Tại sao Trung Quốc sẽ rất khó để có được một Jack Ma thứ hai?
Khi thu nhập của người Trung Quốc tăng lên và các kết nối tăng trưởng chóng mặt, tỷ phú Jack Ma đã nhanh chóng chớp được thời cơ để thành công.
Trong giới doanh nhân hiện đại của Trung Quốc , gương mặt nổi bật nhất chính là Jack Ma - người sáng lập ra Alibaba - đế chế thương mại điện tử có tầm cỡ và quy mô không thua kém gì Amazon của Mỹ.
Câu chuyện của Alibaba bắt đầu từ một căn hộ nhỏ ở thành phố Hàng Châu năm 1999, câu chuyện cũng mang tính đại diện cho sự chuyển mình đáng kinh ngạc của kinh tế Trung Quốc.
Trong tuần này, ông đã thông báo sau 1 năm nữa sẽ từ chức chủ tịch Alibaba để tập trung vào các hoạt động từ thiện, giới đầu tư đã không phản ứng quá mạnh sau thông tin trên. Ông đã ngừng công việc tại vị trí điều hành từ năm 2013.
Năm 2014, Alibaba tiến hành chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), từ đó đến nay, cổ phiếu Alibaba đã tăng hơn gấp đôi. Thế nhưng nhiều người không khỏi đặt ra câu hỏi: Liệu Trung Quốc sẽ có thể có một nhân vật thứ hai như Jack Ma hay không? Câu trả lời là không, theo khẳng định của bài báo mới đây được Economist đăng tải.
Có quá nhiều lý do đằng sau việc này. Sự trỗi dậy của Trung Quốc không thể lặp lại. Khi ông Jack Ma, khi đó là một giáo viên tiếng Anh, bắt đầu xây dựng Alibaba, Trung Quốc đang chuẩn bị gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO).
GDP bình quân đầu người, tính theo ngang giá sức mua, ở mức chưa đến 3.000USD, giờ đây con số này đã tăng gấp 6 lần. Mạng Internet khi đó còn mới phát triển. Ở thời điểm đó, chưa đầy 1% người Trung Quốc sử dụng web, trong khi đó tỷ lệ này tại Mỹ lên đến 36%. Khi thu nhập của người Trung Quốc tăng lên và các kết nối tăng trưởng chóng mặt, tỷ phú Jack Ma đã nhanh chóng chớp được thời cơ để thành công.
Hàng nghìn doanh nghiệp nhỏ đã phát triển được công việc kinh doanh dựa trên nền của Alibaba. Dịch vụ của Alibaba phát triển góp phần quan trọng giúp cho kinh tế Trung Quốc phát triển theo định hướng tiêu dùng. Trong năm ngoái, chỉ riêng ngày Độc thân – ngày tương đương với Black Friday của Mỹ, doanh số bán hàng lên đến khoảng 25 tỷ USD, trong khi đó Black Friday của Mỹ chỉ thu về 5 tỷ USD.
Tỷ phú Jack Ma tại Diễn đàn kinh tế thế giới - Reuters
Alibaba đã thay đổi cả hệ thống vận tải và tài chính cũng như bán lẻ Trung Quốc. Chỉ riêng trong năm ngoái, Alibaba vận chuyển 55 triệu gói hàng. Công ty tài chính thuộc Alibaba, Ant Financial, hiện đang nắm hơn nửa thị phần trên thị trường thanh toán qua điện thoại di động. Tầm ảnh hưởng của Ant Financial lớn đến nỗi nhiều công ty mới chọn hợp tác với Alibaba còn hơn phải tự triển khai dịch vụ của riêng mình.
Thế nhưng có quá nhiều yếu tố giúp mang đến thành công cho Alibaba, mà những điều này người khác khó có thể có được hơn Jack Ma. Ông có nhiều mối quan hệ thân tình cao cấp, nhưng cùng lúc đó ông vẫn giữ được sự độc lập riêng.
Công ty tài chính trực thuộc Alibaba giờ đây còn đang ôm tham vọng cạnh tranh tương đương với các ngân hàng vốn đang chịu nhiều ràng buộc của các nhà chức trách.
Chính phủ Trung Quốc đang đặt mục tiêu phát triển mạnh các doanh nghiệp nước này để cạnh tranh trong các ngành công nghệ cao trên toàn cầu. Nhiệm vụ của Alibaba là sử dụng trí tuệ nhân tạo nhằm cải thiện chất lượng các thành phố.
Thông qua các quỹ đầu tư mạo hiểm nhà nước, chính phủ Trung Quốc đang rót tiền vào những ngành từng chỉ do tư nhân phát triển. Hiện có không ít đồn đoán về khả năng chính phủ sẽ có thể mua cổ phần lớn tại các công ty công nghệ.
Tuy nhiên Alibaba cũng đối diện với không ít khó khăn khi muốn mở rộng hoạt động ra quốc tế. Khi Tổng thống Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống mới đây, tỷ phú Jack Ma là một trong những người đầu tiên chúc mừng ông. Thế nhưng cũng trong năm nay, chính phủ Mỹ đã ngăn Ant Financial của Jack Ma thâu tóm MoneyGram.
Một trong những di sản lớn nhất của Jack Ma chính là ông đã tạo ra một văn hóa đề cao những doanh nghiệp mới thành lập. Ông rất có uy tín trong cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc. Các nhà đầu tư mạo hiểm đang đổ tiền vào hàng trăm doanh nghiệp mới trong rất nhiều ngành, từ công nghệ sinh học cho đến thiết bị điện. Các doanh nghiệp tư nhân nhỏ cũng sẽ phát triển mạnh hơn nữa.
Với tài năng cá nhân và cả các yếu tố “thiên thời, địa lợi”, Trung Quốc sẽ khó mà có lại được một doanh nhân thứ hai như Jack Ma.
