Tại sao chửi thề lại tốt cho chính bản thân hơn nhiều người vẫn nghĩ?
Chửi thề có thể khiến những người muốn “bảo vệ sự trong sáng” của ngôn ngữ cảm thấy bực mình, nhưng đó không phải là một thói quen xấu. Trên thực tế, nó còn rất tuyệt nữa!
Tung ra những lời nói thô tục là một cơ chế đối phó và giao tiếp làm tăng khả năng chịu đau, truyền tải cảm xúc và có thể tạo ra cảm giác thân thuộc trong một cộng đồng nào đó. Thậm chí nó còn giúp người ta có động lực để phát triển ngôn ngữ. Trong cuốn sách "Chửi thề rất tốt cho bạn", tác giả Emma Byrne đã thu thập nghiên cứu của gần 2 thế kỷ về bộ não và việc chửi thề ở nhiều ngôn ngữ, và khám phá bản chất phổ biến của hành vi này.
Nhìn chung chửi thề có thể phân ra 4 hạng mục, dù là ở nền văn hóa nào: tôn giáo, hành vi giao cấu, chất bài tiết và nhục mạ. Byrne thấy rằng không có nền văn hóa hay ngôn ngữ nào mà chửi thề kiểu nhục mạ lại chiếm ưu thế trong các câu chửi thề. Và bà coi các từ ngữ chửi thề là một phần cần thiết của ngôn ngữ; chúng là những chỉ dấu đầy sức mạnh chứ không chỉ là sự sỉ nhục đơn thuần.
Byrne tin rằng chửi thề thậm chí còn giúp con người có động lực tạo ra những hệ thống giao tiếp sơ khai. Bà nói vậy dựa trên các nghiên cứu cho thấy các chú tinh tinh được dạy ngôn ngữ cơ thể cũng đồng thời tự học các từ cấm kỵ của con người và tiếp thu cực kỳ nhanh chóng. Chẳng hạn, một con tinh tinh có tên là Washoe được cho sống cùng một gia đình người Mỹ ở ngoại ô và được dạy cho cách đi vệ sinh đã phát hiện ra rằng đây là một hành vi đáng xấu hổ và nó không chịu làm việc đó ở những nơi không kín đáo, thậm chí cả khi đi dạo trong rừng.
Washoe đã phát triển một hệ thống giao tiếp xoay quanh từ "bẩn" (dirty), và sử dụng khái niệm đó với sự tinh tế không tưởng. Nó sẽ nói "dirty dirty" nếu cảm thấy xấu hổ và bất an khi phạm một lỗi nào đó, và nói "dirty good" nếu đi vệ sinh trong toa lét, thể hiện sự hài lòng. Washoe còn tiếp nhận tâm lý con người và bắt đầu gọi những động vật linh trưởng không biết ngôn ngữ cơ thể là "dirty monkey" để nhục mạ chúng.
Khi các nhà nghiên cứu không cho nó ra khỏi chuồng, Washoe cũng chửi họ, ra dấu bằng cử chỉ tên họ cùng với từ "dirty" để thể hiện sự bực mình, ví dụ "dirty Roger". Washoe cũng có thể sử dụng các từ ngữ cấm kỵ để gây cười như một nghệ sĩ hài, nó còn đi tiểu ra một nhà nghiên cứu khi đang ngồi trên lòng của ông và ra dấu từ "buồn cười" để cho mọi người biết nó cố ý làm thế.
Trong khi chửi thề có thể khá vui vẻ, Byrne tin rằng con người thuở sơ khai nhanh chóng nhận ra rằng tạo ra những âm thanh báo động nào đó có thể ngăn chặn những cuộc xung đột bạo lực, thể hiện trạng thái cảm xúc và mối nguy hiểm, và khiến người khác cười.
Những âm thanh này tiện dụng đến nỗi người ta liên tục tạo ra những tín hiệu phức tạp hơn nữa, dẫn đến sự phát triển của chính ngôn ngữ ấy. Nếu không có những phản ứng và tín hiệu tự phát này, ngày nay chúng ta có thể không có nhiều ngôn ngữ phong phú và đầy sức biểu cảm như thế, dù cho chúng chứa cả những từ ngữ thô thiển lẫn những lời hay ý đẹp.
