Biểu đồ kinh tế Mỹ 10 tháng đầu tiên dưới thời TT Donald Trump: Vượt cuối thời TT Obama nhưng các chuyên gia vẫn tranh cãi
Việc làm trong ngành sản xuất tăng cao nhất trong 3 năm, thất nghiệp giảm thấp nhất trong 6 năm, tỷ lệ lao động trong độ tuổi thành niên tăng cao nhất trong 6 năm - Ông Donald Trump có vẻ như chỉ mất có 10 tháng để chứng minh lời hứa hồi tranh cử Tổng thống.
Ngay sau khi nhậm chức vào tháng 1 năm nay, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt ra nhiều mục tiêu đầy tham vọng cho kinh tế Mỹ, ví dụ phải kể đến như mức tăng trưởng GDP đạt 3%, hay sẽ cắt giảm bằng được thâm hụt thương mại của Mỹ với các đối thủ Trung Quốc và Mexico. Sau thời gian 10 tháng đương nhiệm, những mục tiêu này được Tổng thống Donald Trump thực hiện ra sao?
Trong tương quan so sánh với các tháng trong nhiệm kỳ cuối cùng của thời Obama, những biểu đồ dưới đây mô tả sự thay đổi của các chỉ số chính trong nền kinh tế Mỹ trong 10 tháng nắm quyền của nội các ông Donald Trump. Có thể nhìn thấy một bức tranh toàn cảnh về những thay đổi đầu tiên của nước Mỹ dưới thời vị Tổng thống thứ 45.
Tăng trường GDP : Đã vượt cuối thời Obama nhưng các nhà kinh tế vẫn tranh cãi
Tổng thống Trump từng cam kết sẽ đưa tăng trưởng GDP hàng năm của Mỹ lên 3% trong năm nay. Kết quả, Tổng thống Trump đã làm được điều đó khi mà những con số GDP cứ nhảy vọt liên tiếp sau từng quý và đã vượt những quý cuối cùng của thời Obama.
Tuy nhiên, vì lý do không hề có sự thay đổi đáng kể nào trong nhân khẩu học hay năng suất, nhiều nhà kinh tế cho rằng mức tăng trưởng GDP hiện tại thực ra chỉ khoảng 2%, tức là tương đương mức bình quân 4 năm cuối nhiệm kỳ vị Tổng thống thứ 44.
Chỉ số giá tiêu dùng CPI: Lạm phát trở lại dưới thời Trump
Sự thực là dười thời Trump, tình trạng lạm phát có vẻ như đang trở lại với nước Mỹ. Đây được xem là điều đáng tiếc bởi Mỹ đã và đang kiềm chế được lạm phát ngay từ những năm 1990 cho tới tận cuối thời kỳ Obama.
Hiện tại, Tổng thống Trump có vẻ chưa quan tâm nhiều đến vấn đề hiện hữu này. Một số nhà kinh tế học lo ngại rằng, nếu các kế hoạch kinh tế của ông được thực hiện, lạm phát thậm chí sẽ có thể còn bị đẩy lên trong tương lai.
Khi đó, một tình trạng điển hình có thể xảy ra là sức mua của các hộ gia đình suy giảm do lạm phát tăng mạnh nhưng mức lương lại không thay đổi. Điều này có thể khiến nội các Trump bị 'mất điểm' trong con mắt của công chúng.
Tỷ lệ thất nghiệp: Thấp nhất trong 6 năm trở lại đây
Ông Trump từng nhận xét như thế này về chỉ số thất nghiệp trong nền kinh tế Mỹ: "Với tôi, đây là một chỉ số thật lố bịch bởi vì nó không phản ánh được số người đang không tìm kiếm việc làm. Họ có thể là những người đã nghỉ hưu hoặc làm công việc nội trợ hay những người đang đi học".
Vì thế, trong 10 tháng cầm quyền, Tổng thống Doanld Trump dường như không dành quá nhiều sự quan tâm cho các chính sách tác động trực tiếp lên chỉ số này.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp vẫn là một công cụ đo lường quan trọng trong của thị trường lao động. Thực tế, tỷ lệ này đã bắt đầu giảm từ khi ông Trump lên nhậm chức. Cho đến tháng 10, người ta thấy tỷ lệ thất nghiệp của kinh tế Mỹ chưa bao giờ thấp đến vậy kể từ nhiệm kỳ thứ hai của Obama.
Thâm hụt thương mại và thay đổi việc làm trong ngành sản xuất: Chuyển biến tích cực
Thâm hụt thương mại
Đây có vẻ như là một vấn đề ưa thích của ông Donald Trump khi mà hồi tranh cử khi từng nhấn rất mạnh rằng chuyện thâm hụt thương mại với nước ngoài làm nước Mỹ mất đi sự vĩ đại vốn cố của mình.
Tổng thống Trump tuyên bố: "Việc làm và sự thịnh vượng đã bị tước đi khỏi đất nước chúng ta. Thâm hụt thương mại ngày càng trầm trọng từ năm này qua năm khác".
Ông Trump thuộc vào nhóm những người coi thâm hụt thương mại là một vấn đề tiêu cực đối với quốc gia. Hầu hết các nhà kinh tế đều không đồng tình với quan điểm này, thế nhưng chính quyền Trump vẫn quyết định rằng đây là mục tiêu của các chính sách thương mại mà họ sẽ thực hiện.
Kết quả, kể từ khi Trump nhậm chức, các thống kê về thâm hụt thương mại của Mỹ đã được được giảm thiểu đáng kể đối với các nước là đối tác thương mại của Mỹ.
Thay đổi việc làm trong ngành sản xuất
Đây lại là một vấn đề mà ông Donald Trump từng đề cập đến một cách 'say mê' hồi năm ngoái như là một điểm cộng cho cả chiến dịch tranh cử của mình. Ông nói: "Chúng ta đã mất gần 70.000 nhà máy. Hãy nhìn vào bản đồ. Bao nhiêu nhà máy đã biến mất?”
Và sau 10 tháng lấy chính sách thương mại làm động lực chính để tạo ra cú hích trong ngành sản xuất chế tạo. Số việc làm trong các ngành sản xuất trong nền kinh tế Mỹ đã có sự thặng dự mạnh mẽ nhất kể từ thời điểm đầu năm 2014.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế vẫn tranh luận về tiềm năng tăng trưởng việc làm trong ngành này ở Mỹ. Họ cho rằng ngay cả khi sản lượng đầu ra tăng thì vẫn chưa thể kết luận rằng lượng công việc sẽ tăng, lý do là vì sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của tự động hóa rút cục rồi cũng sẽ cướp đi số lượng lớn công việc của con người.
Lao động tuổi vị thành niên: Đã giảm!
“Chúng ta phải thừa nhận thực trạng hiện nay… Hơn 1/5 số người lao động không nằm trong độ tuổi lao động” - Tổng thống Trump từng nói.
Khi ông Trump nhậm chức, tỷ lệ người từ 25 đến 54 tuổi tham gia lực lượng lao động chiếm khoảng 81,5%, tính cả người có việc và đang tìm việc. Cho đến thời điểm tháng 10/2017, số liệu này đã tăng lên, tương đương với chuyện số việc làm đặt lên vai lao động tuổi vị thành niên đã giảm.
Đây là một điều đáng khen bởi không một quý nào trong nhiệm kỳ thứ 2 của cựu tổng thống Obama mà nền kinh tế Mỹ được chứng kiến tỷ lệ này ở mức cao như vậy. Tuy nhiên, những con số này vẫn thấp hơn mức cao nhất trong thập niên 90 là vào khoảng 84,6%.
