Chiếc ô lớn và mầm cây nhỏ: bạn chọn bóng mát ngay tức thì, hay bỏ công chăm bón để được hưởng nhiều trái ngọt
Mô hình kinh doanh nhỏ là tổ chức tự duy trì, được thiết kế để mang về lợi nhuận ngay từ ngày đầu tiên. Start-up thì như một cái cây nhỏ, nó không mang lại những lợi ích ngay sau khi trồng.
Đây là câu chuyện mà Balaji Viswanathan, PM của VC Funded Startup kể về sự khác nhau giữa start-up và doanh nghiệp nhỏ.
Tom và Tara là hàng xóm sống ở một đất nước nhiệt đới nóng ấm. Cả hai đều cho rằng họ cần một chút bóng râm ở sân đằng sau nhà. Tom quyết định ra ngoài mua một chiếc ô lớn. Nó hơi tốn kém nhưng được cái chẳng cồng kềnh.
Còn Tara cùng cô bạn Tanya đi đến vườn ươm và mua một cây nhỏ. Mọi người đều nghĩ cô ấy thật điên rồ và vì trong điều kiện như vậy chẳng dễ dàng gì. Tara trồng cây sau nhà và tưới nước cho nó. Thật không may, cái cây không dễ dàng phát triển trong điều kiện như vậy và nó đã chết vì không phù hợp với thời tiết. Lần khác thì cái cây lại mọc không đúng hướng.
Tara đã thử rất nhiều loại cây cho đến khi một trong số chúng phát triển nhanh. Dù cái cây có phát triển được thì nó cũng không hề mang lại một lợi ích nào. Chẳng hề có bóng râm, trái cây hay bất cứ lợi ích nào cả. Nó chỉ tiêu tốn rất nhiều nước, phân và cả thời gian.
Sau nhiều năm, cây của Tara trồng biến thành một cái cây lớn. Bóng râm của nó lan tỏa cả một khu vực rộng lớn. Nó mang đến những trái ngọt và nhiều lợi ích khác. Còn chiếc ô của Tom thì vẫn thế, không hề phát triển, không hề mang đến thêm trái hay lợi ích nào.
Mô hình kinh doanh nhỏ là tổ chức tự duy trì, được thiết kế để mang về lợi nhuận ngay từ ngày đầu tiên. Nó không đòi hỏi nhiều sự đầu tư và cũng ít rủi ro hơn. Tuy nhiên, điểm yếu của nó là không tạo ra nhiều lợi ích.
Trong khi đó, một start-up lúc khởi đầu cũng giống như một cái cây nhỏ. Nó không mang lại những lợi ích ngay sau khi trồng, thậm chí nó còn đòi hỏi rất nhiều nguồn lực để có thể sống được. Hầu hết những hạt giống được gieo xuống đều sẽ chết trước khi trở thành cây.
Dù là vậy, nếu hạt giống đủ sức tồn tại được và phát triển, nó sẽ mang tới những lợi ích trong thời gian dài. Cây có thể tăng trưởng ngày càng cao và có thể mang về những hạt giống mới để tạo ra những mầm cây mới.
Một hình dung khác để mô tả start-up là công thức mới mà nhà hóa học phát triển trong phòng thí nghiệm. Nó đòi hỏi nhiều thử nghiệm và tỉ lệ thất bại cao. Một doanh nhân khởi nghiệp thất bại với một ý tưởng giống như nhà hóa học thí nghiệm thất bại. Đó chỉ là một phần của quá trình.
Hầu hết mọi người trên thế giới không hiểu start-up. Họ phàn nàn và chẳng hiểu tại sao rất nhiều nhà đầu tư lại đổ tiền vào những doanh nghiệp thương mại điện tử không đem lại lợi nhuận. Thế nhưng, bạn có biết người nông dân khi gieo hạt còn phải chờ lúa chín để thu hoạch. Làm gì có cây gì vừa gieo trồng đã đem lại thành quả ngay lập tức? Tương tự, cả start-up lẫn nhà đầu tư cũng nghĩ như vậy.
Tara không thành công khi gieo hạt mầm đầu tiên. Cô đã phải trồng rất nhiều lần, nhiều loại cây khác nhau để tìm ra loại phù hợp nhất. Start-up cũng như vậy, họ phải luôn cố gắng, thử nghiệm, thất bại rồi lại cố gắng. Nỗ lực là vậy nhưng chẳng ai đảm bảo chắc chắn thành công.
Tara đã chọn con đường tưởng chừng điên rồ, cô còn phải chấp nhận chịu nắng trong khi Tom được hưởng sự râm mát từ chiếc ô. Tương tự vậy, nhiều nhà sáng lập đã từ bỏ tăng trưởng và thu lợi nhuận sớm để hướng đến sự phát triển bền vững. Đây không phải hướng đi đề xuất cho tất cả mọi người trong mọi thời điểm. Tuy nhiên, các khoản đầu tư khủng cho các start-up hiện nay đòi hỏi phải có những con người và những suy nghĩ thực sự "điên rồ".
Một số người thì cố gắng vừa mua ô vừa trồng cây. Cứ như vậy, họ vừa có bóng mát để chờ cho đến khi cái cây lớn. Một số start-up cũng xây dựng các dịch vụ kinh doanh nhỏ khác để thu được lợi nhuận, nguồn sống trong khi tiếp tục phát triển start-up. Chiến lược này mang lại hiệu quả cho một vài trường hợp. Nhưng nhiều khi, cũng chẳng mang lại kết quả. Việc được sống trong bóng mát sẽ khiến cây không nhận đủ ánh nắng để có thể phát triển. Vì đã có bóng mát, bạn cũng mất đi khát khao, ham muốn phát triển cái cây của mình. Một vấn đề khác nữa, bạn không có đủ thời gian và công sức để phát triển start-up.
Cuối cùng, Tara đã thu về nhiều hơn một bóng mát, đó là khát khao được nhìn ngắm một thứ gì đó phát triển từng ngày. Tương tự, tiền đôi khi cũng chỉ là một động lực nhỏ với các nhà sáng lập start-up. Nhiều người không thể rời mắt khỏi những mầm cây nhỏ bé đang lớn lên của mình. Đó mới chính là động cơ to lớn thúc đẩy họ đi xa hơn bất kỳ thứ vật chất nào.
