Thêm một đề xuất cải tiến: Tiếng Việt thành "Tieeqx Vieeth"
Ông Dũng cho hay, qua quá trình làm dịch thuật và sau khi đọc các bài viết về cách tiến bảng chữ cái của PGS Bùi Hiền, ông thấy, Tiếng Việt tuy giàu hình tượng nhưng có nhiều điểm yếu, nhất là về phạm vi hộ tịch, khi cần dịch các giấy tờ hộ tịch, căn cước sang tiếng nước ngoài.
Bộ chữ Tiếng Việt không dấu
Sau đề xuất cải tiến bảng chữ cái của PGS.TS Bùi Hiền, cử nhân ngoại ngữ Phạm Gia Dũng, hiện đang làm dịch thuật tại Q.1, TP Hồ Chí Minh đã gửi đến báo điện tử Trí Thức Trẻ một đề xuất bộ chữ Tiếng Việt cải tiến theo âm tiết La-tinh, không dùng ký tự dấu.
Ông Dũng cho hay, qua quá trình làm dịch thuật và sau khi đọc các bài viết về cách tiến bảng chữ cái của PGS Bùi Hiền, ông thấy, Tiếng Việt tuy giàu hình tượng nhưng có nhiều điểm yếu, nhất là về phạm vi hộ tịch, khi cần dịch các giấy tờ hộ tịch, căn cước sang tiếng nước ngoài.
Đặc biệt, Tiếng Việt có dấu gây sự hiểu lầm hay khó đoán tên, địa danh... Nhiều người không tránh khỏi tình trạng tên của Việt Nam khi dịch ra tiếng nước ngoài hay viết trong giấy tờ nước ngoài thường không có dấu, hay viết không đủ dấu, hay tự đánh dấu, hay bỏ dấu sai.
Ví dụ, họ tên bác sỹ Nguyễn Minh Cường. Khi viết sang tiếng nước ngoài Dr Med Nguyen Minh Cuong
Như vậy nhìn chữ này ai có thể dám chắc là người này tên Nguyễn Minh Cường hay Nguyễn Minh Cương. Hoặc có hồ sơ viết Nguỹen Minh Cưong hay Nguyen Minh Cuơng
Do vậy, ông mạnh dạn đề nghị một kiểu cải tiến mới tự ghép là bộ ký tự Viet-Latin, tên tiếng Anh là "VLCode".
Nguyên tắc của bộ ký tự này là sẽ mã hóa âm tiết tiếng Việt dựa trên âm tiết của tiếng La tinh (cơ bản của tiếng Anh, Pháp ..) và quy ước ký tự dấu.
Từ đó, tạo ra một loại tiếng Việt mới từ 38 ký tự xuống còn 26, đúng âm tiết Việt nhưng không còn ký tự dấu, giúp tránh phiền hà về chính tả, thẩm mỹ và phải có cài phần mềm bộ gõ khi đánh máy tính.
"Loại tiếng Việt này sẽ dùng song song trong hộ tịch, địa chỉ, vùng miền trong căn cước để chính xác hóa chữ về họ tên khi không có dấu vừa là ký tự chỉ phiên âm vừa là ký tự xác định đúng chính tả.
Dùng cho người nước ngoài tham khảo tập gõ tên khi không biết các bộ gõ phông Unicode… Sử dụng đơn giản trong các phần mềm Microsoft, Corel … không cần cài bộ gõ dấu", ông Dũng nói.
Nguyên tắc sử dụng
Theo đề xuất của ông Dũng, quy tắc của VLcode sẽ thống nhất như sau: Dấu hỏi được chuyển dùng chữ w, dấu ngã = z, dấu sắc = x, dấu huyền = r, dấu nặng = H và luôn được thêm vào cuối cùng của chữ đó.
Chữ d = z, đ = d, ph = f, gi = j, ng = q, y, I = i, ngh = nq. Các chữ â = aa, ă = av, ạ = aj hay a--j, á = az hay a--z, à = ar hay a--r, ã= az hay a--z, ả= aw hay a--w, ẵ= av--z, ằ= av---r, é= ez, ê= ee, ề= eer hay ee--r, ế= eex hay ee--x, ể = eew hay ee--w, ễ = eez hay ee--z, ệ = eej hay ee-j
Chữ ơ = oj, ô = oo, ồ = oor hay oo--r, ố = oox hay oo--x, ọ = oj hay o--j, ộ = oor hay oo--r, ờ = ojr hay oj--r, ợ = ojj hay oj--j, ỏ = ow hay o--w, ư = uj, ủ = uw, ù = ur hay u—r, ụ = uj hay u--j, ũ: =uz hay u--z, ú = uz hay u--z, ữ = ujz hay uj--z, ử = ujw hay uj--w, ự = ujj hay uj--j, ừ = ujr hay uj--r.
Quy ước ngoại lệ chữ Ươ = uoj.
Ngoài ra, ông Dũng cũng cho hay, làm phần mềm VLCode là lựa chọn khác trong các phần mềm Unicode và Vietkey để đánh máy chính tả tiếng Việt nhanh và giản lược hơn.
Ví dụ: để gõ chữ "trong" Vietkey ta gõ trong (tức 5 lần gõ trên phím) còn với VLCode, ta gõ troq (tức 4 lần gõ trên phím).
Vietkey với từ lẵng trong lẵng hoa, ta gõ: lawxng (tức 6 lần gõ); từ giảng ta gõ: giarng (tức 6 lần gõ) còn với VLCode, ta gõ: lavqz (tức 5 lần gõ), còn giảng = jaqw (tức 4 lần gõ).
"Với một chữ, ta giảm được số lần gõ từ bằng cho đến kém 1, 2 lần, thì cả một câu, một đoạn, một văn bản, một trang, một chương, và cả 1 cuốn… sẽ giảm lại số lần gõ rất nhiều.
Ngoài ra, với bảng chữ cải tiến theo đề xuất của PGS Bùi Hiền chưa thực sự hoàn chỉnh và để tiếp cận không hề dễ, mất nhiều thời gian nhưng với bộ quy tắc của tôi nếu người nào tiếp cận nhanh chỉ mất khoảng 15 phút để hiểu, nửa ngày để viết được, 1 tuần viết tốt.
Đồng thời, khi không dùng dấu viết dễ hơn rất nhiều so với dùng dấu và người nước ngoài khi nhìn vào không dấu như vậy sẽ thích Tiếng Việt hơn", ông Dũng bày tỏ.
Ông Dũng đưa ra ví dụ bộ chữ cái tiến Tiếng Việt cụ thể:
LUẬT GIÁO DỤC
Điều 7. Ngôn ngữ dùng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác; dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số; dạy ngoại ngữ.
1. Tiếng Việt là ngôn ngữ chính thức dùng trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác. Căn cứ vào mục tiêu giáo dục và yêu cầu cụ thể về nội dung giáo dục, Thủ tướng chính phủ quy định việc dạy và học bằng tiếng nước ngoài trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác.
2. Nhà nước tạo điều kiện để người dân tộc thiểu số được học tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, giúp cho học sinh người dân tộc thiểu số dễ dàng tiếp thu kiến thức khi học tập trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác. Việc dạy và học tiếng nói, chữ viết của dân tộc thiểu số được thực hiện theo quy định của Chính phủ.
3. Ngoại ngữ quy định trong chương trình giáo dục là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong giao dịch quốc tế. Việc tổ chức dạy ngoại ngữ trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác cần đảm bảo để người học được học liên tục và có hiệu quả.
Cải tiến:
LUAATH JAOX ZUKH
Dieeur 7. Ngoon ngujz zuqr troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx; zayh var hokh tieeqx noix, chujz vieetx cuaw zaan tokh thieeuw soox; zayh ngoaih ngujz.
1.-Tieeqx Vieeth lar ngoon ngujz chinhx thujkx zuqr troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx. Cavn cujx vaor mukh tieeu jaox zukh var ieeu caaur cuh theew veer nooih zuq jaox zukh, Thuw tuojqx chinhx fuw qui dinhh vieekh zayh var hokh baqr tieeqx nuojkx ngoair troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx.
2.-Nhar nuojkx taoh dieeur kieenh dew nguojir zaan tookj thieeuw soox duojkh hokh tieeqx noix, chujz vieetx cuaw zaan tookh minhr nhavmr jujz jinr var fatx huy banw savkx vavn hoax zaan tookh, jupx cho hokh sinh nguojir zaan tookh thieeuw soox zeez zaqr tieepx thu kieenx thujkx khi hokh taaph troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx. Vieekj zayh var hokh tieeqx noix, chujz vieetx cuaw zaan tookj thieeuw soox duojkh thujkh hieenh theo qui dinhh cuaw Chinhx phuw.
LUAATH JAOX ZUKH
Dieeur 7. Ngoon ngujz zuqr troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx; zayh var hokh tieeqx noix, chujz vieetx cuaw zaan tokh thieeuw soox; zayh ngoaih ngujz.
1.-Tieeqx Vieeth lar ngoon ngujz chinhx thujkx zuqr troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx. Cavn cujx vaor mukh tieeu jaox zukh var ieeu caaur cuh theew veer nooih zuq jaox zukh, Thuw tuojqx chinhx fuw qui dinhh vieekh zayh var hokh baqr tieeqx nuojkx ngoair troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx.
2.-Nhar nuojkx taoh dieeur kieenh dew nguojir zaan tookj thieeuw soox duojkh hokh tieeqx noix, chujz vieetx cuaw zaan tookh minhr nhavmr jujz jinr var fatx huy banw savkx vavn hoax zaan tookh, jupx cho hokh sinh nguojir zaan tookh thieeuw soox zeez zaqr tieepx thu kieenx thujkx khi hokh taaph troq nhar truojqr var coj sojw jaoz zukh khakx. Vieekj zayh var hokh tieeqx noix, chujz vieetx cuaw zaan tookj thieeuw soox duojkh thujkh hieenh theo qui dinhh cuaw Chinhx phuw.
