Tăng lãi gửi tiết kiệm, tặng thẻ xe buýt, giảm giá dịch vụ... Đây là cách Nhật Bản khuyến khích người già bỏ lái xe để dùng phương tiện công cộng
Trong thời gian qua, Nhật Bản đang lâm vào một cuộc khủng hoảng chưa từng có, không phải động đất cũng chẳng phải ô nhiễm phóng xạ mà là tai nạn giao thông. Hàng loạt những trường hợp đâm vào rào chắn, đụng phải người qua đường, va chạm xe cộ và thậm chí là thiệt mạng do tai nạn giao thông đã diễn ra.
Nguyên nhân chính của tình trạng trên là do dân số ngày một cao tuổi và những tài xế ngồi sau vô lăng đã không còn đủ minh mẫn để xử lý tình huống. Năm 2016, số tài xế trên 75 tuổi tại Nhật đã gây ra 459 vụ tai nạn trên toàn quốc, chiếm 13% tổng số và tăng 7,4% so với 10 năm trước. Đây là một điều đáng báo động tại Nhật Bản khi người dân lái xe có trách nhiệm cao cũng như ý thức kỷ luật tốt.
Hiện nay, người già chiếm khoảng 25% dân số Nhật và tỷ lệ này dự kiến sẽ đạt 38% trong 50 năm nữa. Chính điều này đã buộc chính quyền Tokyo phải chú trọng hơn đến sức khỏe những người tham gia giao thông.
Vào tháng 10/2016, một vụ tai nạn kinh hoàng đã diễn ra khi 1 cụ ông 87 tuổi lái xe tải đâm vào 1 nhóm học sinh đang băng qua đường khiến 1 cậu bé 6 tuổi thiệt mạng và 2 cháu nhỏ khác bị thương. Tháng 6 năm nay, một cụ bà 74 tuổi đã khiến 1 tài xế thiệt mạng khi lái xe lấn làn sang đường ngược chiều. Vụ việc mới đây nhất diễn ra vào ngày 15/7 khi một tài xế 69 tuổi đâm chiếc xe tải vào ô tô khác khiến 1 đàn ông 65 tuổi thiệt mạng.
Tỷ lệ tai nạn giao thông có liên quan đến người cao tuổi tại Nhật đã tăng trong vòng 10 năm qua
Theo các chuyên viên điều tra và giới cảnh sát Nhật, tình hình tai nạn gây ra bởi những người lớn tuổi đang gây khó cho chính quyền Tokyo khi dân số đang ngày một lão hóa. Tất các những tài xế trên 75 tuổi sẽ phải tham gia kỳ thi sát hạch nhận thức khi đi làm lại bằng lái xe hoặc bị bắt khi vi phạm lỗi giao thông. Khoảng 15.000 giấy phép mỗi năm sẽ phải kiểm tra bài sát hạch này do lượng người cao tuổi ở Nhật khá lớn.
Được tặng quà khi từ bỏ bằng lái xe
Mặc dù vậy, điểm sáng duy nhất trong báo cáo về tình hình giao thông thời gian gần đây của Nhật là tổng số người thiệt mạng do tai nạn giao thông đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 67 năm qua, vào khoảng 3.904 trường hợp tử vong năm 2016.
Dẫu vậy, việc tổng số trường hợp tử vong giảm lại khiến tỷ lệ những vụ tai nạn do người già tại Nhật tăng lên gần gấp đôi.
Năm 2016, khoảng 345.000 người đã bị tước bằng lái xe do không đạt chuẩn yêu cầu kiểm tra nhận thức. Trong 3 tháng đầu năm nay, bình quân khoảng 1.271 tài xế mỗi ngày tự động trả lại bằng lái, tăng 946 trường hợp so với cùng kỳ năm 2016.
Có 2/3 số trường hợp vi phạm giao thông liên quan đến tài xes trên 65 tuổi vào năm 2016 tại Nhật
Nhiều người già tại Nhật chủ động từ bỏ bằng lái xe sau khi nghe những trường hợp tai nạn thương tâm diễn ra. Cụ ông Katsutoshi Kamei, 79 tuổi từ Tokorozawa cho biết đã từ bỏ bằng lái xe của mình sau khi nghe về những tai nạn trên truyền thông, Ông Katsutoshi cho biết mình muốn dừng lái xe trước khi tự bản thân gây tai nạn cho ai đó.
Thú vị hơn, nhiều công ty tại Nhật thậm chí đã tổ chức khen thưởng đối với những người cao tuổi từ bỏ bằng lái xe. Những người lớn tuổi tại vùng Tokorozawa từ bỏ bằng lái xe sẽ được cung cấp dịch vụ vận chuyển 1 năm miễn phí bằng xe buýt khắp thành phố kèm với thẻ giảm giá 20% tại cửa hàng Mister Donut.
Những khu vực khác cũng cung cấp các chính sách khuyến khích như giảm 10% cho các dịch vụ giúp đỡ tại gia cho người già, giảm 10% khi đi taxi hoặc thậm chí giảm giá cho dịch vụ tang lễ.
Các ngân hàng và những công ty bảo hiểm cũng không chịu ngồi yên. Ngân hàng Bank of Kyoto đã giảm 1% lãi suất cho vay mua ô tô với những người trẻ sống cùng người cao tuổi chịu trả lại bằng lái xe. Ngân hàng Awa Bank tăng 0,3% lãi suất tiền gửi cho các cụ già chịu giao nộp bằng lái.
Nguyên nhân chính của hàng loạt những chính sách hỗ trợ này là rất nhiều người cao tuổi Nhật không thích sự giúp đỡ của người khác cũng như quen phụ thuộc vào phương tiện cá nhân. Văn hóa tự lập và tự tôn của tầng lớp người cao tuổi Nhật khiến họ không dễ dàng chấp nhận những dịch vụ taxi hay xe buýt, trong khi nhiều trường hợp ở vùng hẻo lánh buộc phải di chuyển bằng phương tiện cá nhân mà không có lựa chọn nào khác.
Cụ Takao Inui, 77 tuổi sống ở Shibuya vẫn lái xe hàng tuần để đi mua sắm cho vợ và ông cho biết không có kế hoạch giao nộp lại bằng trong vòng 3 năm tới. Dù các phương tiện giao thông tại đây khá sẵn có nhưng ông Takao không thích dùng chúng.
Trong khi đó, cụ ông 79 tuổi Katsutoshi Kamei sau khi giao nộp bằng lái đã phải dựa vào người vợ 69 tuổi của mình để lái xe đi ra ngoài.
“Nhìn vào cách bà ấy lái xe, tôi nghĩ rằng chúng tôi vẫn sẽ ổn trong 10 năm tới”, ông Katsutoshi nói.
