Rothschild: Bí ẩn gia tộc kinh doanh giàu có nhất mọi thời đại

CafeBiz xin giới thiệu series bài viết về "Những gia tộc giàu có nhất trong lịch sử thế giới". Series sẽ đăng tải thường kỳ vào thứ Sáu hàng tuần. Trong số này, chúng tôi xin giới thiệu đến độc giả câu chuyện về gia tộc Rothschild.

Xem bài viết trước:

Gia tộc Rockefeller: Đế chế dầu mỏ khét tiếng từng khiến cả nước Mỹ khiếp sợ

---

Rothschild là một gia tộc Do thái có nguồn gốc từ Frankfurt, Đức. Họ đã tạo nên đế chế tài chính - ngân hàng tại châu Âu bắt đầu từ cuối thế kỷ 18. Đế chế này còn vượt qua những gia tộc làm ngành ngân hàng hùng mạnh nhất mọi thời đại như Baring và Berenberg.

Cơ nghiệp của gia đình Rothschild bắt đầu từ thế kỷ 16 và được gây dựng bởi một nhân viên ngân hàng là Mayer Amschel Rothschild. Amschel đã đưa gia đình mình từ những nông dân nghèo sống tại khu ô chuột đông đúc trở thành gia tộc giàu có và tiếng tăm lẫy lừng nhất trong lịch sử thế giới.

Thậm chí, danh từ "Rothschild" còn được đồng hoá luôn với sự giàu có và quyền lực, một điều mà chưa gia tộc nào có thể làm được. Nhà Rothschild xuất hiện trong thơ ca, văn học, nghệ thuật và thậm chí còn được đặt tên cho một phong cách sống - le gout Rothschild - phong cách sống hào hoa, quý tộc.

Từ kẻ nghèo nhất đến giàu hơn cả những người giàu nhất

Rothschild là một gia tộc gốc Do Thái. Người đầu tiên được biết tới với tên họ Rothschild là Izaak Elchanan Rothschild. Tuy nhiên, người có công đưa cái tên Rothschild nổi danh thế giới phải kể đến là Mayer Amschel Rothschild – cháu của Izaak Elchanan Rothschild.

Sinh ra trong một xóm nghèo mang tên “Phố Do thái” (Judengasse) - khu dân cư nổi tiếng ở Đức cũng như toàn châu Âu. Ông sống trong ngôi nhà này cùng với 30 người họ hàng khác với điều kiện hết sức chật hẹp và tù túng.

Hơn nữa, vào thời điểm đó, địa vị xã hội của người Do Thái ở Franfurt luôn được coi là thấp kém, thường bị khinh rẻ. Những người Do Thái ở Frankfurt chỉ được ở tại Judengasse, không được phép sống ở bên ngoài. Chính hoàn cảnh khó khăn đó đã thôi thúc và tạo động lực cho Mayer khởi nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực tài chính.

Ban đầu, ông khởi nghiệp bằng việc trao đổi tiền tệ giữa các nước thuộc châu Âu - chuyên phục vụ tầng lớp giàu có bao gồm cả các hoàng tử và công chúa. Khi doanh nghiệp trở nên lớn mạnh và muốn mở rộng, ông cử năm con trai của mình đi nằm vùng tại năm trung tâm tài chính của châu Âu.

Đầu tiên, Nathan là con trai thứ ba và cũng là người gan dạ, thông minh nhất trong số năm anh em trong gia tộc Rothschild. Năm 1798, Nathan được cha mình điều chuyển từ Frankfurt đến Anh để khai phá lĩnh vực ngân hàng của dòng họ Rothschild.

Nathan cũng chính là người sau này làm nên lịch sử cho gia tộc Rothschild. Ông đã khôn khéo nhìn thấu tình hình chiến thắng của quân Anh trong trận chiến Napoleon (1803 – 1815) và sau đó đưa ra quyết định được cho là  táo bạo nhất trong lịch sử phát triển tài chính kinh tế đó là thâu tóm toàn bộ thị trường trái phiếu của chính phủ Anh - thứ mà được đánh giá là quá đắt trong thời điểm lúc bấy giờ.

Sau 2 năm, gia tộc Rothschild bán lại khi giá trị lên tới đỉnh vào năm 1817 và nhận được một khoản tiền lời lên đến 40% giá trị ban đầu. Dựa trên thế lực của gia tộc Rothschild có vào lúc đó thì đây là một khoản tiền khổng lồ.

Amschel – người anh trai của ông ta chuyên lo việc điều hành đại bản doanh (M.A Rothschild and Sons) của ngân hàng gia tộc Rothschild tại Frankfurt.

Salomon người anh trai thứ hai – đã xây dựng được một chi nhánh ngân hàng khác của dòng họ này ở thành Vienna – Áo (S.M Rothschild and Sons).

Còn Calmann – người em thứ tư của Nathan – đã xây dựng một chi nhánh khác ở thành phố Napoli của Ý.

James – người em trai thứ năm – cũng có một ngân hàng ở Paris.

Nhờ vào tài năng và sự khôn khéo trong kinh doanh, cả 5 người con trai của Mayer Amschel Rothschild đều có gen kinh doanh tiền giống cha và đều trở thành những nhà kinh doanh tiền xuất chúng.

Gần như đồng thời trong một khoảng thời gian ngắn, 5 anh em người Do Thái thành lập 5 nhà băng Rothschild tại 5 trung tâm tài chính tiền tệ lớn nhất châu Âu lúc đó là Frankfurt (Đức), London (Anh), Paris (Pháp), Vienne (Áo) và Napoli (Italia).

5 ngân hàng này hoàn toàn độc lập với nhau nhưng lại hoạt động liên kết rất chặt chẽ tạo thành một hệ thống tài chính ngân hàng đặc biệt, có thể chi phối thị trường tài chính và ảnh hưởng lớn đến kinh tế châu Âu thời đó.

Lúc này, người ta thậm chí còn ví von rằng: “Cỗ xe của ngân hàng Rothschild băng băng trên con đường quốc lộ của các vùng đất châu Âu, con thuyền ngân hàng Rothschild lao nhanh qua những eo biển hẹp”.

Ngoài ngân hàng, nhà Rothschild còn tham gia đầu tư vào ngành đường sắt và một công ty công nghiệp khác. Những thế hệ nhà Rothschild sau này tiếp tục mở rộng hoạt động kinh doanh sang cả sản xuất rượu vang, bất động sản, khai khoáng dầu…

Sự giàu có và nổi tiếng của gia tộc Rothschild là không phải bàn cãi. Tuy nhiên, cho đến tận ngày hôm nay, không có tài liệu nào ghi lại hay tính toán được chính xác khối tài sản của gia tộc này.

Một số thông tin không chính thức cho biết gia đình này nắm giữ khối tài sản trị giá 350 tỷ USD trải khắp trên thế giới. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng con số này quá nhỏ so với thực tế và họ phán đoán nhà Rothschild nắm giữ khối tài sản lên tới 1.000 tỷ USD.

Dù còn nhiều tranh cãi xung quanh những con số này nhưng có một điều không ai có thể phủ nhận đó là Rothschild là gia tộc giàu có nhất trong lịch sử thế giới.

Hậu duệ nhà Rothschild hiện tại làm gì, ở đâu?

Những hậu duệ của gia tộc Rothschild hiện nay đều thành công và giàu có. Nổi tiếng nhất trong số đó có lẽ là Nathaniel 'Nat' Rothschild – con trai út và cũng là con trai duy nhất trong số bốn người con của Jacob Rothschild, Bá tước Rothschild đời thứ tư và Serena Mary Dunn. Hiện nay ông sống chủ yếu ở Thụy Sỹ và điều hành công ty tư vấn JNR Limited chuyên giao dịch tài nguyên thiên nhiên ở các thị trường mới nổi.

Ngoài ra còn rất nhiều cái tên khác bao gồm Hannah Rothschild, Robert Baron Rothschild và Victoria Katherine Rothschild. Mặc dù những cái tên này không được quá nhiều người biết đến nhưng có một điều chắc chắn là: Rothschild là một trong những gia tộc giàu và có tầm ảnh hưởng nhất trong lịch sử thế giới. Nếu không có họ, bộ mặt của nước Anh, châu Âu đã có thể rất khác.

Vân Đàm