Vì sao Phan Sào Nam chỉ bị mức hình phạt 5 năm tù?

So với nhóm các bị cáo có vai trò cầm đầu trong vụ án đánh bạc nghìn tỷ vừa được TAND tỉnh Phú Thọ xét xử sơ thẩm, Phan Sào Nam có mức án thấp hơn do được hưởng nhiều tình tiết giảm nhẹ.

Cùng có vai trò đồng phạm trong nhóm tội danh Tổ chức đánh bạc và rửa tiền, nhưng Nguyễn Văn Dương (cựu Chủ tịch HĐTV Công ty CNC) phải chịu mức hình phạt rất nghiêm khắc lên đến 10 năm tù giam (5 năm tù về tội Tổ chức đánh bạc, 5 năm tù về tội Rửa tiền).

Trong khi đó, Phan Sào Nam (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty VTC Online) nhận mức án 5 năm tù giam (2 năm tù về tội Tổ chức đánh bạc, 3 năm tù về tội Rửa tiền).

Nghĩa vụ bắt buộc của Phan Sào Nam

Phan Sào Nam được xác định đã thu lời bất chính 1.475 tỷ đồng từ việc tổ chức đánh bạc. Bị cáo cũng đã dùng 408 tỷ đồng trong số này để thực hiện hành vi rửa tiền.

Phan Sào Nam và người nhà đã chủ động nộp vào tài khoản tạm giữ của Cơ quan điều tra 1.335 tỷ đồng (90,7%) để khắc phục hậu quả. Vì lẽ đó, luật sư của Nam đề nghị Hội đồng xét xử (HĐXX) xem xét coi đây là hành động “lập công chuộc tội”.

Tuy nhiên, trong bản án sơ thẩm được tuyên, HĐXX đã bác đề nghị này khi cho rằng đề nghị của luật sư là không có căn cứ. Và việc nộp lại tiền thu lời bất chính là nghĩa vụ bắt buộc của bị cáo.

Vì nguồn thu này được tạo ra từ hoạt động kinh doanh bất hợp pháp, nên việc nộp lại 1.335/1.475 tỷ đồng không thể coi là “lập công chuộc tội” mà chỉ xem xét, cân nhắc cho Nam được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại khoản 2 Điều 46 Bộ luật Hình sự năm 1999 là thể hiện sự nhân đạo của pháp luật.

Hơn nữa, theo Nghị quyết số 01 ngày 01/08/2008 của Hội đồng Thẩm phán Tối cao, Phan Sào Nam không đủ điều kiện để được hưởng tình tiết giảm nhẹ này, nên không có căn cứ chấp nhận đề nghị của Luật sư.

Tuy nhiên, trong quá trình nghị án, HĐXX cũng xem xét nhiều tình tiết giảm nhẹ cho Phan Sào Nam. Trong đó có đề nghị của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Phú Thọ khi cho rằng Phan Sào Nam là người có trình độ chuyên môn cao, quá trình công tác có nhiều đóng góp lớn cho nhà nước và xã hội trong lĩnh vực CNTT, được tặng thưởng nhiều Bằng khen cấp Bộ.

Phan Sào Nam và mẹ ruột tại phiên tòa.

Tại thời điểm đầu tiên, khi nhận lời hợp tác cùng Hoàng Thành Trung (người được xác định là “cha đẻ” của game bài RikVip và hiện đang bỏ trốn ra nước ngoài) vận hành game bài đổi thưởng, Nam nhận thức được việc vận hành game bài phải được cấp phép và xây dựng kịch bản.

Nhưng do niềm tin vào Nguyễn Văn Dương và Công ty CNC là công ty nghiệp vụ của Bộ Công an, có thể chịu trách nhiệm về mặt pháp lý để đảm bảo hoạt động, dẫn đến việc Nam hợp tác với Dương để vận hành game bài trái pháp luật.

Nam cho rằng hậu quả nghiêm trọng xảy ra ngày hôm nay là ngoài ý thức chủ quan của Nam, một mặt hậu quả gây ra cho xã hội là vô cùng nặng nề, nhưng một mặt cũng là “thành tựu” phát triển KHCN, là công sức trí tuệ tập thể của đội ngũ tri thức có trình độ cao về CNTT nhưng lại thiếu hiểu biết về pháp luật.

Mong muốn của Nam là tiếp thu các thành tựu CNTT nhằm đi trước đón đầu, mở đầu cho việc kinh doanh casino trực tuyến mà nhà nước đang dự thảo khung pháp lý để hợp pháp hóa hoạt động này.

Tuy nhiên, HĐXX nêu quan điểm khi pháp luật chưa cho phép, ý tưởng của các hoạt động kinh doanh này là trái quy định của pháp luật, cần xem xét động cơ, mục đích trên của Nam khi quyết định hình phạt cho bị cáo.

Do đó, các phân tích, lập luận của đại diện VKSND tỉnh Phú Thọ về giảm hình phạt cho Nam là có căn cứ cần chấp nhận.

Không chấp nhận lá đơn với hơn 400 chữ ký

Bản án sơ thẩm do TAND tỉnh Phú Thọ tuyên có nhắc đến chính sách khoan hồng đối với Phan Sào Nam như sau:

“Quá trình điều tra, truy tố và xét xử, Nam thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải về hành vi phạm tội của mình nên được hưởng rất nhiều tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 46 BLHS năm 1999.

HĐXX cũng áp dụng Điều 47 BLHS năm 1999 đối với cả hai tội Tổ chức đánh bạc và Rửa tiền để Nam được hưởng mức phạt thấp nhất khung hình phạt, qua đó thể hiện sự khoan hồng của pháp luật, để Nam có cơ hội sửa chữa lỗi lầm, tiếp tục đóng góp trí tuệ, sự nghiệp phát triển của đất nước”.

Tại phiên tòa, HĐXX cũng nhận được Đơn kiến nghị kèm chữ ký của hơn 400 người từ mọi miền đất nước và cả người Việt Nam ở nước ngoài tha thiết xin giảm nhẹ hình phạt cho Nam.

“Việc này không được HĐXX dùng làm tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật, nhưng qua đó cho thấy sự bao dung, khoan hồng, vị tha của cộng đồng đối với hành vi vi phạm pháp luật của Phan Sào Nam, là động lực cho Nam cải tạo, sớm trở về với xã hội,” HĐXX nêu quan điểm.

Tiếp tục kê biên nhiều tài sản của Phan Sào Nam

Về xử lý vật chứng và biện pháp tư pháp, Phan Sào Nam thu lời bất chính từ hành vi tổ chức đánh bạc là 1.475 tỷ đồng. Nam sử dụng 408 tỷ đồng để rửa tiền, gồm có: Chuyển tiền cho dì ruột (Phan Thu Hương) 236 tỷ đồng mua 13 căn hộ với giá 139 tỷ đồng; đầu tư góp vốn 92 tỷ đồng vào các công ty: Vịnh Xanh Hạ Long, Ấn Tượng Hạ Long, Công ty Bitpro, Công ty Fintech. Ngoài ra Nam còn khai gửi 3,5 triệu USD tại ngân hàng Singapore.

Như vậy, sau khi khấu trừ số tiền rửa tiền, số tiền thu lợi bất chính từ hành vi tổ chức đánh bạc còn lại là 1.066 tỷ đồng. Phan Sào Nam phải nộp toàn bộ số tiền trên để sung vào ngân sách nhà nước.

TAND tỉnh Phú Thọ tuyên tiếp tục tạm giữ hơn 1.000 tỷ đồng được Phan Sào Nam và người nhà nộp vào vào tài khoản tạm giữ của Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án của Phan Sào Nam.

Tiếp tục phong tỏa số tiền 76 tỷ đồng để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án đối với 4 tài khoản đứng tên Phan Sào Nam và 5 tài khoản tại các công ty do Nam góp vốn. Toàn bộ số tiền bị phong tỏa tại các công ty này đã được CQĐT làm rõ. Các đối tượng có liên quan thừa nhận là tiền của Nam do thu lời bất chính từ Tổ chức đánh bạc. Do vậy cần thu hồi để trừ vào số tiền thu lời bất chính do Phan Sào Nam phải nộp.

Ngoài ra, tiếp tục kê biên một số tài sản của Nam để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án, gồm: 05 xe ô tô, trong đó 1 xe ô tô nhãn hiệu Ford Mustang, 01 xe ô tô nhãn hiệu KIA RONDO, 01 xe ô tô nhãn hiệu KIA SEDONA, 01 xe ô tô nhãn hiệu Audi 5, 01 xe ô tô nhãn hiệu LANDROVER.

Đối với 11 căn nhà và 2 căn hộ tại khu dân cư Villa Park (TP.HCM) do Phan Sào Nam nhờ người khác đứng tên có tổng giá trị 139 tỷ đồng, là tiền Nam rửa tiền. Công ty BĐS Thu Đông là công ty đang quản lý số tiền trên nên phải có nghĩa vụ nộp lại toàn bộ số tiền trên vào ngân sách nhà nước.

Theo P.V