Sở Giao thông vận tải TP.HCM: Cầu Phú Mỹ có "khe nứt" nhưng an toàn

03/08/2015 15:06 PM |

Vài ngày qua, mạng xã hội Facebook lan truyền một bức ảnh cầu Phú Mỹ nối giữa Quận 7 và Quận 2 tại TP.HCM bị nứt rộng gây xôn xao cộng đồng mạng và dư luận.

Về vấn đề này, ngày 3-8 Sở Giao thông Vận tải TP.HCM có thông báo cho biết sau khi nhận được thông tin ngày 2-8 Sở này đã phối hợp với các đơn vị có liên quan trực tiếp đi kiểm tra thực tế hiện trường.

Kết quả kiểm tra cho thấy, khe nứt mà một số trang mạng xã hội Facebook đăng tải chính là khe co giãn giữa nhịp cầu chính (nhịp dây văng) và nhịp cầu dẫn. Đồng thời, qua đối chiếu với hồ sơ thiết kế, hồ sơ hoàn công công trình thì khe co giãn này đảm bảo các kích thước theo hồ sơ thiết kế được duyệt trước đây của cầu Phú Mỹ và vẫn nằm trong giới hạn an toàn cho phép.

Sở Giao thông vận tải TP.HCM cho biết công trình cầu Phú Mỹ là công trình cấp đặc biệt, hồ sơ thiết kế được Bộ Xây dựng thẩm định, phê duyệt, sau khi thi công xong đã được Hội đồng nghiệm thu Nhà nước kiểm tra, nghiệm thu theo đúng quy định. Nên không có chuyện cầu Phú Mỹ xảy ra các sự cố như một số trang mạng đã đăng trong mấy ngày qua.

Theo các chuyên gia, dự án đầu tư xây dựng cầu Phú Mỹ là một "case study" điển hình về sự thất bại của phương thức đầu tư xây dựng theo hợp đồng BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao). Ban đầu, cầu Phú Mỹ do Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Phú Mỹ (PMC) làm chủ đầu tư. Theo hợp BOT, dự án cầu Phú Mỹ có tổng vốn đầu tư hơn 1.800 tỉ đồng và phương án tài chính kinh doanh kèm hợp đồng thì thời gian thu phí hoàn vốn đầu tư cho dự án là 26 năm.

Cầu Phú Mỹ vốn được đầu tư theo hình thức BOT, có nghĩa là chủ đầu tư (PMC) phải tự lo vốn (chủ sở hữu, vốn vay…) để đủ nguồn tiền chi phí xây cầu rồi sẽ thu phí giao thông để hoàn vốn đầu tư. Nhưng thực tế, trong cơ cấu vốn đầu tư cho dự án, nguồn vốn của PMC chỉ gần 27% , phần còn lại được PMC huy động vốn từ nhiều nguồn.

Do PMC không đủ “uy tín” để vay vốn từ ngân hàng nước ngoài nên UBND TP.HCM đã ủy nhiệm cho Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM (HFIC) vay vốn của Ngân hàng SG (Pháp), dưới sự bảo lãnh của Bộ Tài chính. Khoản tiền này được HFIC cho vay lại để xây cầu Phú Mỹ và PMC cam kết sẽ trả đủ nợ trong vòng 10 năm.

Chính việc “nhận nợ” thay cho thấy UBND TP.HCM rất thoáng đối với chủ đầu tư trong câu chuyện chọn, ưu ái với PMC để đơn vị này xây cầu Phú Mỹ. Theo TS Phạm Sanh (nguyên Tổ trưởng Tổ điều hành cầu Phú Mỹ), việc Chính phủ bảo lãnh và TP.HCM đi vay ngân hàng thương mại (thông qua HFIC) rồi mang về cho PMC thì không khác nào ở dự án này nhà đầu tư chỉ giữ vai trò “môi giới tài chính” và “quản lý thực hiện dự án thay nhà nước”, làm sai lệch về bản chất của hợp đồng BOT.

Theo UBND TP.HCM, mức tổng vốn đầu tư ban đầu là chưa kể lãi vay trong quá trình đầu tư dự án, thuế và có một số hạng mục điều chỉnh… Trên cơ sở này, PMC tiếp tục nêu ra các lý do khác, như tăng khả năng chống động đất, bổ sung chiếu sáng, cây xanh; biến động về giá nguyên vật liệu và liên tục đề nghị điều chỉnh tổng vốn.

Ban đầu PMC nâng thành gần 2.400 tỉ đồng rồi lần lượt “đẩy” lên thành 3.030 tỉ đồng, 3.110 tỉ đồng, thậm chí đến hơn 3.400 tỉ đồng. Cuối cùng, tổng mức đầu tư của cầu Phú Mỹ được “chốt” ở con số gần 2.915 tỉ đồng, đội vốn lên hơn 1.000 tỉ đồng. Nhưng mức này chưa phải là cuối cùng vì chưa tính đến mức chênh lệch tỉ giá.

Tổng vốn đầu tư của dự án không ngừng tăng nhưng phương án thu hồi vốn cho dự án lại bế tắc đối với PMC. Mặc dù lúc đầu đã tính toán trong 11 năm đầu, nguồn thu phí sẽ không đủ khả năng trả gốc và lãi vay nhưng PMC vẫn cam kết sẽ có cách xoay đủ tiền trả nợ… Thực tế không như PMC đã “cam kết”, sau một thời gian khai thác, PMC tuyên bố không có khả năng trả nợ, buộc UBND TP.HCM phải trả nợ thay.

Theo Sở Giao thông vận tải TP.HCM, nếu cộng cả chênh lệch tỉ giá thì tổng mức đầu tư của cầu Phú Mỹ hơn 3.170 tỉ đồng. Hiện tính luôn kỳ trả nợ vay tháng 1-2015 thì TP.HCM đã ứng gần 1.200 tỉ đồng trả nợ thay (không phải lấy từ nguồn thu phí mà lấy từ tiền được TP.HCM thanh toán trong một hợp đồng khác) và PMC chỉ hoàn trả chưa được 280 tỉ đồng.

Theo UBND TP.HCM, phương án hoàn vốn đầu tư cho dự án này bằng việc thu phí, TP nhận lại dự án trước thời hạn hay chỉ định đơn vị khác mua lại đều không hiệu quả. Điều này có nghĩa là ngoài khoản PMC đang nợ khoảng 1.220 tỉ đồng (cả lãi) thì TP.HCM phải trả tiếp gần 1.370 tỉ đồng cho ngân hàng nước ngoài.

Do đó, việc UBND TP.HCM trả khoản nợ gần 2.180 tỉ đồng thay cho PMC đến năm 2020 và để PMC thu phí phần vốn chủ sở hữu, vốn vay trong nước (hơn 780 tỉ đồng) đến hết năm 2023 là cách tối ưu giải quyết việc thu phí hoàn vốn cho dự án.

Duy Khánh

Cùng chuyên mục
XEM