Thâm nhập thủ phủ làm hàng giả, hàng nhái ở Trung Quốc: Ai cũng có thể sản xuất một chiếc điện thoại thông minh hoàn chỉnh chỉ trong vài giờ

Tại chợ Huaquiangbei ở Thâm Quyến, bạn có thể tự tạo ra một chiếc điện thoại thông minh chỉ trong vài giờ.

Trải rộng trên khắp nhiều tầng trên diện tích hàng nghìn m2, khu chợ này là nhà của các nhà buôn bán linh kiện để làm nên chiếc điện thoại thông minh tiêu chuẩn gồm camera, khung, màn hình… Tất cả những gì bạn phải làm là mua đúng loại và biết cách lắp ráp chúng lại với nhau.

Và điện thoại thông minh không phải thứ duy nhất. Bạn có thể tìm thấy linh kiện cho hầu hết các thiết bị điện tử tiêu dùng tại đây như sạc dự phòng hay máy bay không người lái.

Vấn nạn làm giả, làm nhái diễn ra cực kỳ phổ biến tại đây. Các thiết kế của Apple hay Samsung đều có mặt. Bản quyền sở hữu trí tuệ - một trong những phàn nàn lớn nhất mà chính phủ Mỹ kêu ca với Trung Quốc ở đây dường như chẳng hề tồn tại. Tuy nhiên cũng có nhiều sáng tạo đổi mới diễn ra. Một vài người đang nỗ lực sử dụng các linh kiện để sáng tạo ra những thiết bị mới và cải thiện các phiên bản đang có.

Sự sầm uất, đông đúc của khu chợ cho thấy sự sáng tạo có tồn tại ở Trung Quốc. Các chuyên gia nói rằng xem đất nước này như một cơ sở sản xuất khổng lồ của những sản phẩm được thiết kế bởi các công ty nước ngoài đã lỗi thời.

"Có hàng tấn sự sáng tạo cải tiến ở mức độ lớn xảy ra ở Trung Quốc. Chúng chỉ đang diễn ra nhanh, rất nhanh mà tất cả chúng ta chẳng thể nào biết được".

Ông chỉ ra cách nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi đã cập nhập phần mềm dựa trên phản hồi của người dùng và sự thích nghi nhanh chóng thanh toán kỹ thuật số của Trung Quốc thông qua ứng dụng WeChat và Alipay của Ant Fanancial.

Từng là một làng chài nhỏ gần Hong Kong, Thâm Quyến hiện đã trở nên đô thị hóa với dân số hơn 12 triệu người.

Cùng với những thành phố khác trên khắp miền Nam Trung Quốc, họ đã nổi lên vào những năm 80 – 90 như một công xưởng của thế giới, đẩy mạnh công nghiệp và sản phẩm tiêu dùng. Tuy nhiên hiện nay họ cũng được biết đến rộng rãi như một "Silicon của Trung Quốc" – ngôi nhà của những gã khổng lồ như Tencent và Huawei.

Thâm Quyến đã trở thành thỏi nam châm hút những doanh nhân trẻ tham vọng tìm cách tận dụng vị thế của thành phố ở trung tâm chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Họ đã sản xuất ra những startup như DJI – nhà sản xuất máy bay không người lái hàng đầu thế giới.

"Nếu có 1 ý tưởng, bạn có thể nhanh chóng thực hiện và tìm nhà máy để xản xuất sản phẩm này", theo Jasen Wang – CEO của Makeblock.

Thâm Quyến cung cấp nguồn cung sẵn có của phần cứng cần thiết cho công ty của Wang – trị giá 350 triệu USD sau vòng huy động vốn mới nhất.

"Có rất nhiều công ty lớn ở đây, rất dễ dàng để tìm những kỹ sư phát triển phần cứng. Bạn không tìm thấy lợi thế như vậy ở Bắc Kinh hay Thượng Hải".

Tốc độ chóng mặt

Thâm Quyến cũng đang làm mọi thứ rất nhanh chóng.

"Nếu bạn thật sự muốn phát triển sản phẩm ở tốc độ nhanh chóng, tôi nghĩ bạn phải đến Trung Quốc – và thực hiện nó ở Thâm Quyến. Bất cứ thứ gì bạn phải làm trong vài ngày hay vài tuần ở bất kỳ đâu, ở đây chỉ tốn vài giờ thôi", Steven Yang – CEO của Anker Innovationes nói.

Yang – 36 tuổi là cựu nhân viên Google, người đã tạo ra Anker thành nhà sản xuất sạc dự phòng hàng đầu cho điện thoại thông minh và một vài thiết bị khác. Công ty tạo ra doanh thu trên 500 triệu USD vào năm ngoái và sản phẩm của họ được bán trên cả Amazon và Walmart.

10 năm trước, Thâm Quyến có tới 90% là đạo nhái và 10% là đổi mới, sáng tạo thì hiện nay tỷ lệ này đã thay đổi thành 70% sáng tạo và 30% đạo nhái.

Những doanh nghiệp nước ngoài đồng ý rằng các công ty Trung Quốc đang nâng cao vị thế trong cuộc chơi này.

Trong một khảo sát hàng năm, đây là năm đầu tiên mà số người được hỏi nói rằng họ xem các công ty Trung Quốc "tương đương hoặc sáng tạo hơn các công ty châu Âu".

Dù sự sáng tạo vẫn đang diễn ra nhưng vấn nạn xâm phạm tài sản trí tuệ đánh cắp văn bằng sáng chế vẫn diễn ra. Ngành công nghiệp hàng giả hàng nhái vẫn có kích thước khổng lồ với những chiếc iPhone giả và giày Nike bán tràn lan.

Bản thân Anker cũng phải chịu vấn nạn hàng giả trong thời gian đầu nhưng chính quyền đã dần dần thắt chặt hơn. "Tôi nghĩ mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn qua mỗi năm".

Chính quyền ông Trump vẫn chưa bỏ qua. Họ nói rằng việc trộm cắp bằng sáng chế là một trong những lý do chính dẫn tới chiến tranh thương mại giữa 2 nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Các chuyên gia thì nói rằng chính phủ Trung Quốc cần làm nhiều thứ hơn nếu muốn trở thành một trung tâm công nghệ toàn cầu.

"Trung Quốc muốn chứng kiến một vài công ty địa phương đánh chiếm thị trường thế giới. Và họ đang thực hiện nhiều vụ đánh cược ở các lĩnh vực khác nhau như xe điện và trí thông minh nhân tạo. Để Trung Quốc có thể đưa những sáng tạo của họ ra thế giới, tôi nghĩ họ cần tham gia đầy đủ cộng đồng toàn cầu về việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ".

Vân Đàm