Vén màn mánh khóe lừa đảo trên thị trường đồ secondhand Hàn Quốc

"Don't Buy the Seller" (tựa tiếng Việt: Đơn Hàng Từ Sát Nhân), bộ phim kinh dị bí ẩn do Park Hee Gon đạo diễn, kể câu chuyện về Soo Hyun (diễn viên Shin Hae Sun đóng) làm việc tại một công ty thiết kế nội thất và sống cuộc sống bình thường của một nhân viên văn phòng.

Soo-hyun chật vật giải quyết khối lượng công việc và một ông sếp hay cằn nhằn, đồng thời tìm đến các chợ bán đồ cũ trực tuyến để kiếm thêm thu nhập.

Một ngày nọ, cô mua một chiếc máy giặt cũ với giá 300.000 won (hơn 5 triệu đồng) nhưng ngay sau đó cô nhận ra rằng mình đã bị lừa. Cô ngay lập tức báo cáo hành vi lừa đảo cho cảnh sát, hiện cũng đang giải quyết một số trường hợp tương tự. Bộ phim tiếp tục lần theo hành trình đấu trí với tên lừa đảo gian xảo.

Nhưng câu chuyện này không hoàn toàn là hư cấu.

Đạo diễn cho biết bộ phim dựa trên các chương trình tin tức và tài liệu năm 2020 đã làm sáng tỏ một vụ lừa đảo sau đó mở rộng thành một vụ án giết người nhắm vào người dùng ứng dụng thị trường đồ cũ.

Đạo diễn Park nói với các phóng viên sau buổi công chiếu cho báo chí của bộ phim: "Sau khi biết tin, tôi đã bị sốc khi khu chợ đồ cũ thân thiện, ấm áp, dựa vào cộng đồng này đang được sử dụng như một nền tảng để thực hiện những tội ác ghê tởm, khiến nạn nhân bị tổn thương và thậm chí khiến một số người cố gắng lấy đi mạng sống của chính họ. Khi bộ phim đang quay thì chúng tôi được tin tên tội phạm cuối cùng đã bị bắt".

Câu chuyện thực đằng sau

Thị trường đồ cũ ở Hàn Quốc ước tính có giá trị từ 10 đến 20 nghìn tỷ won (khoảng 8 đến 16 tỷ USD). Trong số này, trang web buôn bán đồ cũ lớn nhất, Junggonara, tự hào có gần 18 triệu thành viên, với giao dịch ước tính 3,5 nghìn tỷ won (khoảng 2,8 tỷ USD) vào năm 2019. Với vô số sản phẩm cũ được đổi chủ hàng ngày, các trò lừa đảo vẫn còn tồn tại như một vấn đề dai dẳng. Những câu chuyện như "Tôi giao dịch trên Junggonara nhưng thay vì sản phẩm lại nhận được gạch" được lan truyền khắp nơi.

Vào ngày 18/1/2020, SBS đã phát sóng một chương trình có tựa đề "Dựng lại chân dung kẻ lừa đảo - Bắt kẻ lừa đảo vô danh", theo dõi hoạt động của một nhóm liên quan đến lừa đảo thông qua các trang web buôn bán đồ cũ từ năm 2014. "Kẻ lừa đảo" (tiếng Hàn: "그놈" Guenom) này là ai và nạn nhân đã rơi vào âm mưu của chúng như thế nào?

Cho đến nay, các trò lừa đảo trên các trang mua bán đồ cũ thường bị xem nhẹ vì chúng thường liên quan đến số tiền tương đối nhỏ và phương pháp đơn giản. Tuy nhiên, "kẻ lừa đảo" không giống bất kỳ tên nào từng được biết đến trên các trang mua bán đồ cũ. 

Chúng đã phát triển thành một tên tội phạm có tổ chức cao, phạm tội bằng cách sử dụng internet và điện thoại thông minh, che giấu dấu vết bằng các chiến thuật như thuê tài khoản ngân hàng và rửa tiền thông qua tiền điện tử. Lee Yo-hwan, người đứng đầu Đơn vị điều tra mạng của Cảnh sát tỉnh Jeju lúc đó đang điều tra vụ án, cho biết: "Chúng kiếm được ít nhất vài trăm triệu won (vài trăm nghìn USD) mỗi tháng" và "quy mô thiệt hại ước tính lên tới hơn 10 tỷ won (hơn 8 triệu USD)".

"Kẻ lừa đảo" này dụ dỗ người dân bằng nhiều mặt hàng khác nhau trên các trang buôn bán đồ cũ. Chúng đăng quảng cáo về điện thoại di động, thiết bị điện tử, đồ nội thất, xe máy, thiết bị cắm trại, xe đạp, xe lăn điện, nhạc cụ, đồ xa xỉ và thậm chí đề nghị đổi đô la, tất cả đều là một phần trong kế hoạch của chúng. Thậm chí có trường hợp chúng bán "nhà container" với giá rẻ bất ngờ.

"Kẻ lừa đảo" này lừa dối mọi người như thế nào? Khi đăng quảng cáo, chúng sử dụng hình ảnh thay vì văn bản đánh máy để tránh bị các thành viên có thể nhận ra phong cách viết của chúng. Chúng sử dụng ID người dùng bị đánh cắp, thường sử dụng ID không hoạt động kể từ ngày 30/3/2011 để trốn tránh sự nghi ngờ. Chúng giới thiệu những mặt hàng đang bán là "được tặng, chưa mở, mới toanh" để ngăn người mua tiềm năng đặt quá nhiều câu hỏi.

Hơn nữa, chúng không hiển thị thông tin liên lạc của. Thay vào đó, chỉ cung cấp ID KakaoTalk và chia sẻ số điện thoại với những người có vẻ là người mua tiềm năng. Những số điện thoại này thường là giả mạo, dưới tên người khác hoặc số điện thoại trên mạng. 

Chúng thậm chí có thể gửi ảnh giấy tờ tùy thân và giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh giả hoặc tuyên bố rằng cửa hàng của chúng có thể được xác minh trên các cổng trực tuyến để xóa bỏ mọi nghi ngờ khỏi tâm trí nạn nhân.

Sự lựa chọn địa điểm của những kẻ lừa đảo cũng thú vị. Chúng chọn những cửa hàng nằm ở những vùng sâu vùng xa, khó có thể trực tiếp đến thăm. Điều này có khả năng chống lại khả năng nạn nhân có thể tìm kiếm cửa hàng bằng dịch vụ bản đồ internet. 

Đôi khi, chúng tuyên bố có các cửa hàng được liệt kê trên các cổng trực tuyến, vốn chỉ tồn tại trên không gian mạng. Đây là lời kể của một nạn nhân của một vụ lừa đảo điện tử đã mất hơn 10 triệu won (khoảng 182 triệu đồng).

"Khi bạn tìm kiếm Gangneung Hwain Electronics, nó sẽ xuất hiện trên cổng thông tin (trang web) và chúng thậm chí còn cho tôi xem ảnh giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Tôi tin tưởng chúng vì đó là một công ty đã đăng ký".

"Kẻ lừa đảo" này sử dụng những phương thức này để lừa đảo mọi người và nhận tiền bằng cách thuê tài khoản ngân hàng mà chúng có được thông qua các công việc bán thời gian hoặc cho vay từ xa có thu nhập cao. 

Sau đó, chúng rửa tiền qua 10 giai đoạn, bao gồm chuyển khoản ngân hàng và tiền điện tử. Chúng sử dụng IP nước ngoài trên máy tính của mình để khiến việc truy tìm trở nên khó khăn hơn. Đơn vị Điều tra Mạng của Cảnh sát tỉnh Jeju, với sự hỗ trợ của Interpol, trong khi truy tìm "kẻ lừa đảo" đã mô tả các phương pháp của chúng là có tính tổ chức cao và tỉ mỉ.

Điều khiến những kẻ này càng nghiêm trọng hơn chính là hành động trả đũa của chúng đối với những người cố gắng cản trở hành vi lừa đảo. Chúng sử dụng thông tin liên hệ và địa chỉ nhận được trong các giao dịch để thực hiện các mối đe dọa tâm lý. 

Đầu tiên, chúng đăng số điện thoại của nạn nhân lên các trang web tặng quà miễn phí, khiến các số này bị làm phiền liên tục. Sau đó, chúng order giao đồ ăn đến địa chỉ của nạn nhân. 

Chúng thậm chí còn tìm kiếm hình ảnh của nạn nhân trên mạng xã hội để sử dụng chúng nhằm đe dọa và đôi khi đề cập đến gia đình hoặc thú cưng của nạn nhân. Một nạn nhân từng bị đe dọa trả đũa đến mức họ cảm thấy tính mạng của mình đang gặp nguy hiểm thậm chí đã phải thay đổi danh tính.

Bất chấp nguy cơ bị trả thù, nhiều nạn nhân của "kẻ lừa đảo" vẫn tiếp tục vạch trần hành vi lừa đảo của chúng và cảnh báo người khác bằng cách đăng quảng cáo trên Junggonara.

Những người là nạn nhân của "그놈" cũng tích cực tham gia việc nâng cao nhận thức về lừa đảo. Kim Hwa-rang, người từng trải qua vụ lừa đảo trong quá khứ, điều hành một trang chia sẻ thông tin về phòng chống gian lận trên internet có tên "더 치트" (kẻ lừa đảo) từ năm 2006. 

Giáo sư Oh Yun-sung từ Khoa Quản lý Cảnh sát của Đại học Soonchunhyang đánh giá cao vai trò tích cực của công dân. "Trên thực tế, việc ngăn chặn tất cả tội phạm lừa đảo của các cơ quan chính phủ là không thể. Nếu các trang web mua bán đồ cũ hợp tác với các cơ quan thực thi pháp luật như cảnh sát, thì việc ngăn chặn loại lừa đảo này có thể mang lại hiệu quả cao".

Những tội ác do những kẻ lừa đảo trên gây ra còn vượt xa cả tội lừa đảo. Ngoài hành vi lừa đảo, chúng còn thực hiện hành vi tống tiền nạn nhân và thậm chí tham gia các hoạt động làm gián đoạn hoạt động kinh doanh của các cá nhân tự kinh doanh, cấu thành hành vi cản trở hoạt động kinh doanh.

Thủ phạm cuối cùng đã phải trả giá

May mắn, cuối cùng vào năm 2021, nhóm lừa đảo trên đã bị bắt giữ và kết án.

Theo tờ Jejusori, chiến dịch lừa đảo trực tuyến lớn "그놈" đã lừa gạt các nạn nhân khoảng 4,9 tỷ won (khoảng 90 tỷ đồng). Trong phán quyết đầu năm 2021, Tòa án quận Jeju đã kết án 29 cá nhân, trong đó có thủ phạm chính Kang Mo, với các tội danh lừa đảo, thành lập tổ chức tội phạm và tống tiền cùng nhiều tội danh khác.

Kang Mo, kẻ cầm đầu, nhận mức án 15 năm tù. Tòa án đã kết án 19 bị cáo mức án tù từ 1 năm 6 tháng đến tối đa 15 năm, có tính đến thời gian phạm tội và mức độ liên quan của mỗi cá nhân.

10 cá nhân còn lại nhận mức án từ 1 năm với thời gian quản chế 2 năm đến 2 năm với thời gian quản chế 3 năm, cùng với lệnh thực hiện 300 giờ phục vụ công ích.

Nhiều bị cáo ở độ tuổi 20 và người nhà của những kẻ này từ nhiều nơi trên cả nước tập trung về để tham dự phiên tòa. Do tình hình dịch bệnh Covid-19, tòa án đã phân chia các vụ án và cho phép người nhà lần lượt vào.

Theo cáo buộc của cơ quan công tố, các bị cáo do Kang đứng đầu đã thành lập một tổ chức gồm 3 người đứng đầu và tuyển thành viên, trong đó có thêm một người tổ chức, 4 người dựng tài khoản ngân hàng và 32 người bán hàng. Chúng tham gia các hoạt động lừa đảo kể từ tháng 7/2014.

Để trốn tránh sự theo dõi của cảnh sát, chúng đã thành lập văn phòng ở Philippines và tiếp tục các hoạt động lừa đảo trong việc bán đồ cũ cho đến tháng 1/2020. Số hành vi gian lận được xác nhận là 5.092 lần, gây thiệt hại 4,94 tỷ won.

Các mặt hàng được bán rất đa dạng, từ thiết bị điện tử đến đồng hồ sang trọng, phiếu quà tặng, phiếu du lịch,... Trong quá trình phạm tội, đôi khi chúng gửi gạch thay vì đồ vật trong thùng giao hàng để đánh lừa nạn nhân.

Chúng không ngần ngại tham gia vào cái mà họ gọi là 'khủng bố giao hàng'. Theo cảnh sát, nhóm này đã sử dụng tên, thông tin liên lạc và địa chỉ nhà của nạn nhân để đặt mua bánh pizza và thịt gà trị giá hàng chục nghìn won.

Khi bắt đầu phiên tòa, hơn 70 yêu cầu bồi thường đã được gửi từ khắp đất nước. 중고나라 (Joonggonara), chợ trực tuyến lớn nhất Hàn Quốc, cũng gửi đơn yêu cầu trừng phạt nghiêm khắc, cho rằng tội của các bị cáo là đặc biệt ác độc.

Xem xét phương thức hoạt động của các bị cáo và quy mô tội ác của chúng, cơ quan công tố đã nâng cáo buộc đối với tất cả các bị cáo từ "lừa đảo" thông thường lên "lừa đảo theo thói quen" nghiêm trọng hơn theo Đạo luật trừng phạt tội phạm kinh tế cụ thể.

Tòa án lưu ý rằng các bị cáo đã phạm tội một cách có hệ thống trong một thời gian dài và hành động của chúng rất nguy hiểm. Do số tiền thiệt hại đáng kể và nạn nhân không được bồi thường nên tòa án nhấn mạnh sự cần thiết phải có hình phạt nghiêm khắc.

Trước đó, vào ngày 21/10/2020, Đơn vị điều tra mạng của Cơ quan cảnh sát tỉnh Jeju thông báo rằng họ đã bắt giữ khoảng 30 cá nhân, trong đó có Kang Mo (38 tuổi).

Các kẻ đầu sỏ của tổ chức này có lối sống xa hoa, thậm chí còn đầu tư vào bất động sản ở Philippines và lái xe Mercedes-Benz. Chúng được cho là sở hữu một lượng tiền mặt đáng kể.

Trưởng đơn vị điều tra mạng của Cơ quan cảnh sát tỉnh Jeju Oh Kyu-sik giải thích, "Các nghi phạm cư trú ở nước ngoài và gây khó khăn cho việc theo dõi họ thông qua hoạt động rửa tiền. Chúng có thể thực hiện những tội ác kéo dài này do khả năng đe dọa nạn nhân bằng các hành động trả đũa". 

Ông nói thêm rằng họ đã nhận được thông tin tình báo vào tháng 1/2019 và đã theo dõi, bắt giữ những cá nhân này trong khoảng thời gian 2 năm. Các cuộc điều tra vào các tổ chức mới nổi khác xuất phát từ nhóm này cũng sẽ được mở rộng.

Theo Thạch Anh