Bộ KHĐT: Hàng không Việt Nam đứng trước bờ vực phá sản, đề xuất Chính phủ cho Vietjet Air, Bamboo Airway vay tín dụng lãi suất 4% như Vietnam Airlines
Theo dự thảo báo cáo Thủ tướng về tình hình phát triển doanh nghiệp năm 2020 và năm tháng đầu năm 2021, Bộ Kế hoạch Đầu tư (KHĐT) cho biết ngành hàng không Việt Nam đang đứng trước bờ vực phá sản.
Doanh nghiệp lao đao
Theo Bộ KHĐT, dịch Covid-19 khiến nhiều doanh nghiệp hàng không gặp khó khăn, doanh thu sụt giảm nghiêm trọng.
Số liệu từ Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam (VABA) ước tính năm 2020 các hãng hàng không Việt Nam đã phải gánh khoản lỗ trên 18.000 tỷ đồng từ hoạt động vận tải hàng không và doanh thu giảm khoảng 100.000 tỷ đồng so với năm 2019.
"Dự báo năm 2021, doanh thu các hãng hàng không vẫn tiếp tục giảm sâu so với năm 2019 và các hãng vẫn lỗ trên 15.000 tỷ đồng từ vận tải hàng không. Đặc biệt, do năm 2020, các hãng đã phải chuyển nhượng tài sản và các khoản đầu tư, tài chính tích lũy từ nhiều năm trước để cải thiện dòng tiền nên năm 2021, các hãng đối diện với nguy cơ cạn kiệt dòng tiền hoạt động từ ngay giai đoạn thấp điểm sau dịp Tết Nguyên đán", ông Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch- Tổng thư ký VABA phân tích.
Các hãng như Bamboo Airways, Vietjet Air đang dần hết nguồn lực về tài chính. Thậm chí hãng hàng không lớn như Vietnam Airlines cũng đứng bên bờ vực phá sản. Dự thảo của Bộ KHĐT cho biết dự kiến số lỗ của quý I của Vietnam Airlines sẽ ở mức 4.800 tỷ đồng và 6 tháng đầu năm có thể lên đến 10.000 tỷ đồng. Hiện tại số nợ Vietnam Airlines phải trả quá hạn đã đạt tới 6.240 tỷ đồng và đang rơi vào trạng thái cực kỳ khó khăn, bên bờ vực phá sản.
"Vietnam Airlines đang đối mặt với rủi ro kiện tụng pháp lý với số nợ quá hạn quá cao và rủi ro trong việc không cân đối trả các khoản vay ngắn hạn đến hạn tại các ngân hàng", báo cáo của Bộ KHĐT cho biết.
Với các hãng hàng không tư nhân như Vietjet Air, Bamboo Airways mặc dù đã cố gắng tối ưu hóa hoạt động khai thác, chuyển nhượng tài sản và dự án đầu tư tài chính đã được tích lũy trong các giai đoạn trước nhưng hoạt động vẫn sẽ tiếp tục khó khăn trong năm 2021. Những hãng này cũng đang dần hết nguồn lực về tài chính để hỗ trợ cho dịch vụ vận tải hàng không.
Đề xuất phương án giải cứu
Với những khó khăn trên, Bộ KHĐT đề xuất Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu trình Chính phủ ban hành cơ chế hỗ trợ lãi suất khoảng 4% cho vay tín dụng trong năm 2021-2023 cho các hãng hàng không như gói hỗ trợ của Chính phủ cho Vietnam Airlines.
Hồi đầu tháng 3/2021, Ngân hàng Nhà nước vừa đưa ra dự thảo Thông tư hướng dẫn tái cấp vốn đối với tổ chức tín dụng cho Tổng công ty Hàng không Việt Nam (VNA) vay do ảnh hưởng dịch COVID-19.
Trước đó, thông qua VABA Vietjet từng đề nghị được vay tín dụng 4.000-5.000 tỷ đồng trong 3 năm (2021-2023) và được hỗ trợ lãi suất khoảng 4% cho khoản này. Bamboo Airways đề nghị được vay dài hạn 5.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi dưới hình thức tái cấp vốn lãi suất 0% và 5.000 tỷ đồng vay dài hạn khác từ các ngân hàng thương mại với lãi suất được hỗ trợ.
Ngoài ra Bộ KHĐT đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT cho phép kéo dài thời gian giảm 50% phí dịch vụ cất, hạ cánh máy bay và dịch vụ điều hành bay cùng với thời gian áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng đối với các dịch vụ chuyên ngành hàng không thuộc danh mục Nhà nước quy định khung giá cho đến hết năm 2021.
Hồi tháng 3, VABA cũng đưa ra thông tin cho biết với chính sách giảm 50% giá, phí dịch vụ cất hạ cánh, điều hành đi và đến với các hãng hàng không, riêng Vietnam Airlines đã giảm được 155 tỷ đồng. Chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu hàng không cũng đã giúp hãng giảm chi phí 164 tỷ đồng. Dự kiến năm 2021, chi phí được giảm bớt theo quy định hiện hành là khoảng 430 tỷ đồng.
Với Bamboo Airways, tổng số tiền mà hãng được hưởng từ các khoản giảm trừ này là 120 tỷ đồng, chiếm khoảng 1,4% tổng chi phí hoạt động của hãng trong năm 2020. Chính sách tái cơ cấu nợ cũng liên quan tới trị giá tín dụng ở quy mô hạn chế và mức giảm lãi suất khá thấp với Bamboo Airways là 0,5- 1% và thời gian áp dụng 6 tháng.
