CEO 28 tuổi của hãng xe tải điện sắp trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất nước Mỹ

Sau vụ sáp nhập, mã cổ phiếu của Tortoise Acquisition trên sàn NYSE sẽ thay đổi từ SHLL thành HYLN và công ty mới sẽ nhận được khoản tiền 560 triệu USD nhằm xây dựng kế hoạch triển khai tầm nhìn của Healy về một tương lai dành cho xe tải hạng nặng chạy bằng động cơ điện.

Phát ngôn viên của Tortoise – một công ty chuyên thực hiện các vụ mua lại, được thành lập năm 2018 – nhấn mạnh rằng cổ phiếu của SHLL đang được giao dịch theo quy ước như thể vụ thỏa thuận đã được hoàn tất. Giả sử điều này là đúng và với việc 161,6 triệu cổ phiếu đang được lưu hành, giá trị vốn hóa thị trường của Hyliion sau sáp nhập sẽ đạt tới con số 6,7 tỷ USD. Theo hồ sơ SEC, Healy hiện là cổ động lớn nhất, nắm giữ 22,9% - tương đương 34,97 triệu cổ phiếu của Hyliion, trị giá 1,5 tỷ USD.

Healy có thể không phải cái tên nổi bật như tỷ phú xe điện Elon Musk hay cựu CEO Trevor Milton của Nikola, nhưng lại là cái tên vượt trội so với Tesla và Milton khi nói đến việc đưa phương tiện ứng dụng công nghệ mang tính cách mạng lăn bánh trên đường. Hiện, có khoảng 20 xe tải sử dụng hệ thống truyền động điện của Hyliion, được chế tạo thông qua liên doanh với Dana và Volvo, đã được đưa vào hoạt động. Trong khi đó Tesla cho biết đang trì hoãn việc sản xuất dòng xe tải chạy điện Semi cho đến năm 2021. Còn cổ phiếu Nikola đã giảm từ 70 USD xuống dưới 20 USD trong bối cảnh công ty này phải đối mặt với các cáo buộc gian lận và sự ra đi của Milton.

Điều này khiến Healy trở thành hy vọng mới lớn hơn trong việc điện khí hóa dòng xe tải đầu kéo đường dài hạng nặng (xe tải Class 8). Làm thế nào Healy có thể đi được tới vị trí ngày hôm nay?

“Tôi là người đi đầu. Tôi lớn lên cùng với việc đua xe”, Healy khẳng định. Chàng trai đến từ Massachusetts đã từng tham gia các giải đua xe hơi và xe go-kart quốc gia khi chưa đầy 20 tuổi. Anh học cơ khí máy móc và bắt đầu lên ý tưởng về hệ thống truyền động điện trong phòng ký túc xá của mình ở Carnegie Mellon. Healy đã phát triển thiết kế trục chạy điện, sử dụng năng lượng từ pin lithium-ion, có thể tích hợp được vào hệ thống truyền động của xe tải đường dài Class 8.

Trục điện có thể được trang bị thêm cho xe tải cũ hoặc được chế tạo cho xe mới hoàn toàn. Lợi ích rất rõ ràng: trục điện tử sẽ hỗ trợ, bổ sung thêm sức mạnh và moment xoắn, cho phép động cơ diesel hoạt động hiệu quả hơn, cải thiện chức năng tiết kiệm nhiên liệu và giảm lượng khí thải. Hệ thống này cũng thu năng lượng thông qua phanh tái sinh – cơ chế biến đổi động – nhiệt năng của quá trình phanh sinh ra thành điện để sử dụng lại. Với trọng lượng của một chiếc xe tải đầu kéo, hệ thống pin phải có khả năng hấp thụ 5Kwh điện chuyển đổi khi xe phanh lúc xuống dốc để cung cấp năng lượng trở lại cho hệ thống truyền động lực trong quá trình tăng tốc.

Năm 2017, Healy đã được tạp chí Forbes bình chọn trong danh sách 30 Under 30.

Trục điện do Healy phát minh sau đó đã được phát triển thành một hệ thống truyền động hoàn chỉnh mà Hyliion gọi là Hypertruck ERX. Động cơ diesel được thay thế bằng một loạt pin điện. Các pin điện này được sạc thông qua máy phát điện gắn trên thùng chứa khí nén tự nhiên của xe.

Cách tiếp cận của Healy trái ngược hoàn toàn với những công ty đầu tiên bước chân vào lĩnh vực này, ví dụ phương thức chỉ tập trung vào pin điện của Tesla, hay sử dụng pin nhiên liệu hydro của Nikola.

Tại sao lại cần phát minh lại một thứ mới khi pin dành cho xe hybrid sử dụng khí nén thiên nhiên (CNG) có thể tận dụng được các trạm nhiên liệu sẵn có và tránh được việc phải mất hàng giờ sạc lại pin. Đó là câu hỏi Healy đã tự đặt ra. Thêm vào đó, sự kết hợp của một máy phát điện CNG cùng với một khối lượng pin vừa phải cho phép xe tải đi được quãng đường dài hơn, thay vì phải trang bị khối lượng pin lớn. Sử dụng khí nén thiên nhiên thay cho dầu diesel cũng giúp giảm lượng khí thải carbon khoảng 25%.

Healy cho biết anh đã quyết định từ sớm rằng không có gì khó khăn trong việc thiết kế một chiếc xe tải mới từ đầu. "Bạn muốn các kỹ sư thiết kế bản lề và chốt cửa, hay bạn muốn họ thiết kế hệ thống quản lý pin và thuật toán?”

Các nhà sản xuất xe tải hiện nay đã có những nhà máy lớn, với những khách hàng rất hài lòng về chiếc xe họ nhận được. “Mục tiêu của chúng tôi là cho phép khách hàng mua những chiếc xe tải mà họ đã biết rõ và yêu thích chúng, chỉ có điều có thêm hệ thống truyền động hoàn toàn mới, giúp cách mạng hóa hoạt động hậu cần của doanh nghiệp”, Healy khẳng định.

Thực tế, đã có nhiều hãng xe tải sản xuất xe chạy bằng khí nén tự nhiên, nhưng hầu hết các mẫu xe này là xe tải hạng nhẹ, với sức mạnh động cơ kém hơn nhiều so với những chiếc xe tải đầu kéo đường dài Class 8. Hệ thống truyền động của Hyliion giúp tăng khả năng truyền momen xoắn cũng như công suất động cơ, cho phép tăng tốc từ 0mph lên 60mph trong vòng 20 giây khi đang kéo tải trọng 80.000 lbs (hơn 36 tấn).

Nhà sản xuất phụ tùng ôtô Dana hồi tháng 3/2019 đã đầu tư vốn cổ phần vào Hyliion. Cùng với nhau, cả hai công ty đã sản xuất và giới thiệu sản phẩm của mình tới các khách hàng quen thuộc của Dana, trong đó có cả những cái tên lớn trong lĩnh vực sản xuất xe tải như Volvo, Navistar và Peterbilt. Các nhà sản xuất xe tải hiện nay đang sử dụng động cơ từ Cummins và hộp truyền động do Allison sản xuất. Hyliion hy vọng một ngày nào đó, công ty có thể tham gia vào nhóm các nhà cung cấp này. Những đợt giao hàng lớn của Hypertruck ERX có thể được thực hiện vào năm 2021.

Vincent Cubbage, Giám đốc điều hành của Tortoise Corp., đã lựa chọn Hyliion sau khi xem xét khoảng 200 công ty khởi nghiệp để tìm kiếm ứng viên tiềm năng cho công ty mua lại có mục đích đặc biệt được thành vào năm 2018 này.

Sau thỏa thuận, một quỹ đầu tư tư nhân của Tortoise sẽ sở hữu 8,7% cổ phần của Hyliion, tương đương 12 triệu cổ phiếu, trị giá 540 triệu USD. Những người chiến thắng lớn khác là Howard Jenkins, tỷ phú sở hữu tài sản siêu thị Publix. Quỹ đầu tư Axioma Ventures của ông nắm giữ khoảng 13% vốn cổ phần Hyliion, trị giá khoảng 700 triệu USD. Các thành viên hội đồng quản trị bao gồm Andy Card, nguyên chánh văn phòng của cựu tổng thống George W. Bush và là cựu Giám đốc điều hành của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Mỹ.

Khi thỏa thuận được hoàn tất và mã cổ phiếu thay đổi, số cổ phiếu của Hyliion được tung ra thị trường sẽ tăng lên, dự kiến gấp đôi con số 23 triệu cổ phiếu đang lưu hành hiện nay. Tổng số cổ phiếu của công ty sẽ tăng lên 161 triệu cổ phiếu. Với mức giá giao dịch hiện tại trong khoảng 42,12 USD/cổ phiếu (tăng gấp 4 lần kể từ tháng 6), vốn hóa thị trường của Hyliion sẽ là 6,7 tỷ USD, và khối tài sản của Healy sẽ chạm tới con số 1,5 tỷ USD. Healy sẽ nhận được khoản đầu tư 560 triệu USD tiền mặt trong thương vụ này để đầu tư vào việc tung ra sản phẩm mới.

Với khối tài sản mới, Healy sẽ gia nhập nhóm tỷ phú tự thân trẻ nhất nước Mỹ, cùng với John Collison – đồng sáng lập của Stripe và Evan Spiegel – CEO của Snapchat. Cả hai tỷ phú trẻ này hiện mới 30 tuổi. Trong nhóm này còn có cái tên gây nhiều tranh cãi là "ngôi sao Instagram" Kylie Jenner, người đã được Forbes đưa vào danh sách này khi mới 22 tuổi song vừa bị tước danh hiệu hồi tháng 5 vừa qua. Còn Mark Zuckerberg nhận được danh hiệu này khi mới 23 tuổi.

Theo quy định, Healy sẽ không thể bán cổ phiếu mình đang nắm giữ trong ít nhất 2 năm tới. Các nhà đầu tư đang kỳ vọng rất nhiều vào vị CEO trẻ tuổi này. Trong hồ sơ SEC, Hyliion dự báo doanh thu năm 2021 là 8 triệu USD, năm 2022 là 344 triệu USD và tới năm 2023 là 1 tỷ USD. Lợi nhuận ròng cũng sẽ có mức tăng tương tự. Ryan Laskey, phó chủ tịch cấp cao phụ trách hệ thống xe thương mại của Dana cho biết ông rất ấn tượng với trọng tâm thương mại của Healy. “Anh ấy mang đến cho khách hàng thứ mà họ thậm chí còn chưa biết là mình sẽ muốn”.

Đỗ Hiền