Thế giới đang trong cơn khủng hoảng Vanilla
Hương vị Vanilla là một trong những vị phổ biến và quan trọng của nền ẩm thực thế giới, từ những sản phẩm bánh kẹo đến nước hoa. Tuy nhiên vanilla đang ngày càng khan hiếm, nhiều loại kem vanilla đã tăng giá trong khi các đầu bếp phải gặp khó khăn để kiếm hương vị này.
Trên thị trường bán buôn thế giới, giá Vanilla đã đạt 500-600 USD/kg trong khi vài năm trước chúng chỉ bằng 1/10. Vậy điều gì đang diễn ra với loại hương vị nổi tiếng này?
Hiện nay quốc đảo Madagascar cung cấp tới 80-85% vanilla cho toàn thế giới. Trên thực tế loài cây này được thực dân Pháp đem đến Châu Phi và Madagascar vào thế kỷ thứ 19, qua đó được mở rộng sản xuất.
Vanilla chiếm tới 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của Madagascar với 600 triệu USD. Dẫu vậy loài cây này khó sinh trưởng khi cần tới 3-4 năm mới trưởng thành và chỉ nở hoa 1 lần trong năm. Bởi vậy người nông dân phải thụ phấn cho loài này bằng tay để tăng sản lượng. Sau 9 tháng, những quả vanilla được thu hoạch thủ công và chọn những quả thực sự chín để đảm bảo hương vị.
Chế biến quả vanilla khô
Quá trình thu hoạch này kéo dài từ tháng 5 đến tháng 8, bao gồm cả việc chờ những quả vanilla chín hẳn. Khoảng 600 bông hoa thụ phấn bằng tay sẽ cho 6 kg quả, tương đương 1 kg quả khô.
Ban đầu giá của mặt hàng này được chính phủ Madagascar kiểm soát, nhưng kể từ thập niên 1980 khi các thị trường cung Vanilla mới với giá rẻ hơn, nhưng chất lượng cũng kém hơn, như Indonesia thì tình hình đã thay đổi. Chính phủ Madagascar buộc phải từ bỏ chính sách trợ giá cho nông dân.
Tồi tệ hơn, do khan hiếm nguồn hương vị này mà nhiều công ty thực phẩm như Unilever, Mondelez, Nestle đã sử dụng vị vanilla tổng hợp, qua đó buộc nhiều người nông dân Madagascar trong 20 năm qua phải rời bỏ ngành truyền thống trên.
Quả vanilla tươi
Dần dần, hương vị vanilla tổng hợp đã giết chết ngành vanilla truyền thống cho đến khi khẩu vị người dùng chuyển sang thực phẩm tự nhiên. Kể từ năm 2011, nhiều nhà sản xuất bắt đầu chú ý đến nguồn vanilla tự nhiên.
Năm 2015, Nestle tuyên bố sẽ hoàn toàn sử dụng hương vị Vanilla tự nhiên kể từ năm 2020, trong khi những hãng như Hershey cũng có động thái tương tự.
Nhu cầu vanilla tự nhiên đã tăng trở lại nhưng do cần thời gian để nuôi trồng, thụ phấn và thu hoạch nên thị trường này rơi vào tình trạng thiêu cung ngắn hạn. Bên cạnh đó, thời tiết khắc nghiệt, các tiểu thương gom hàng giữ giá cũng góp phần đẩy cao tình trạng thiếu cung.
Tình hình này đã khiến nhiều nông dân ở Madagascar thu hoạch sớm quả vanilla, khiến chất lượng của chúng bị giảm sút. May mắn thay, tình hình thiếu hụt trên sẽ được giảm bớt vào năm tới khi Madagascar cam kết sẽ gia tăng diện tích trồng vanilla.
