Chiến tranh thương mại hồi sinh ‘Thung lũng Silicon’ ở Malaysia

Sau nhiều năm, quyết tâm không chuyển sang Trung Quốc của Lee Hung Lung đã được đền đáp. Doanh số của Hotayi Electronic, công ty tại Malaysia của ông, đang tăng mạnh, cùng với đó là thuê thêm nhân công, cân nhắc mở rộng và chọn lựa các đơn hàng.

Lee là nhà sáng lập và giám đốc điều hành của Hotayi, với hai nhà máy sản xuất và lắp ráp bảng mạch cùng nhiều sản phẩm điện tử khác. Các nhà máy được đặt tại vùng ven biển Penang, từng được gọi là “Thung lũng Silicon phương Đông” với ngành công nghiệp điện và điện tử (E&E) khổng lồ 47 năm tuổi trước khi bị soán ngôi bởi Trung Quốc.

Sau đó cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới buộc phần lớn các công ty Mỹ phải tìm các nhà máy ngoài Trung Quốc để tránh thuế trả đũa, dẫn đến sự hồi sinh của Penang sau “một thập kỷ say ngủ”, một nhà quản lý quỹ nói.

Penang chỉ là một trong những khu vực trên khắp châu Á cạnh tranh cho các chuỗi cung ứng muốn tìm địa điểm mới và mức thuế thấp hơn.

Nhưng hai khu công nghiệp của Penang có lợi thế là mạng lưới các nhà cung cấp và khách hàng lâu đời và giá lao động rẻ hơn so với khu vực đối thủ Singapore. Hai khu công nghiệp được nối với nhau bởi một cây cầu dài 24 km qua eo biển Malacca.

Một lợi thế nữa của Penang là nhiều chất bán dẫn và các sản phẩm điện tử khác từ Malaysia không phải chịu thuế từ Mỹ, không như mức thuế 25% với Trung Quốc.

Vào tháng 6, Hotayi đã mở nhà máy thứ hai - gần 28.000 m2, lớn gấp 5 lần nhà máy đầu tiên. Trong chuyến thăm tháng này, các nhân viên đã thử nghiệm thiết bị giúp xây dựng các sản phẩm cho các khách hàng gồm Samsung, LG và Sharp.

“Vào khoảng năm 2007, tôi đã phải chịu áp lực lớn từ quản lý vì Trung Quốc rẻ hơn Malaysia – chi phí lao động rẻ hơn tới 30%”, Lee, người sinh ra ở Đài Loan nói, cởi bỏ bộ đồ nhà máy sọc trắng khi chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn ở một phòng hội nghị vẫn còn mùi sơn.

“Thay vào đó tôi quyết định phải thông minh hơn, nghĩa là đầu tư nhiều hơn vào công nghệ thông tin, phần mềm. Giờ đây, Hotayi đang ngày càng lớn mạnh”, ông nói. “Vì cuộc chiến thương mại, khách hàng đang chuyển dây chuyền sản xuất hoàn chỉnh từ Trung Quốc”.

Nhà máy nước ngoài đầu tiên của Intel

Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Penang đã tăng gấp 11 lần, lên khoảng 2 tỷ USD, trong nửa đầu năm nay - cao chưa từng có. Chính phủ Malaysia hy vọng con số nửa năm sau sẽ mạnh như vậy, nhưng từ chối đưa ra ước tính về lượng việc làm được tạo ra.

Trong ngân sách liên bang cho năm tới được trình lên ngày 11/10, Malaysia cho biết sẽ đưa ra các ưu đãi thuế để thúc đẩy hơn nữa các hoạt động có giá trị gia tăng cao trong ngành E&E.

Các công ty Mỹ như nhà sản xuất chip Micron Technology và nhà cung cấp iPhone Jabil Inc đang xây dựng các nhà máy ở Penang. Bang này đang khẩn trương giải phóng nhiều đất đai hơn, bao gồm cả khai hoang để tạo không gian cho các nhà máy mới, Thủ hiến Chow Kon Yeow cho biết.

Penang nổi tiếng từ năm 1972 khi Intel xây dựng nhà máy sản xuất quốc tế đầu tiên ở đó. Theo sau là nhiều công ty lớn của Mỹ như Broadcom, Dell và Motorola.

Nhưng các khoản đầu tư phần lớn “đứng im” trong hơn một thập kỷ kể từ năm 2005, theo dữ liệu của chính phủ, khi các công ty tập trung vào Trung Quốc. Intel đã mở một nhà máy ở thành phố Thành Đô của Trung Quốc cùng năm, khiến một số nhà cung cấp Malaysia cũng phải di chuyển.

“Penang trở nên ảm đạm sau đó”, Geoffrey Ng, giám đốc đầu tư chiến lược tại công ty quản lý tài sản Malaysia Fortress Capital nói.

“Penang như bước vào thời kỳ phục hưng. Làn sóng đầu tư thứ hai sắp trở lại sau nhiều năm mất ngôi về tay Trung Quốc”.

Micron năm nay cam kết đầu tư 1,5 tỷ ringgit (tương đương 358 triệu USD) vào Malaysia trong vòng 5 năm tới. Hotayi, doanh nghiệp đã chi 1 tỷ ringgit để xây dựng cơ sở mới, có thể chi thêm 1 tỷ ringgit trong một hoặc hai năm tới để mở rộng sản xuất, giám đốc điều hành Goh Guek Eng cho biết.

Doanh số ước tính sẽ tăng tới 40% lên 100 triệu USD trong năm nay – cao nhất trước giờ và so với mức tăng trưởng trung bình là 20%. Tuy nhiên, thiếu hụt lao động, lý do khiến Hotayi phải từ chối một đơn đặt hàng gần đây, có thể hạn chế tốc độ tăng trưởng E&E của Malaysia, bà nói thêm.

Penang được cho là như bước vào thời kỳ phục hưng. Ảnh: Reuters.

Chuyển giao nhanh

Trong số các công ty ở khu vực Penang, Qdos, hãng sản xuất các mạch in linh hoạt cung cấp cho các công ty bao gồm Hotayi, dự kiến được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại chỉ trong năm tới khi một số khách hàng cắt giảm hàng tồn kho đặt hàng mới.

Globet Electronic Technology, đã rời Trung Quốc vào năm 2011 khi chi phí sản xuất tăng và tập trung hoạt động lâu năm tại Malaysia, cho biết họ đã giành được 10% thị phần trong năm nay cho các sản phẩm cảm biến và đang tăng cường hiệu suất.

Giám đốc điều hành Heng Huck Lee cho biết phần lớn khách hàng tiềm năng của công ty chủ yếu “mong muốn chuyển giao nhanh và bước đầu đã thuê các cơ sở có sẵn và chuyển các hoạt động hoàn thiện sang Malaysia”.

Pentamaster, nhà sản xuất hệ thống nhà máy tự động hóa của Malaysia, cho biết họ đã hoàn thành nhà máy sản xuất thứ hai tại Penang vào năm ngoái và hiện đang mở rộng diện tích sàn của nhà máy đầu tiên thêm 10% -15%. Họ cho biết đang tìm cách bán hàng nhiều hơn cho các công ty Trung Quốc vì một số đã bị cấm mua thiết bị công nghệ cao của Mỹ.

Xuất khẩu E&E của Malaysia từ tháng 1-8 tăng 0,7% lên 247,6 tỷ ringgit, trong khi tổng xuất khẩu giảm 0,4% xuống 650,8 tỷ ringgit. Xuất khẩu điện tử từ các quốc gia khác như Hàn Quốc và Singapore đã giảm mạnh trong những tháng gần đây.

“Chúng tôi nhận thấy sức mạnh của Malaysia trong bước tiến lên chuỗi giá trị điện tử”, chuyên gia kinh tế Prakash Sakpal của ING Asia cho biết. “Và nếu vậy, sự vượt trội sẽ tiếp tục ngay cả khi suy thoái toàn cầu ảnh hưởng đến đà tăng hiện tại”.

Theo Minh Ngọc