Những điều kiện trước khi “đánh bạc” vào cổ phiếu của Peter Lynch
Trước khi muốn “đánh bạc” với cổ phiếu trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư lừng danh Peter Lynch cho rằng các nhà đầu tư trẻ nên xác định ba vấn đề quan trọng mang tính cá nhân.
Nội dung nổi bật:
- Peter Lynch là nhà đầu tư và nhà quản lý tài chính số một tại Mỹ. Ông được biết đến nhiều qua thành tích đạt được với cương vị CEO của một trong những quỹ đầu tư lớn: Fidelity Magellan.
- Theo Peter Lynch, việc đầu tư thành công hay thất bại phụ thuộc vào câu trả lời cho ba câu hỏi mang tính cá nhân về tố chất, nhà cửa và điều kiện hoàn cảnh hiện tại.
“Liệu General Electric hay Apple có phải là một món đầu tư tốt không?”. Đây không phải là điều băn khoăn của Peter Lynch khi mua một cổ phiếu lúc còn trẻ. Trước khi đầu tư vào cổ phiếu hay bất cứ thứ gì, có ba vấn đề quang trọng mang tính cá nhân nên được ưu tiên mà cần xác định rõ bao gồm: tố chất, nhà cửa và điều kiện hoàn cảnh phù hợp.
1. Bạn có những tố chất riêng để đầu tư không?
Đây có lẽ là câu hỏi quan trọng nhất. Với Peter Lynch, bên cạnh những phương pháp đã được kiểm chứng, một tính cách phù hợp là điều làm nên những thành tích phi thường trên thị trường.
Khi còn đi học, Peter Lynch không chọn các môn khoa học, toán hay kế toán, những môn trang bị kiến thức phổ thông trong kinh doanh. Mà thay vào đó, ông chọn một mảng khác mang tính nghệ thuật nhiều hơn. Đó là những môn như lịch sử và tâm lý học.
Ngoài ra, ông còn chọn học siêu hình học, triết học và logic. Theo Peter Lynch, việc lựa chọn này là một sự chuẩn bị tốt hơn để bước vào thị trường chứng khoán so với việc học những môn thuần kinh tế. Trong khi đó, tất cả những kiến thức toán học cần để tham gia thị trường chứng khoán (như General Electric có bao nhiêu tiền mặt hay có bao nhiêu nợ dài hạn…) thì một đứa trẻ lớp 4 đều có thể đọc được.
Vì thế, việc đầu tư thành công trong cuộc đời không đòi hỏi một chỉ số IQ cao chót vót, tầm hiểu biết kinh doanh sâu sắc khác thường hay thông tin nội. Những gì cần có là một khuôn khổ trí tuệ sáng suốt để đưa ra quyết định và khả năng khiến cho cảm xúc không phá hủy nền tảng đó.
Việc kiểm chế những cảm xúc trong đầu tư là vô cùng thiết yếu để làm những việc bình thường và tạo ra kết quả bất thường. Bất cứ khi nào phải dự đoán thị trường, kỹ năng cần thiết không phải là lắng nghe, mà là ngáp.
Bí quyết ở đây là đừng học cách tin vào những cảm xúc bên trong bạn, mà phải rèn luyện bản thân để đưa ra những quyết định logic và dựa hoàn toàn vào lý trí. Bên cạnh đó, việc xây dựng những mguyên tắc riêng đúng đắn cũng sẽ khiến bạn nổi bật và không bị cuốn theo cơn lốc trên thị trường chứng khoán. Một khi những nguyên tắc đã hình thành, bạn sẽ trụ vững như một hòn đá.
Với Peter Lynch, những tố chất riêng cần phải có bao gồm kiên nhẫn, sự tự tin, khiêm tốn, kinh nghiệm và hài hước.
2. Bạn có nhà không?
Peter Lynch xem thị trường chứng khoán như một sòng bạc, vì thế trước khi mạo hiểm, chúng ta nên ưu tiên những yếu tố căn bản trước. Trước khi bạn muốn đầu tư vào cổ phiếu, bạn nên xem xét việc mua một ngôi nhà. Bởi suy cho cùng một ngôi nhà là một khoản đầu tư chắc chắn mà mọi người đều muốn thực hiện
Đã có bao nhiêu lần bạn nghe bạn bè hay người quen than vãn rằng: “Tôi thật ngu ngốc vì đầu tư vào ngôi nhà của mình!” Dám cá là chắng mấy khi.
Hàng triệu người đầu tư bất động sản nghiệp dư đã thành công rực rỡ khi đầu tư vào ngôi nhà của họ. Thỉnh thoảng cũng có vài gia đình nhanh chóng chuyển nhà hay chấp nhận bán lỗ, nhưng rất hiếm có cá nhân nào lại mất tiền vào hàng loạt ngôi nhà, cũng giống như những hiện tượng xảy ra với cổ phiếu.
Còn có những lý do quan trọng thứ yếu giải thích việc bạn đầu tư vào việc mua nhà tốt hơn vào cổ phiếu. Bởi vì không đời nào bạn bán ngôi nhà của mình chỉ vì bạn nghe thông tin rằng “Gía nhà đang giảm mạnh” Bạn cũng ít khi lo lắng về điều đó. Nhưng nếu điều tương tự xảy ra với cổ phiếu mà bạn đầu tư, hẳn đây là một bài test tinh thần khó khăn.
3. Điều kiện hoàn cảnh?
“Bạn nên kiểm tra lại ngân sách gia đình trước khi bạn mua cổ phiếu.” Peter Lynch nói. Ví dụ, nếu một tới ba năm sau, bạn đón chào một thành viên mới hay phải nuôi con ăn học đại học thì đừng bao giờ đầu tư khoản tiền đó vào cổ phiếu.
Vì bạn đang muốn gia tăng thêm giá trị tài sản ròng của khoản tiền để dành cho năm sau, nên lựa chọn đầu tư vào những cổ phiếu hàng đầu bảo đảm chắc chắn. Trong tường hợp này, dù bạn có mua những cổ phiếu được chọn lọc kỹ lưỡng, đây vẫn được coi là nước cờ mạo hiểm.
Có đủ loại công thức phức tạp để tính toán xem bạn có thể đầu tư bao nhiêu phần trăm tài sản của mình vào cổ phiếu, nhưng Peter Lynch có một công thức riêng và cũng khá đơn giản để làm thước đo cho việc hoàn cảnh như thế nào mới nên đầu tư.
Đó là: “Chỉ đầu tư vào những gì mà bạn có thể sẽ được phần thưởng hoặc bị mất đi, nhưng tổn thất đó phải không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người thân và gia đình bạn cho những kế hoạch được hoạch định trong tương lai.”
