không giống như vậy. Mọi thứ cần có thời gian và thậm chí rất nhiều thời gian. Mức độ trải nghiệm đương nhiên cũng rất khác nhau”.
Việt Nam - Miền đất hứa
Eddie Thai - đối tác của quỹ 500 Startups tại Việt Nam tốt nghiệp từ trường Harvard trước khi bắt đầu sự nghiệp tại một công ty tư vấn của Mỹ.
Tuy nhiên, bỏ mặc mức lương và đãi ngộ đáng mơ ước, anh cảm thấy mình vẫn bỏ lỡ một điều gì đó. Nhớ lại chuyến thăm tới Việt Nam vào năm 2001, anh nói: “Thật sự rất ấn tượng nhưng để cải thiện kinh tế và tiêu chuẩn sống, Việt Nam vẫn còn chặng đường rất dài phía trước”.
Thời điểm đó, anh chỉ nghĩ đến một ngày anh sẽ chọn Việt Nam làm nơi nghỉ hưu. Tuy nhiên, công việc không như mong đợi cộng với mong muốn thay đổi, tác động đến cách mọi người sinh sống đã thuyết phục Eddie rằng Việt Nam đang chờ đón anh bằng những cơ hội hiếm có.
Eddie hiện chịu trách nhiệm quản lý quỹ đầu tư trị giá tới 10 triệu USD. “Tôi đang cân nhắc đầu tư vào hơn 100 công ty, hầu hết trong lĩnh vực công nghệ tài chính, thương mại điện tử và giáo dục trong nhiều năm qua bởi Việt Nam có sẵn lượng kỹ sư tài năng”.
Một trong những điểm mạnh lớn nhất của những Việt Kiều trẻ tuổi như Eddie và Esther là họ có mối liên kết với cộng đồng doanh nghiệp Mỹ. “Sự kết hợp giữa quy tắc kinh doanh phương Tây và những thương hiệu Mỹ uy tín (như tốt nghiệp từ Harvard) giúp tôi dễ dàng hơn trong việc lấy được niềm tin từ những đối tác kinh doanh quốc tế tiềm năng”.
Rất nhiều trong số đó được xem là đóng vai trò “người dẫn đường” trong việc giúp các doanh nghiệp Mỹ mở rộng hoạt động kinh doanh của họ tới Việt Nam. Trong năm 2014, McDonald’s đã chọn Henry Nguyễn - người đứng đầu quỹ IDG Việt Nam để làm đối tác nhượng quyền thương hiệu này tại đây.
Henry nói: “Tôi nghĩ Việt Kiều có thể đóng vai trò làm cầu nối giữa công ty nước ngoài và Việt Nam. Họ có chuyên môn và kinh nghiệm khác so với đối tác địa phương vì vậy tôi tin rằng sẽ tạo ra những ảnh hưởng đáng kể đến kinh tế Việt Nam”.
Trong chuyến thăm tới Việt Nam vào hồi tháng 5, tổng thống Mỹ Obama cũng trò chuyện với các doanh nhân tại đây rằng: “Chúng ta đang chứng kiến rất nhiều người Mỹ gốc Việt quay lại đây và tạo dựng các doanh nghiệp. Điều này cho thấy sợi dây gắn kết mạnh mẽ giữa Mỹ và Việt Nam”.
Ngoài ra, thoả thuận hợp tác TPP sắp được ký kết cũng sẽ tạo thêm mối liên hệ chặt chẽ giữa 2 quốc gia và có lẽ nhờ vậy mà sẽ có nhiều Việt Kiều hơn nữa trở về quê hương Việt Nam gây dựng sự nghiệp.
Với những doanh nhân trẻ tuổi như Phan Kim Don - ông chủ cửa hàng đồ trẻ em TaEmBe.com thì những vết thương chiến tranh đã thực sự bị xoá nhoà. Nhưng với những thế hệ trước đó thì chưa.
Trung Dung - CEO 49 tuổi của iCare Benefits nhớ lại giai đoạn khó khăn của cuộc đời. Lúc còn ở Việt Nam, vì quá nghèo anh phải đi nhặt phế liệu và bán cho các công ty tái chế. Khi tới Mỹ, công việc đầu tiên của anh là cọ rửa toilet tại bệnh viện. Dù khó khăn là vậy nhưng anh vẫn giành được tấm bằng khoa học máy tính và toán học từ đại học Boston và làm trong lĩnh vực IT.
Năm 1996, Trung Dung tạo lập nên OnDisplay và IPO thành công trên sàn Nasdaq 1 năm sau đó. Đến năm 2000, anh bán lại công ty và thu về gần 1,8 tỷ USD.
“Ban đầu tôi không có ý định quay lại Việt Nam nhưng sau đó lại nghĩ mình cần phải làm gì đó cho quê hương. Chính vì vậy, năm 2007, Trung Dung thành lập nên iCare Benefits - cung cấp “chương trình phúc lợi cho nhân viên” mà khách hàng là các doanh nghiệp. Với chương trình này, thậm chí công nhân thu nhập thấp ở các nhà máy cũng có thể tiếp cận với trang thiết bị điện thoại thông minh và điện tử thông qua kế hoạch lắp đặt internet miễn phí.
Hiện gần 900 doanh nghiệp Việt Nam sử dụng chương trình này và kế hoạch là tiến ra xa các nước Đông Nam Á và Ấn Độ.
Lượng Việt Kiều trở về quê hương lập nghiệp ngày một tăng cũng đóng góp không nhỏ cho tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Cụ thể, theo Ngân hàng thế giới, lượng kiều hối chảy vào Việt Nam đạt gần 13,2 tỉ USD trong năm 2015, gấp 4 lần so với 1 thập kỷ trước đó.
Hiện tại vẫn còn sớm để kết luận về những tác động trong dài hạn mà những Việt Kiều xa quê hương có thể mang lại cho nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, với những người như Esther Nguyễn và Eddie Thái, quê hương Việt Nam thật sự là miền đất hứa!
